فرارو-کمبود دارو مشکل مهمی در سراسر جهان است که بر رفاه بیماران و هزینههای درمان تاثیر میگذارد. نتیجه یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۱ میلادی از داروسازان محلی در ۲۷ کشور اروپایی تایید کرده بود که کمبود آنتی بیوتیک مسئلهای پایدار است.
به گزارش فرارو به نقل از کانورسیشن، کمبود فعلی آنتی بیوتیکها میتواند اثرات منفی بر بیماران داشته باشد و نگرانیهای بهداشت عمومی را افزایش دهد. بنابراین، باید پرسید چه عاملی باعث کمبود آنتی بیوتیکها میشود و چه کاری میتوانیم انجام دهیم تا اطمینان حاصل کنیم افرادی که به آنتی بیوتیک نیاز دارند میتوانند به آنتی بیوتیکهای مناسب دسترسی داشته باشند؟
نتایج پژوهشها در مورد کمبود دارو نشان میدهند که مشکلات عرضه آنتی بیوتیکها از بسیاری جهات تفاوتی با سایر موارد کمبود دارو ندارد و در نتیجه مسائل عرضه و تقاضا هستند. در سمت تقاضا تغییر الگوهای عفونت و احتمالا ادامه سرماخوردگی به مصرف بیش از حد معمول آنتی بیوتیکها دامن زده است.
برای مثال، در بریتانیا کارشناسان پزشکی توضیح دادهاند که موارد ابتلا به مخملک (یک بیماری باکتریایی است که در افرادی مبتلا به گلو درد استرپتوکوکی ایجاد میشود) و استرپتوکوک A معمولا در سال جدید افزایش مییابند. با این وجود، به نظر میرسد تغییر سطوح ایمنی در جمعیت در ارتباط با شیوع ویروس کووید بر چرخه عفونت تاثیرگذار بوده است.
افزایش زودتر از حد معمول بیماری تا حد زیادی غیرمنتظره بود و باعث برهم خوردن پیش بینیهای مرتبط با تقاضا شد و برنامههای تولیدکنندگان دارو را مختل کرد. بر این اساس، داروخانهها مشکلاتی را در تامین منابع آنتی بیوتیک کلیدی برای پاسخگویی به افزایش تقاضا گزارش داده اند.
علاوه بر این، تغییر الگوی نسخه نویسی و تجویز دارو میتواند به افزایش تقاضا بیانجامد. توصیههای اخیر در بریتانیا استفاده از آنتی بیوتیکها را برای کودکان در معرض خطر ابتلا به استرپتوکوک A بهعنوان یک "معیار کلی" مجاز میداند که به نوبه خود احتمالا تقاضا برای پنی سیلین و آموکسی سیلین را افزایش میدهد.
در سمت عرضه اتکای بیش از حد به تعداد کمی از تامین کنندگان برای مواد فعال دارویی و سایر مواد خام تطابق تقاضای فعلی را برای تولید کنندگان دشوار ساخته است. یک چالش خاص، سیاست کووید صفر در چین و محدودیتهایی است که بر اثر آن بر تولید و لجستیک اعمال شده است.
به طور گسترده تر، وابستگی شدید به برخی کشورها به عنوان منابع کلیدی برای تامین مواد اولیه و مواد خام مسئله مهمی است. چین و هند مجموعا بیش از ۶۰ درصد از عرضه مواد فعال دارویی در سطح جهان را در سال ۲۰۲۰ میلادی به خود اختصاص دادند. این سطح از تمرکز بازار عرضه میتواند در صورت مختل شدن زنجیره تامین دارو منجر به مشکلات شدید شود.
مسئله کلیدی دیگر آن است که بسیاری از آنتی بیوتیکها به طور گسترده به عنوان "ژنریک" شناخته میشوند (ماده موثره دارویی با داروی برند تفاوت ندارد، اما سایر مواد تشکیل دهنده دارو که باعث شکل دهی، رنگ یا طعم بهتر دارو میشوند فرق میکنند) بسیار ارزان هستند.
