سفید کردن دندان/ ۵ روش پزشکی و ۱۰ روش خانگی سفیدی دندان

امروزه سفید کردن دندان به یکی از ترند‌های روز دنیا تبدیل شده است. سفید کردن دندان، راه‌های مختلفی دارد که شامل درمان‌های سریع زیر نظر متخصص دندانپزشکی و درمان‌های خانگی در دراز مدت می‌شود قصد داریم در این مطلب با اینوروش‌ها آشنا شویم..

در شرایطی که زیبایی ظاهری در جامعه امروز معنای دیگری پیدا کرده است و به عنوان مثال سفید کردن دندان به یکی از ترند‌های روز دنیا تبدیل شده است، مطمئنا یکی از مشکلاتی که افراد مختلف با آن روبرو هستند، زرد و کدر شدن رنگ دندان هایشان است. اتفاقی که با افزایش سن و بر اثر غذا و نوشیدنی‌های رنگی برای دندان‌ها می‌افتد و بسته به جنس دندان‌ها در افراد مختلف این تغییر رنگ متفاوت است.

اما خوشبختانه روش‌های درمانی برای این تغییر رنگ وجود دارد که شامل درمان‌های سریع زیر نظر متخصص دندانپزشکی و درمان‌های خانگی در دراز مدت می‌شود.

در ادامه علت زرد شدن و تغییر رنگ دندان‌ها را مرور خواهیم کرد، و همچنین به موضوع انواع روش‌های سفید کردن دندان هم می‌پردازیم.

علت زرد شدن دندان‌ها چیست؟

زردی دندان تأثیر زیادی در لبخند داشته و می‌تواند اعتماد به نفس افراد را نیز تحت تأثیر قرار دهد. البته دندان‌های زرد حتما دندان‌هایی ناسالم و آسیب دیده نیستند، اما یافتن علت زرد شدن دندان و برطرف کردن این موضوع اهمیت زیادی دارد. دندان‌ها به مرور زمان و به دلایل مختلفی درخشندگی خود را از دست می‌دهند. علل اصلی زرد شدن دندان‌ها عبارتند از:

ارتودنسی دندان: اتصال دستگاه‌های ارتودنسی ثابت و متحرک می‌تواند رسیدگی به بهداشت دهان و دندان را کمی دشوراتر و زمانبرتر کند و اگر افراد نتوانند آنطور که باید دهان و دندان خود را تمیز کنند، به مرور زمان با تغییر رنگ دندان‌ها مواجه خواهند شد همچنین رنگ رزین یا همان چسب نگهدارنده براکت روی دندان باعث تغییر رنگ یا کدر شدن دندان پس از اتمام دوره ارتودنسی میشود.

ژنتیک و وراثت: گاهی اوقات زرد بودن دندان‌ها در افراد می‌تواند منشاء ژنتیکی داشته باشد و هرچقدر که افراد بهداشت دهان و دندان را رعایت کنند باز هم نمی‌توانند تغییرات رنگ دندان را برگردانند.

تضعیف و نازک شدن مینای دندان: مینا متشکل از مواد معدنی است و زمانی که مواد معدنی تشکیل دهنده این لایه از بین برود، مینا نیز نازک می‌شود و لایه زیرین یعنی عاج که زرد رنگ است در معرض دید قرار می‌گیرد.

افزایش سن: یکی از اصلی‌ترین علل زرد شدن دندان‌ها افزایش سن است. با افزایش سن ضخامت مینای دندان به صورت طبیعی تحلیل می‌رود. هرچه سن بیشتر شود شخص غذا‌های بیشتری می‌خورد و بیشتر می‌جود. مجموعه همه این اتفاقات در نهایت باعث زرد شدن دندان و تضعیف آن‌ها می‌شود.

مصرف ماده دارای تنباکو: نیکوتین موجود در دود سیگار و قیلان در کل در تنباکو در مدت زمان کمی باعث تغییر رنگ دندان میشود به این صورت که ابتدا باعث زرد شدن دندان‌ها می‌شود و در نهایت رنگ آن‌ها را تیره‌تر (مثلا قهوه ای) می‌کند.

