مو قرمزها همیشه به خاطر رنگ موی خاصشان متمایز بوده و حتی بین جمعیتی انبوه نیز قابل شناسایی بوده اند. جدای از داشتن رنگ مویی که بسیار متمایز است، چندین ویژگی دیگر در مو قرمزها وجود دارد که آنها را در مقایسه با مو بورها یا مو قهوهایها متمایز میسازد.
به گزارش روزیاتو، دانشمندان میگویند که مو قرمزها قدرتهای خاصی دارند که ژنتیکی هستند، مانند تحمل بالا در مقابل درد، اما در مقابل برخی بیماریهای خاص نیز آسیبپذیری بیشتری نسبت به دیگران دارند، بیماریهایی مانند سرطان پوست که از جهش ژنتیکی خاصشان ناشی میشود. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۲۰ واقعیت جالب و کمتر شنیده شده در مورد مو قرمزها که بدون شک نمیدانستید آشنا کنیم.
مو قرمزی یک ویژگی ژنتیکی نهفته است. جهش ژنتیکی که باعث میشود موها و پوست یک نوع خاص از ملانین را تولید کنند. حتی اگر والدینی که جهش ژن MC۱R را دارند آن را حمل نکنند و موهای قرمزی نداشته باشند، ۲۵ درصد احتمال آن وجود دارد که فرزندان آنها موهایی قرمز رنگ داشته باشند. این موضوع تنها زمانی اتفاق میافتد که هر دو والد آلل موهای قرمز داشته باشند که واریانتی از ژن خاص قرمز کننده مو است. قرمزی موی سر در اثر نوعی از رنگدانه به نام ملانین نیز رخ میدهد که فاکتور تعیین کنندهای است. حتی فاکتورهای بیرونی مانند هورمونها نیز میتوانند در داشتن موی قرمز و پوست بسیار بیرنگ نقش داشته باشند.
فراوانی مو قرمزها در اسکاتلند بیشتر از هر نقطهای دیگر در جهان است. بعد از آن نوبت به کشور ایرلند با ۱۰ درصد فراوانی میرسد. در حالی که در سراسر جهان تنها ۲ درصد مردم موی قرمز رنگ دارند، اما در اسکاتلند بیش از ۶۵۰.۰۰۰ نفر چنین ویژگی خاصی دارند.
موی قرمز چشم آبی یکی از نادرترین ترکیبات در مورد شرایط ظاهری است. اکثریت موقرمزها چشمهای فندقی، سبز یا قهوهای دارند. داشتن موهای قرمز و چشم آبی یک ویژگی ژنتیکی نهفته است و فرد نمیتواند ترکیب آنها را از والدینش به ارث ببرد مگر اینکه والدینش هر دو این ویژگی را داشته باشند. از این رو وقتی که هر دو والد یک ویژگی ژنتیکی نهفته را داشته باشند میتواند به وقوع این ترکیب در فرزندانشان منجر شود. اگر چه این ویژگی بسیار نادر است، اما قرار نیست به این زودیها از بین برود، زیرا افراد بسیاری به خاطر گزینههای غالب دیگر، این ویژگی را نشان نمیدهند.
با توجه به تحقیقات محدودی که در زمینه مو قرمزها انجام شده، محققان به این نتیجه رسیدهاند که مو قرمزها به سمت چپ دست بودن سوق پیدا میکنند و به عبارت دیگر احتمال چپ دست بودنشان بیشتر است. همانند مو قرمز بودن و داشتن چشمهای آبی، چپ دست بودن نیز به یک ژن نهفته مربوط میشود. تنها ۱۰ تا ۱۲ درصد از جمعیت جهان چپ دست هستند. در نیمکره غربی، اغلب افراد راست دست هستند. ویژگیهای ژنتیکی نهفته به شکل جفتی میآیند و به همین خاطر است که احتمال چپ دست بدون این افراد بیشتر است.
مو قرمزها به مقدار کمی نور خورشید نیاز دارند تا ویتامین دی کافی در بدنشان را تولید کنند. آنها میتوانند ویتامین دی کافی را در مدت زمان کمتری نسبت به دیگر افراد تولید کنند. پوست کمرنگ آنها برای تولید ویتامین دی مناسبتر است. به خاطر این ویژگی عجیب و غریب، سلامت استخوانهای آنها بینقص است و به آنها امکان میدهد در کشورهای اروپایی که بارندگی بیشتر و تابش آفتاب کمتری دارند بتوانند بهتر از دیگران دوام بیاورند و شرایط سلامتی بهتری داشته باشند.
