چراغ سبز بایدن به اف-16ها

اجلاس گروه هفت روز جمعه روی اوکراین و کمک به این کشور متمرکز بود. جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده روز جمعه به متحدان این کشور گفت که به خلبانان اوکراینی اجازه می‌‌دهد تا با جت‌های جنگنده اف-۱۶ ساخت آمریکا آموزش ببینند و در ادامه تاکید کرد که کشورهای دیگر اجازه دهند هواپیماها در اختیار اوکراین قرار گیرد. این یکی از مهم‌ترین موقعیت‌ها برای افزایش توان ارتش اوکراین در بحبوحه عقب‌نشینی‌های این کشور است.

به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، از زمانی که روسیه ۱۵ماه پیش حمله خود را به اوکراین آغاز کرد، مقامات در کی‌یف در خواست هواپیمای جنگی پیشرفته داشتند تا بتوانند مانع برتری هوایی روسیه در این جنگ شوند؛ اما بایدن با نگرانی از اینکه این جت‌ها برای هدف قرار دادن اهدافی در عمق روسیه مورد استفاده قرار گیرند و کرملین را به تشدید درگیری ترغیب کند، مقاومت کرده بود. مقامات پنتاگون گفته‌اند که سایر تسلیحات، به‌ویژه دفاع هوایی، به فوریت بیشتری مورد نیاز است و هزینه بالای اف-۱۶‌ها می‌تواند سایر کمک‌های مورد نیاز را تحت تاثیر قرار دهد. اما چندین کشور اروپایی که به ائتلاف ناتو تعلق دارند و اف-۱۶در زرادخانه خود دارند، خواستار تلاش بین المللی برای ارائه آموزش و انتقال جت‌های خود به اوکراین شده‌اند.

انجام این کار به مجوز آمریکا نیاز دارد؛ زیرا این سلاح‌ها ابتدا توسط ایالات متحده به آنها فروخته شده است. اگرچه اف-۱۶ پیشرفته‌ترین جنگنده ایالات متحده نیست، اما از رادار قدرتمندی برخوردار است که می‌تواند اهداف را از صدها مایل دورتر شناسایی کند و موشک‌های مدرن و سایر فناوری‌هایی را که مقامات آمریکایی نمی‌خواهند تکراری یا به دست دشمنان بیفتند، شناسایی کند.بایدن در نشست سران گروه۷ در هیروشیما، به دیگر رهبران کشورهای این گروه که ثروتمندترین دموکراسی‌های جهان هستند از تصمیم خود درباره آموزش خلبانان اوکراینی و باز کردن مسیری برای تامین هواپیماهای جنگنده اوکراین گفت. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی صبح روز شنبه در هیروشیما گفت که ایالات متحده و متحدانش در ماه‌های آینده درباره چگونگی تامین این جت‌ها به کی‌یف بحث خواهند کرد.

انتظار نمی‌رود که ایالات متحده، حداقل بر اساس برنامه های فعلی، اف-۱۶‌های خود را ارسال کند. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین که ‌میهمان ویژه این دوره از نشست‌های گروه۷ بود، در توییتر نوشت: «من از تصمیم تاریخی ایالات متحده برای حمایت از ائتلاف بین‌المللی و (اجازه) ارسال جت‌های جنگنده استقبال می‌کنم. این امر ارتش ما را در آسمان تقویت خواهد کرد.» رهبران متحدان در بیانیه مشترک گفتند که متعهد هستند به کمک‌های امنیتی‌شان به اوکراین ادامه دهند؛ زیرا این کشور از خود در برابر حمله روسیه دفاع می‌کند. همچنین این گروه متعهد شد که «حمایت مالی، بشردوستانه، نظامی و دیپلماتیک اوکراین را تا زمانی که طول بکشد»، ارائه خواهد کرد.

کارآیی اف-۱۶ چیست؟

اف-۱۶ موسوم به فالکون برای اولین‌بار در سال۱۹۷۶ پرواز کرد که یک جت جنگنده مافوق صوت است که توسط ارتش‌های ۲۵کشور برای نبرد هوا به هوا و حملات هوا به زمین استفاده می‌شود. این هواپیما در درگیری‌های آمریکا در افغانستان، عراق، کوزوو، خلیج‌فارس و در ماموریت‌های دفاعی در حریم هوایی ایالات متحده به‌کار گرفته شده است.اف-۱۶ توسط پیمانکار دفاعی آمریکایی لاکهید مارتین و سازندگانی در بلژیک، دانمارک، هلند و نروژ ساخته می‌شود؛ چهار کشوری که یک مقام ارشد اوکراینی می‌گوید که بی‌سر و صدا اعلام کرده‌اند که مایل به انتقال برخی از اف-۱۶‌های خود به کی‌یف هستند.این جت جنگی به‌طور گسترده‌ای همه‌کاره، سبک وزن و مقرون به صرفه است. بر اساس برخی برآوردها، بسته به مدل، قیمتی تا ۶۳میلیون دلار دارد. تقریبا ۳هزار نفر در سراسر جهان خلبان این جت جنگی هستند که صدها نفرشان در نیروی هوایی و نیروی دریایی ایالات متحده مشغول به کار هستند.