خوردن بعضی غذاها: طیف گسترده‌ای از غذا‌ها باعث لک شدن دندان می‌شوند. گوجه فرنگی، انواع سس ها، ادویه کاری و بیشتر انواع توت‌ها مانند توت فرنگی، بلوبری و … حاوی رنگدانه‌هایی هستند که به مینای دندان چسبیده و باعث رنگ گرفتی دندان‌ها میشوند.

مصرف برخی نوشیدنی‌ها: قهوه و چای دو دلیل شایع در زرد شدن دندان‌ها مخصوصا در بزرگسالان هستند. البته نوشیدن انواع شراب مبتنی بر الکل می‌تواند تاثیرات به مراتب بدتری روی دندان‌ها بگذارد. نوشابه‌های گازدار تیره رنگ نیز به مرور زمان باعث تغییر رنگ اساسی دندان می‌شوند.

مصرف آنتی بیوتیک‌ها: آنتی بیوتیک‌هایی مانند تتراسایکلین زمانی که دندان در حال در آمدن از لثه است باعث تغییر رنگ و لکه دار شدنشان می‌شوند. اگر مادری در نیمه دوم بارداری خود آنتی بیوتیک مصرف کند احتمال زرد شدن دندان‌های کودک یا لکه دار شدنشان در آینده وجود دارد. همچنین مصرف آنتی بیوتیک قبل از ۸ سالگی توسط افراد می‌تواند تاثیرات مشابهی روی دندان دائمی بگذارد.

فلوروزیس دندان: فلوراید برای دندان مفید است، اما مقدار زیاد فلوراید خیر. وجود ترکیبات کلر هگزیدین و ستیل پیریدینیوم کلراید در دهانشویه‌ها می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های زرد یا زرد مایل به قهوه‌ای به نام فلوروز شود.

وارد شدن آسیب و ضربه به دندان‌ها (تروما): وارد شدن ضربه به دندان می‌تواند مینای دندان را شکسته و موجب تغییررنگ و ترک خوردگی دندان شود.

دندان قروچه یا براکسیم: دندان قروچه باعث تحلیل ضخامت مینای دندان می‌شود و با از بین رفتن مینا مخصوصا در سطوح جونده یعنی تاج دندان، لایه زیرین آن یعنی عاج یا دنتین نمایان می‌شود.

درمان‌های سرطان: برخی از درمان‌های سرطان (نظیر شیمی‌درمانی و پرتودرمانی) می‌توانند باعث تغییر رنگ دندان‌ها شوند.

چگونه از زرد شدن دندان‌ها پیشگیری کنیم؟

مطمئنا پیشگیری بهتر از درمان است. با انجام روش‌های خاص و در خانه به راحتی می‌توانید از زرد شدن دندان‌ها جلوگیری کنید. این راهکار‌ها عبارتند از:

• درمان دندان قروچه
• داشتن تغذیه مناسب
• مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجاتی با محتوای آب
• بهداشت مرتب دهان و دندان (مسواک زدن و استفاده از نخ دندان و دهانشویه)
• پرهیز از استعمال دخانیات
• شستن دندان‌ها بعد از مصرف غذا‌ها و نوشیدنی‌های رنگی

۱. سفید کردن دندان با کامپوزیت

کامپوزیت دندان ماده‌ای خمیری شکل است که توسط شرکت‌های مختلفی از جنس رزین‌های مصنوعی ساخته می‌شود. این ماده قبلا به عنوان ماده ترمیم کننده دندان برای ترمیم حفره‌های دندانی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این روکش‌های خیلی نازک از پورسلین یا رزین کامپوزیت ساخته شده‌اند که روی قسمت جلویی یک یا چند دندان چسبانده می‌شوند. در خصوص سفید کردن دندان با کامپوزیت باید بدانید که این کامپوزیت‌ها در واقع دندان‌های واقعی شما را سفید نمی‌کنند یا باعث تغییر رنگ آن‌ها نمی‌شوند بلکه مواد کامپوزیت با قرار گرفتن روی سطح دندان‌ها، ظاهر زیباتر و سفیدتری به آن‌ها می‌دهند.