مو قرمزها به درد حساستر هستند و به داروهای بیهوشی موضعی حساسیت کمتری دارند. آنها به ۲۰ درصد داروی بیهوشی یا بیحس کننده بیشتری نسبت به معمول نیاز دارند تا بیهوش شوند. ژن MC۱R موجود در دی انای این افراد به خانواده گیرندگان درد تعلق دارد و جهش مو قرمزی به حساسیت آنها نسبت به درد تاثیر میگذارد. مو قرمزها نسبت به داروهای بیهوشی یا بیحسی موضعی مقاوم بوده و به همین خاطر مراجعه به دندانپزشکی که از این ویژگی آنها بیاطلاع است کمتر مراجعه میکنند، زیرا مقدار داروی بیحسی متعادلی مانند بقیه بیماران به آنها داده میشود که باعث میشود در جریان درمان درد بکشند.
رنگدانه قرمز مو قویتر از دیگر رنگهای مو است و به همین خاطر موهای مو قرمزها به ندرت سفید (خاکستری) میشوند. موهای آنها سایههای رنگی متعددی را دنبال کرده و در نهایت از رُزی-بلوند به سمت سفید برفی پیش میرود. رنگدانههای امیولانین و فئوملانین رنگ موهای شما را تعیین میکنند. هر چه مو قرمزتر باشد، فئوملانین بیشتری در موی شما وجود دارد. فولیکول مو با توجه به این موضوع تغییر میکند که باعث میشود مو قرمزها به جای خاکستری و سفید شدن مو، شاهد بلوند شدن موهایشان با بالا رفتن سن باشند.
به طور متوسط، مو قرمزها تنها ۹۰.۰۰۰ تار مو دارند در حالی که این تعداد برای بلوندها حدود ۱۴۰.۰۰۰ تار مو است. با این وجود سر مو قرمزها نیز به اندازه دیگر افراد پر از مو به نظر میرسد. معمولاً اگر تنها ۹۰۰۰۰ فولیکول داشته باشد، در صورتی که با ریزش مو مواجه شوید این موضوع بسیار واضح خواهد بود. اما مو قرمزها موهایی ضخیمتر داشته و موهایشان پرتر به نظر میرسند که باعث میشود تعداد کمتر مو تاثیری در ظاهر موهایشان نداشته باشد.
در سال ۲۰۰۵، دانشگاه لوییزوایل مطالعهای روی مو قرمزها انجام داد و دریافت که مو قرمزها دارای یک موهبت پنهان هستند و به این ایده رسیدند که ژن مو قرمزی، MC۱R، باعث میشود که ژن تشخیص دمای بدن انسان فعالیت و حساسیت بیشتری داشته باشد. این موضوع باعث میشود که مو قرمزها به افزایش یا کاهش شدید دما حساستر بوده و تغییرات دمایی را شدیدتر حس کنند. آنها به سادگی میتوانند تغییرات دمایی را به شما بگویند در حالی که دیگران چنین حسی ندارند.
گاهی اوقات مو قرمز بودن عوارض ناخوشایندی نیز دارد، برای مثال نرخ کبودی در پوست برای مو قرمزها کمی بیشتر از دیگران است. زنان سالم بین ۱۸ تا ۴۰ سال سن در یک تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. آنها مورد آزمایشات مختلف قرار گرفته و تایید شد که تعداد کبودیها در میان آنها زیاد بود، اما دیگر فاکتورها مانند مقدار هموگلوبین و تعداد پلاکتها در آنها یکسان بود. محققان در نهایت به این نتیجه رسیدند که ناهنجاریهای انعقاد خون در مو قرمزها دیده میشود که البته بسیار اندک است.
ژن MC۱R مسئول پوست کمرنگ مو قرمزهاست، اما تولید دوپامین را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. در مو قرمزها سیگنال شیمیایی دوپامین آسب دیده یا کاهش پیدا میکند. همین ماده شیمیایی در بیماران پارکینسون دچار مشکل میشود. پارکینسون بیماری است که در آن مقدار انتقال دهندههای عصبی در بدن کاهش پیدا میکند. از این رو تحقیقات نشان میدهد که مو قرمزها در خطر بیشتری نسبت به دیگران برای ابتلا به پارکینسون قرار دارند.
احتمال ابتلا به ملانوما در مو قرمزها بیشتر است، نوعی سرطان پوست که در اثر قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه ماوراء بنقش خورشید ایجاد میشود. از آنجایی که مو قرمزها در ژن Mc۱R-RHS خود دچار جهش هستند احتمال ابتلایشان به این نوع از سرطان پوست بیشتر است. این جهش خاص در ژنها توانایی بدن را در تولید ایوملانین کافی برای حفاظت از اشعه ماوراء بنفش کاهش میدهد که باعث میشود خطر ابتلایشان به ملانوما بیشتر شود.