چرا اوکراین اف-۱۶ را شدیدا می‌خواهد؟

اف-۱۶ دارای دو قابلیت تهاجمی و دفاعی است. مقامات اوکراینی می‌گویند در کوتاه‌مدت، آنها نیازمند اف-۱۶ و سایر جت‌های جنگنده پیشرفته غربی برای تقویت پدافند هوایی خود هستند؛ زیرا رگبارهای مکرر موشک‌های روسی سیستم‌های زمینی موجود کی‌یف را مستهلک کرده است. این جت‌ها را می‌توان در عرض چند دقیقه به آسمان فرستاد و آنها را برای سرنگونی موشک‌های ورودی و هواپیماهای دشمن مجهز کرد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین به رهبران اروپایی که این هفته در نشستی در ریکیاویک، ایسلند گرد هم آمده بودند، گفت: «بدون جت‌های جنگنده مدرن، هیچ سیستم دفاع هوایی کامل نخواهد بود.» بسیاری از مقامات در سراسر اروپا و در ایالات متحده معتقدند که اف-۱۶ می‌تواند نیروی هوایی بسیار برتر روسیه را از حمله بیشتر به اوکراین در آینده بازدارد.

شانس دریافت اف-۱۶ تا چه حد است؟

به گفته مقامات و تحلیلگران نظامی، اوکراین احتمالا تا حد زیادی اف-۱۶ را دریافت کند. بر اساس آنچه تحلیلگران به عنوان سناریوی محتمل توصیف می‌کنند، ایالات متحده مجوزهای لازم را به سایر کشورهای دارای اف-۱۶ صادر می‌کند و به آنها اجازه می‌دهد جت‌های خود را به اوکراین منتقل کنند. چندین مقام آمریکایی روز جمعه گفتند که بایدن برای انجام این کار آماده است؛ اما مشخص نیست که این تایید چه زمانی ممکن است انجام شود. با توجه به هزینه‌های هر جت، احتمال کمتری وجود دارد که ایالات متحده اف-۱۶های خود را به اوکراین بفرستد؛ هرچند غیرممکن نیست.داگلاس بری، کارشناس هوافضای نظامی در موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در لندن گفت: «اگر متحدان غربی قصد دارند ناوگان هوایی قدیمی اوکراین را با جت‌های مدرن‌تر ارتقا دهند، دادن اف-۱۶ به این کشور «محتمل ترین نتیجه» است. او همچنین گفت که اگر دولت بایدن حداقل تا حدودی موافق نباشد، بعید است که بریتانیا با «روابط ویژه» خود با آمریکا، تلاش خود را برای تهیه اف-۱۶ ادامه دهد. او گفت: «به بیان خفیف، تعجب‌آور خواهد بود.»

بهبود رابطه با چین

درحالی‌که عمده مذاکرات در روز جمعه مربوط به کمک به اوکراین بود، در این روز رهبران گروه۷ گفتند که امیدوارند «روابط سازنده و باثباتی» با چین ایجاد کنند و در عین حال که همچنان نگران مسائل مربوط به نقض حقوق بشر و «نظامی شدن» دریای چین جنوبی توسط این کشور هستند. گروه۷ در بیانیه خود که روز شنبه منتشر شد، آنها گفتند که لازم است با چین «با توجه به نقش این کشور در جامعه بین‌المللی و اندازه اقتصاد آن، درباره چالش‌های جهانی و همچنین زمینه‌های مورد علاقه مشترک» همکاری شود. اما آنها افزودند که انعطاف‌پذیری اقتصادی «نیازمند ریسک‌زدایی و تنوع‌سازی است.» این بیانیه همچنین خواستار حل و فصل مسالمت‌آمیز تنش‌ها بر سر تایوان شده است و از چین می‌خواهد که روسیه را برای پایان دادن به جنگ خود در اوکراین تحت فشار بگذارد. به همراه روسیه، چین نیز در بحبوحه نگرانی‌ها درباره قدرت و نفوذ فزاینده این اجلاس، به چشم می‌خورد.