مزایای کامپوزیت

• روشی بسیار سریع برای سفید کردن دندان‌ها است در یک جلسه انجام میشود
• ماندگاری سفیدی دندان با استفاده از این روش ۳ تا ۸ سال است
• در صورت کدر شدن و یا تغییر رنگ جزئی، می‌توان با مراجعه مجدد به کلینیک دندانپزشکی برای پالیش کردن و یا ترمیم آن اقدام کرد
• علاوه بر ترمیم رنگ دندان‌ها می‌توان مشکلات دیگر آن‌ها از جمله لب پر شدگی و یا شکستگی را نیز برطرف کرد
• روشی غیر تهاجمی است

معایب کامپوزیت

• اگر تغییر رنگ دندان شدید باشد نمی‌توان برای سفید کردن آن از کامپوزیت دندان استفاده کرد
• در موارد لب پر شدگی یا شکستگی‌های بزرگ یا بستن فاصله بیشتر بین دندان‌ها نمی‌توان از این روش استفاده کرد.
• طول عمر آن نسبت به لمینت کم است
• در مقابل تغییر رنگ و لکه آسیب پذیر است

۲. بلچینگ دندان

روش بلیچینگ یا لیزر دندان‌ها یکی دیگر از روش‌های سفید کردن دندان‌ها در دندانپزشکی زیبایی است که در صورتی که دندان‌های مرتب و سالمی دارید می‌تواند جزو به صرفه‌ترین و محافظه کارانه‌ترین روش‌های سفید کردن دندان‌ها برای شما باشد.

بلیچینگ به سه روش خانگی، در مطب و ترکیبی انجام می‌شود، روش بلیچینگ در مطب جوابدهی سریع تری دارد و با لیزر انجام میشود، اما روش بلیچینگ در خانه تدریجی‌تر است؛ روش ترکیبی نیز که بهترین حالت ممکن است به انجام بلیچینک در مطب و ادامه آن در خانه می‌گویند که با این روش می‌توان به نتیجه‌ای بهتر و با دوام‌تر دست پیدا کرد.

بلیچینگ با استفاده از یک محلول دکلره کننده رنگ یا اکسیدان به نام پراکسید هیدروژن یا ژل پراکسید جهت سفید کردن دندان‌ها بهره می‌برد، این محلول با یک سری تغییرات شیمیایی باعث سفید شدن دندان‌ها می‌شود.

معایب بلیچینگ

• حساسیت دندان‌ها
• تحریک لثه
• مؤثر نبودن برای حذف تمام انواع لکه‌ها
• قابل پیش بینی نبودن میزان سفید شدن دندان‌ها
• دائمی نبودن سفیدی دندان‌ها
• مناسب نبودن برای همه افراد

مزایای بلیچینگ

• روشن‌تر و زیباتر شدن لبخند
• مقرون به صرفه بودن
• روشی سریع برای سفید کردن دندان
• ماندگاری خوب سفیدی دندان‌ها
• ایمن بودن درمان
• امکان انجام درمان در خانه (هوم بلیچینگ)

۳. لمینت دندان

لمینت دندان یک پوسته نازک و همرنگ دندان است که بر روی سطح جلوی دندان چسبانده می‌شود. به علت میزان کم تراش که نیاز دارد (بین ۰.۵ تا ۰.۸ میلیمتر) نسبت به درمان‌های کامپوزیت و بیلیچینگ تهاجمی‌تر محسوب می‌شود. به همین دلیل این روش معمولا برای افرادی توصیه می‌شود که دندان‌های آسیب دیده دارند (مانند نقص یا سایش مینای دندان، بد رنگی‌های شدید، دندان‌هایی با پرکردگی‌های وسیع و عصب کشی شده و یا در مواقعی که در ناحیه‌ی طرح لبخند چند دندان روکش یا ایمپلنت شده داریم)، ولی در مقابل، لمینت دندان مزایای بسیاری نیز دارد.

