سریال رهایم کن؛ خدمتی که به کودکان سندروم داون کرد

ساجده ودودی، دکترای روانشناسی کودکان استثنایی در ایرنا نوشت: «سندروم داون» یکی از متداول‌ترین اختلالات کروموزومی مادرزادی است که باعث می‌شود کودک مبتلا به این سندروم در رشدش دچار عقب ماندگی شود که اصطلاحا به آن کودکان آهسته گام می‌گویند. یعنی آن‌ها دیرتر از سایر همسن و سالان خود به یک رشد نسبی می‌رسند. در سندروم داون در هر سلول به جای ۴۶ کروموزوم ۴۷ کروموزوم (یک کروموزوم x اضافه) وجود دارد. این کروموزوم x اضافه جنسیت زنانه را در این کودکان پررنگ می‌کند و باعث می‌شود این کودکان ویژگی‌های رفتاری خاصی داشته باشند. مثلا اینکه این کودکان بیش از اندازه مهربان و دوست داشتنی می‌شوند. به همین دلیل، ارتباط با آن‌ها بسیار آسان می‌شود.

وقتی یک کودک سندروم داون به دنیا می‌آید، برای مدت نسبتا طولانی شرایط ذهنی و روانی والدین و اعضای خانواده‌اش را به طرز غیرعادی تحت تاثیر قرار می‌دهد. برخی از خانواده‌ها اطلاعات چندانی نسبت به وضعیت خاص ذهنی و جسمی فرزندشان ندارند و همین مشکلاتی برای این کودکان به وجود می‌آورد. اخیرا یک سریال در شبکه نمایش خانگی پخش می‌شود به نام رهایم کن که یکی از نقش‌های محوری آن را یک کودک سندروم داون ایفا می‌کند.

در این سریال مادر راما، کودک مبتلا به این سندروم، نمی‌تواند فرزندش را بپذیرد و با طرد کردن فرزندش چتر حمایتی خود را از سر او برمی‌دارد و نگهداری بچه را به پدرش می‌سپارد. این اتفاق، در خانواده‌هایی که کودک آهسته گام دارند، طبیعی است. مادران کودکان مبتلا به این سندروم، در تمامی مراحل رشد و تربیت فرزندشان احتیاج به کمک‌های ویژه‌ای دارند و باید صبر و حوصله زیادی داشته باشد تا بتوانند به خوبی با فرزندش ارتباط برقرار کنند.

در این شرایط افراد نیاز دارند که جامعه نیز آن‌ها را بپذیرد؛ زیرا خود این افراد در یک هاله‌ای از ابهام و سردرگمی‌اند و اغلب یک نگرش یاس‌آوری دارند و احساسات بعضا متضادی از خود بروز می‌دهند. مثل احساس همزمان طرد و حمایت! بدین صورت که هم فرزندشان را دوست دارند و هم نمی‌توانند او را بپذیرند که کنار آمدن با این احساسات نیاز به کمک یک متخصص دارد.

همچنین بدیهی است که این فرایند انتقال ذهنی و روانی با توجه به ویژگی‌های مختلف پدران و مادران، در زمان متفاوتی اتفاق می‌افتد، بنابراین کسی نمی‌تواند این والدین را مورد قضاوت قرار بدهد و باید بدانیم که این والدین بیش از هر چیزی نیاز به حمایت و همدلی دارند.

رفتار جامعه می‌تواند برای این افراد بسیار موثر باشد. نکته مثبت در این خصوص، داشتن یک رابطه خوب با اطرافیان است. بد نیست بدانیم می‌شود استعداد‌های این گروه را در راستای علاقه‌مندی‌هایشان هدایت کرد. با این کار، می‌شود تجارب موفقیت آمیز کودک را افزایش داد یا برای کودک، تجارب خوشایندی از فعالیت‌های مستقل و آزاد فراهم کرد. این کودکان بعد از گذشت زمان با کمک‌های تخصصی می‌توانند مهارت‌های خودیاری و آموزشی را یاد بگیرند. در واقع اگر بتوانند با انجام این فعالیت‌ها با افراد جامعه تعامل داشته باشند، به عنوان یک عضو عادی در جامعه پذیرفته می‌شوند و این امر در رشدشان بسیار مهم و موثر است.

به همین دلیل نگاه هنرمندانه و سینمایی، زمینه بسیار خوب و مناسبی است برای عادی سازی حضور این افراد در جامعه. حضور کودکان سندروم داون در فعالیت‌های فرهنگی و هنری می‌تواند زمینه‌ای را فراهم کند که این کودکان در اجتماع بیشتر پذیرفته شوند و توانمندی‌هایشان دیده شود و بتوانند به عنوان یک انسان در جامعه نقش داشته باشند. البته که فیلم و سینما بهترین بازوی کمکی برای نمایش حضور عادی این گروه در جامعه است و کمک می‌کند که جامعه نیز برای تعامل با این افراد علم و آگاهی بیشتری داشته باشد.

حضور کودک مبتلا به سندروم داون در سریال رهایم کن موید این نکته است و مایه امیدواری برای تداوم چنین نگاهی، ضمن آنکه نگاه حمایتی و همراه با احترام به این کودکان از جمله تاکیدات مهم این سریال است که جنبه آموزشی نیز برای خانواده‌های درگیر با این پدیده دارد.