اگرچه قیمتهای پایین این آنتی بیوتیکها را مقرون به صرفه میسازد، اما جذابیت مالی را برای تولیدکنندگان کاهش میدهد، ممکن است عرضه چنین محصولاتی از نظر صرفه اقتصادی دیگر منطقی نباشد و تصمیم به توقف تولید آن گرفته شود. افزایش هزینههای انرژی این چالشها را تشدید میکند، زیرا هزینههای تولید را افزایش میدهد که باعث توقف تولید برخی از تولیدکنندگان آنتی بیوتیک شده است.
اگر افراد نتوانند به آنتی بیوتیکهای مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند این امر منجر به موارد بیش تری از بیماری میشود و در موارد بسیار جدی ممکن است تهدیدکننده زندگی باشد.
اکثر محصولات مبتنی بر آموکسی سیلین و پنی سیلین آنتی بیوتیکهای "طیف محدود" هستند به این معنی که مجموعه خاصی از عفونتها را هدف قرار میدهند. کمبود این محصولات میتواند استفاده از آنتیبیوتیکهای "گسترده اثر" یا وسیع الطیف را که برای درمان بسیاری از عفونتهای باکتریایی مورد استفاده قرار میگیرند افزایش دهد.
اگرچه این نوع مصرف بهتر از درمان نشدن عفونت هاست با این وجود، آنتی بیوتیکهای طیف گسترده خطر مقاومت ضد میکروبی را افزایش میدهند و درمان عفونتها را در درازمدت چالش برانگیزتر خواهند ساخت.
با توجه به خطرات مربوط به سلامت عمومی ضروری است که آنتی بیوتیکها به جای نگهداری برای بیمارانی که فردا به آن نیاز دارند به بیمارانی که امروز به آن نیاز دارند ارائه شوند. اقدام فوری دولتها این است که به طور فعال از احتکار دارو جلوگیری کنند.
دولت بریتانیا پیشتر اقداماتی را در این راستا انجام داده است و در این راستا داروخانهها اطلاعات شان را با یکدیگر به اشتراک گذاشته و در صورت نیاز با هم همکاری میکنند تا نیازهای دارویی برطرف شوند. دولتهایی که هزینههای مرتبط با افزایش قیمت آنتی بیوتیکها را به داروخانهها بازپرداخت میکنند تا از حفظ حاشیه سود سالم اطمینان حاصل کنند میتواند به تداوم عرضه کمک نمایند. هم چنین، متخصصان پزشکی میتوانند دستورالعملهای نسخه نویسی را مورد ارزیابی مجدد قرار دهند تا استفاده از آنتی بیوتیکها تنها در موارد ضروری تجویز شود. این موضوع به مدیریت موثرتر تقاضا کمک میکند.
هم چنین، دولتها باید با تولیدکنندگان و عمده فروشان در سیاستهای ذخیره سازی شان همکاری کنند. سرمایه گذاری در موجودی ذخیره انبارهای آنتی بیوتیکها با میزان مناسب برای افزایش فصلی تقاضا میتواند به تامین کنندگان و متخصصان مراقبتهای بهداشتی کمک کند تا زمانی که عدم تعادل بین عرضه و تقاضا رخ میدهد زمان کافی بخرند. هرگونه افزایش هزینه مرتبط با بازیگران زنجیره تامین که دارای ذخیره ایمنی هستند میتواند از طریق پرداختهای مستقیم دولتی یا افزایش قیمت محصول پوشش داده شود.
با این وجود، در نهایت رفع کمبود دارو مستلزم بازنگری در سیستمهای تدارکات برای ایجاد انگیزه در تامین امنیت و کاهش وابستگی به تامین کنندگان از راه دور مواد فعال و مواد خام است.