مزایای لمینت

• لمینت دندان در مقابل تغییر رنگ و لک مقاوم است
• لمینت دندانی دوام و مقاومت بالاتری نسبت به کامپوزیت دندان دارد
• طول عمر بالایی نسبت به کامپوزیت دارد
• طیف گسترده تری از مشکلات دندانی را می‌توان با لمینت رفع کرد (مانند نقص یا سایش مینای دندان، بد رنگی‌های شدید، دندان‌هایی با پرکردگی‌های وسیع و عصب‌کشی شده و ...)

معایب لمینت

• در این روش بخش بسیار کمی از مینا تراشیده می‌شود
• روشی فوری نیست بلکه لمینت یک تا دو هفته طول میکشد تا انجام می‌شود.
• هزینه بیشتری نسبت به کامپوزیت دارد

۴. دنتال باندینگ

تقریبا مانند روش ونیر کامپوزیت، این روش هم با ایجاد یک پوشش رویی در سطح دندان، باعث مخفی کردن رنگ و عیوب دندان می‌باشد. در روش دنتال باندینگ به جای لایه سرامیکی از رزین کامپوزیتی که دارای رنگی مشابه دندان است استفاده می‌شود. این رزین باعث می‌شود که همه دندان‌ها به صورت همرنگ و سفید در بیایند.

مزایای دنتال باندینگ

• نسبت به ونیر کامپوزیت و لمینت هزینه کمتری دارد.
• در یک جلسه انجام میشود

معایب دنتال باندینگ

• طول عمر بسیار طولانی ندارد
• دوام آن در مقابل سایر روش‌ها بیشتر است
• در مقابل تغییر رنگ و لکه آسیب پذیر است

۵. جرمگیری دندان

جرم دندان ابتدا شبیه به ماده‌ای سفید رنگ و نرم است که در نواحی نزدیک لثه تجمع پیدا می‌کند که به آن پلاک میکروبی دندان (پلاک ماده‌ای چسبنده از است که از تجمع باکتری‌ها روی دندان‌ها ایجاد شده و به مرور زمان به رسوباتی محکم تبدیل می‌شود) میگویند و در صورت عدم رعایت مناسب بهداشت دهان، این پلاک‌ها سفت شده و تبدیل به جرم می‌شوند که می‌تواند به مرور زمان باعث تحلیل لثه و در موارد شدیدتر لقی دندان‌ها و از دست دادن دندان‌ها منجر شود. جرم‌گیری دندان، یک روش تمیزکردن عمیق است.

در طول معاینات معمول دندانپزشکی، دندانپزشک دندان‌ها را تا خط لثه تمیز می‌کند. معمولا هدف از جرم‌گیری عمیق و روت پلنینگ، درمان پریودنتیت (بیماری لثه) است؛ اما این پروسه برای برطرف‌کردن پلاک و زرد شدن دندان و سفید شدن فوری دندان نیز مؤثر است. البته جرم‌گیری در مقایسه با سایر درمان‌های سفیدکننده نتایج چشمگیری را فراهم نمی‌کند. لازم به ذکر است که جرمگیری باعث آسیب رسیدن به دندان یا همان مینای دندان نمی‌شود و توصیه می‌شود هر شش ماه یکبار برای حفظ سلامتی دندان ها، جرمگیری انجام شود.

مزایای جرمگیری دندان

• پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها
• پیشگیری از ایجاد بیماری‌های لثه
• از بین بردن بوی بد دهان
• روشن‌تر و سفیدتر کردن رنگ دندان‌ها
• بهبود سلامت کلی بدن
• پیشگیری از ایجاد مشکلات پیچیده و صرف هزینه‌های اضافی

معایب جرمگیری دندان

• درد چزئی تا چند روز
• حساسیت دندانی تا چند روز

۱۰ روش خانگی سفید کردن دندان

روش‌های خانگی زیادی برای سفید کردن دندان‌ها وجود دارد، لطفا قبل از امتحان کردن هر روش خانگی با دندانپزشک خودتان مشورت کنید. همچنین این روش‌ها نباید در کودکان خردسال انجام شوند.