تصویر رسانهای باعث شده فکر کنیم که مو قرمزها همیشه پوست سفید و روشنی دارند، اما در مناطقی مانند پاپوا گینه نو و مراکش مو قرمزهایی بومی هستند که پوستشان تیره است. مو قرمزهای پولینزیایی در هاوایی با عنوان «ehu» شناخته میشوند که به معنای «نوادگان خدایان آتش» است. بری استار ژنتیکشناس دانشگاه استنفورد گفته است که حاملهای ژن موی قرمز در کاراییب و آفریقا بیشتر به خاطر مهاجرت و جریان ژنی دارای موهای قرمز هستند. قرمزی مو از قرمز مات تا مسی روشن یا طلایی و نارنجی سوخته تا قرمز-نارنجی و بلوند توت فرنگی متفاوت است.
برای درک اینکه چرا مو قرمزها در خطر بیشتری نسبت به دیگران برای ابتلا به سرطان پوست قرار دارند، دانشمندان از پرندگان کمک گرفته اند. آنها برای این کار از پرندگان فئوملانین استفاده کردند، پرندگانی که رنگدانههای قرمز در بدنشان دارند. تحقیقات نشان داد که این رنگدانه یا تولید فئوملانین که باعث بروز رنگ قرمز میشود عامل افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست است.
آنها با مطالعه گروهی از این پرندگان توانستند ترکیب شیمیایی عامل ابتلا به سرطان پوست را پیدا کنند. قرار گرفتن این پرندگان در معرض تشعشعات هستهای ناشی از فاجعه چرنوبیل باعث کاهش شدید جمعیتشان شده بود. این موضوع چیزهای زیادی در مورد قرار گرفتن در معرض تشعشعات به دانشمندان آموخت. افزایش رنگدانه فئوملانین در بدن به حفاظت کمتر در برابر تشعشعات منجر میشود.
واژه orange به معنای پرتغال یا رنگ نارنجی تا دهه ۱۵۰۰ در زبان انگلیسی وجود نداشت و به همین دلیل است که به مو قرمزها در زبان انگلیسی Redhead گفته میشود. پیش از ابداع واژه نارنجی، در انگلیسی بین نارنجی و قرمز به عنوان رنگهای متفاوت، تمایزی قائل نمیشد. از اواسط دهه ۱۲۰۰ از واژه redhead برای موقرمزها استفاده میشد و گفته میشود که بسیاری از شخصیتهای انجیل و خدایان در فرهنگهای مختلف مو قرمز بوده اند.
محققان دریافتهاند که دی انای باستانی استخوانهای نئاندرتالها نشان میدهد که این انسانهای نخستین پوست روشن و موهای قرمز رنگی داشته اند. آنها تاکید کردهاند که دستکم ۱ درصد از آنها مو قرمز بوده اند. این استخوانها متعلق به ۴۳.۰۰۰ سال پیش بوده و در اسپانیا کشف شده اند، برخی دیگر نیز متعلق به ۵۰.۰۰۰ سال پیش در ایتالیا هستند.
یک باور نادرست شایع وجود دارد مبنی بر اینکه مو قرمزها منقرض خواهند شد، زیرا تعدادشان بسیار کم است. اگر چه مو قرمزها درصد بسیار کوچکی از جامعه جهانی را تشکیل میدهند، نوع ژنها برای همیشه باقی خواهد ماند، زیرا افراد بسیاری هستند که ژن موقرمزی را به شکل نهفته حمل میکنند. همچنین ۲ درصد از جمعیت جهان به هیچ عنوان عدد کوچکی به شمار نمیآید.
افراد مو قرمز بسیار متفاوت از اطرافیانشان هستند و به همین دلیل تبعیض علیه آنها بسیار رایج است. در متون قدیمی، مو قرمزها با جادوگران و خون آشامها مقایسه شده اند. حتی امروزه نیز مو قرمزها با تبعیض و آزار و آزار به خاطر رنگ موهایشان مواجه میشوند.
برای قدرت بخشیدن به مو قرمزها برای اینکه موهای قرمزشان را دوست داشته باشند، اولین روز ملی مو قرمزها توسط دو خواهر جشن گرفته شد. آنها به این باور داشتند که مو قرمزها باید یک روز خاص برای جشن گرفتن و دوست داشتن خودشان و البته خلاص شدن از دست اذیت و آزارها و تبعیضهای صورت گرفته نسبت به آنها داشته باشند و برای این کار جماعتی بزرگ تشکیل دهند.
مسابقات مو قرمزها هرساله در جنوب ایرلند به مدت سه روز برگزار میشد که در آن مو قرمزها برای رقابت با هم حاضر میشوند. این مراسم توسط جامعه سرطان ایرلند برگزار میشود. همچنین گردهماییهای مشابهی توسط مو قرمزها در سراسر جهان برگزار میشود، برای مثال در پاییز در هلند که هزاران مو قرمز در فستیوال بین المللی روزهای مو قرمزها موسوم به Roodharigendag حاضر میشوند که یک فستیوال یک هفتهای است.