روش‌های خانگی سفید کردن دندان عبارتند از:

خمیر دندان‌های سفید کننده

همه خمیردندان‌ها لکه‌های سطحی روی دندان‌ها را از بین می‌برند، زیرا حاوی مواد ساینده ملایم هستند. برخی از خمیردندان‌های سفید کننده و همچنین ژل سفید کننده حاوی مواد براق کننده ملایم یا عوامل شیمیایی هستند که اثربخشی بیشتری برای از بین بردن لکه‌ها دارند. البته لازم به ذکر است که این خمیردندان‌های سفید کننده فقط لکه‌های سطحی را از بین می‌برند و حاوی مواد بلیچینگ نیستند. این محصولات می‌توانند رنگ دندان‌ها را حدود یک درجه روشن‌تر کنند.

استفاده از پراکسید هیدروژن

از جدیدترین محصولات سفیدکننده موجود می‌توان به شوینده‌هایی اشاره کرد که خاصیت سفیدکننده دارند. برخی از این محصولات حاوی موادی مانند هیدروژن پراکسید هستند که دندان‌ها را سفید می‌کند. طبق اظهارات تولیدکنندگان، مشاهده نتایج حاصل از این درمان ممکن است ۱۲ هفته طول بکشد.

کافی است دوبار در روز قبل از مسواک زدن، این محلول را به مدت ۶۰ ثانیه در دهان خود بچرخانید. همچنین میتوانید یک خمیر دندان خانگی درست کنید. برای اینکار لازم است ۱ قاشق غذاخوری جوش شیرین را با ۲ قاشق پراکسید هیدروژن ترکیب کنید تا یک خمیر به دست بیاید. حتما قبل از استفاده با دندانپزشک مشورت کنید.

ترکیب جوش شیرین و لیمو

یک قاشق جوش شیرین را این مرتبه با آب لیمو ترکیب کنید. کافی است تنها چند قطره آب لیمو اضافه کنید تا یک خمیر نسبتا نرم از جوش شیرین به دست بیاد؛ و بعد اقدام به مسواک زدن با آن کنید. توجه کنید از هر یک از روش‌هایی خانگی، بیش از یک مرتبه در هفته استفاده نکنید. در غیر این صورت، احتمال آسیب رسیدن به مینا‌های دندان شما هست.

پودر زغال فعال

زغال فعال قدرت جذب بالایی دارد و گفته شده که می‌تواند باکتری‌ها و مواد سمی دهان را از بین ببرد. برای رفع زردی دندان در خانه و از بین بردن زردی دندان بر اثر سیگار، یک کپسول زغال فعال را باز کنید و محتویات آن را روی مسواک بریزید. به آرامی دندان‌ها را به صورت مدور ۲ دقیقه مسواک بزنید. هنگام استفاده از زغال فعال مراقب باشید که این ماده به لثه تان برخورد نکند، زیرا بسیار تحلیل برنده است. در نهایت دهان تان را آبکشی کنید.

خمیر زردچوبه

درمان زردی دندان با زردچوبه هنوز به صورت علمی اثبات نشده و شواهد درمان زردی دندان با زردچوبه به منظور درمان قطعی زردی دندان بر اساس تجارب شخصی است. برای از بین بردن زردی دندان بر اثر سیگار، مقداری پودر زردچوبه با کیفیت را روی مسواک مرطوب بزنید دندان‌ها را مانند همیشه مسواک بزنید و اجازه دهید این پودر حداقل ۵ دقیقه در دهان تان بماند. دهان خود را با آب بشویید و یکبار دیگر با خمیردندان به خوبی مسواک بزنید.

پوست موز

پوست موز دارای ترکیبات اسید سیتریک و دی لیمونن است که می‌تواند روی زردی دندان‌ها موثر باشند. البته تحقیقات علمی برای اثبات این ادعا وجود ندارد، اما می‌توانید این روش را امتحان کرده و تأثیر آن را در دندان‌های خود ببینید. برای استفاده پوست موز را به آرامی و به مدت ۲ دقیقه روی دندان‌ها بکشید و سپس دندان‌های خود را مسواک بزنید.

توت فرنگی

برای سفید کردن دندان با توت فرنگی میتوانید ۲ عدد توت فرنگی را له کنید و با جوش شیرین ترکیب کنید تا یک خمیر شل به دست بیاید. با این خمیر، اقدام به ۳ دقیقه مسواک زدن کنید. می‌توانید دو مرتبه از این روش در سال استفاده کنید.

سرکه سیب

۱ قاشق غذاخوری از سرکه سیب را در دهانتان برای ۲ دقیقه بچرخانید. سپس، مسواک خود را در سرکه سیب قرار دهید و برای کمک به حذف لکه‌ها مسواک بزنید. پس از شستشوی دهانتان با آب، با خمیر دندان مسواک بزنید تا سرکه سیب حذف شود.

استفاده از روغن‌های گیاهی

برخی از روغن‌های گیاهی عاملی برای از بین بردن باکتری ها، عفونت‌ها و کثیفی‌ها هستند. البته استفاده از خمیر دندان جای خود را دارد. از جمله این روغن‌ها می‌توان به روغن نارگیل، روغن کنجد و روغن آفتابگردان اشاره کرد. جالب است بدانید روغن نارگیل دارای اسیدی به نام لاوریک است که می‌تواند منجر به سفیدی دندان‌ها شود.

ترکیب پوست پرتقال و نمک دریا

قسمت سفید پوست پرتقال حاوی لیمونن، ماده‌ای است که شامل پاک کننده‌های طبیعی حلال است و در واقع در بسیاری از محصولات سفید کننده‌های دندان تجاری استفاده می‌شود. برای سفید کردن دندان‌ها می‌توانید بخش سفید پوست پرتقال را با نمک دریا بپوشانید و آن را روی دندان‌های خود به‌مدت دو دقیقه بمالید. سپس آن را بشویید و با خمیر دندان مسواک بزنید. به یاد داشته باشید برای تمامی روش‌های نام برده‌شده، محدودیتی وجود دارد.

سوالات متداول

آیا امکان انجام بلیچینگ برای کودکان و نوجوانان وجود دارد؟

اصولا برای دندان‌های شیری بلیچینگ تجویز نمی‌شود، اما برای دندان‌هایی که دچار بدرنگی ناشی از تروما و آسیب شده اند می‌توان بلیچینگ به وسیله‌ی کاربامید پروکساید را تجویز کرد.

کدام روش سفید کردن دندان بهتر است؟

تصمیم گیری درباره انتخاب بهترین شیوه سفید کردن دندان به موارد متعددی از جمله میزان سلامت دندان‌ها و لثه، نوع آسیب دیدگی دندان‌ها، شرایط مالی بیمار و ... بستگی دارد که نیاز به مشورت با دندانپزشک زیبایی دارد؛ بنابراین به طور قطع نمی‌توان گفت که کدام روش بهتر از دیگری است.

آیا سفید کردن دندان خطراتی را برای دندان فرد به وجود می‌آورد؟

اگر روش‌های درمانی سفید کردن دندان خطراتی را به همراه داشتند به عنوان روش درمانی در نظر گرفته نمیشدند و همچنین نمی‌توانستند از سازمان بهداشت جهانی مجوز دریافت کنند.

آیا امکان سفید کردن دندان‌های حساس وجود دارد؟

پزشک متخصص با در نظر گرفتن حساسیت‌های دندان فرد به سراغ روش مناسبی می‌رود تا این فرآیند را به انجام برساند. حساسیت به معنای عدم انجام کار نیست.

نوار‌های سفید کننده روش مناسبی برای سفید کردن دندان‌ها هستند؟

نوار سفید کننده، دسته‌ای از مواد سفید کننده هستند که با کمک پراکسیدها، عاملی برای از بین بردن لکه‌ها و رنگ زرد دندان‌ها می‌شوند. اثر بخشی این نوار‌ها قابل قبول و مناسب است.

منبع: برترین‌ها