فرارو- موج تظاهرات سراسر چین را فراگرفته و شهروندان چینی خواستار پایان دادن به اقدامات سخت گیرانه برای مقابله با کووید هستند اعتراضاتی که مشابه آن در آن کشور در دهههای اخیر دیده نشده است.
به گزارش فرارو به نقل از پولیتیکو، از پردیسهای دانشگاه گرفته تا خیابانهای شلوغ در مناطق مرکزی شهر پس از آتشسوزی مرگبار در یک محله در شین جیانگ که در قرنطینه به سر میبرد شهروندان چینی برگههای کاغذ سفید را به عنوان نماد اعتراض در دست داشتند. تاثیرگذارترین لحظات در اواخر هفته رخ دادند زمانی که صدای تظاهرکنندگان شنیده میشد که میگفتند: «شی جین پینگ، کناره گیری کن».
این یک ژست شجاعانه و مخاطرهآمیز است که نشان دهنده سرپیچی علنی از رئیس جمهور چین میباشد. شی به عنوان مرد قدرتمند پکن اخیرا با شکستن سنت و تثبیت پایگاه قدرت خود مواجهه با هیچ گونه مخالفتی سومین دوره ریاست جمهوریاش را کسب کرده است.
تاکنون هیچ نشانهای مبنی بر آسیب جدی به موقعیت شی در راس حزب کمونیست دیده نشده است. با این وجود، این اولین نمایش بزرگ مقاومت مردم تحت زمامداری شی است و صدای نارضایتیهایی که علیه بلندپایهترین مقام چین صورت میگیرد به قدری بلند است که نمیتواند آن را ناشنیده گرفت.
شی سیاست کووید صفر را به یک پروژه سیاسی شخصی تبدیل کرده است. با توجه به مخالفت آشکار مردم با نمادهای این سیاست مانند الزامات سخت گیرانه آزمایش PCR و مقررات ماسک بدون شک او شخصا مسئول بروز خشم عمومی قلمداد میشود.
«هو فونگ هونگ» استاد دانشگاه جانز هاپکینز که در جنبشهای اعتراضی چین تخصص دارد میگوید که دولت و جامعه «در فرآیند جستجوی تعادل جدیدی هستند. ممکن است در این روند بیثباتی و درگیری وجود داشته باشد».
با این وجود، اگر این تظاهرات پیش از برگزاری بیستمین کنگره حزب کمونیست در ماه گذشته صورت میگرفت زمانی که او قصد داشت دوره زمامداری خود را تایید کند زمانبندی اعتراضات میتوانست بدتر از این نیز باشد.
آخرین اپیزود قابل مقایسه با اعتراضات اخیر تظاهرات دانشجویی در سال ۱۹۸۹ میلادی در میدان تیان آنمن بود، اما در آن زمان تظاهرات در مقیاس بسیار بزرگتری رخ داد و این میدان نمادین در قلب پکن به اشغال در آمد. اکثر جوانانی که امسال علیه محدودیتهای کووید اعتراض کردند از آن اعتراض مرگبار بیش از ۳۰ سال پیش خاطرهای در ذهن ندارند و یا اصلا در آن زمان متولد نشده بودند و هیچ تصویری از اعتراض در میدان تیان آنمن که توسط رژیم در اخبار و گزارشها سانسور در ذهن نداشتهاند.
به نوعی، خطرناکترین شوک برای شی میتواند بیداری سیاسی بسیاری از ذهنهای جوان و تحصیل کرده باشد که آماده هستند به طور علنی علیه او ظاهر شوند. به گفته «کای شیا» یک فراری از مدرسه ایدئولوژی حزب کمونیست که اکنون در ایالات متحده زندگی میکند دانشجویان بیش از ۱۰۰ دانشگاه با معترضان همبستگی نشان دادهاند.
در حال حاضر پلیس از سرکوب خونین معترضان علیرغم بازداشتها خودداری ورزیده است. مواردی از حملات فیزیکی به ویژه در تظاهرات شانگهای گزارش شدهاند. پس از تعطیلات آخر هفته اخیر حضور پلیس در روز دوشنبه به طور قابل توجهی افزایش یافت. برای مثال، برخی از خیابانهای شانگهای با موانع محاصره شده بودند و برخی از ثروتمندترین محلههای کشور به مناطق ممنوعه تبدیل شدهاند.
به گزارش آسوشیتدپرس روز سه شنبه به دلیل حضور شدید نیروهای پلیس خبری از تظاهرات در پکن، شانگهای یا دیگر شهرهای اصلی سرزمین اصلی چین نبود.
در این مرحله مشخص نیست که آیا ناآرامیها پایان یافته یا معترضان صرفاً منتظر فرصت بعدی هستند. هم چنین، برخی از دانشگاه اعلام کردهاند که قصد دارند دانشجویان را زودتر از موعد مقرر برای تعطیلات زمستانی به خانه بازگردانند تا از سازماندهی اعتراضات بیشتر جلوگیری کنند.
واکنشی عالی نبوده است. واکنش فوری بازارهای سهام جهانی در روز دوشنبه بدبینانه بود که ناشی از احساسعدم اطمینان سیاسی بوده است. ارزش سهام بازار معیار چین یعنی شانگهای کامپوزیت برای مدت کوتاهی به میزان ۲.۲ درصد کاهش یافت. در حالی که شاخص سهام در بازار شنژن با تمرکز فناوری ۰.۷ درصد کاهش یافته است. با این وجود، روز سه شنبه هر دو شاخص به میزان ۲ درصد افزایش یافتند، زیرا هیچ گزارشی مبنی بر اعتراضات جدید یک شبه منتشر نشد.
«استفان اینس» شریک مدیریت دارایی SPI میگوید: «اعتراضات تودهای به شکلی عمیق کفه ترازو را به نفع تضعیف اقتصاد متمایل میسازد».
«جیمز کلورلی» وزیر خارجه بریتانیا به خبرنگاران گفته است: «تظاهرات علیه دولت چین نادر است و وقتی اتفاق میافتد فکر میکنم جهان باید به آن توجه کند، اما فکر میکنم بیش از همه دولت چین باید به آن توجه کند». «شارل میشل» رئیس شورای اروپا روز پنجشنبه وارد پکن خواهد شد، زیرا او با تماسهایی برای ارسال پیامی قوی به شی به منظور لزوم احترام گذاشتن به خواسته مسالمتآمیز معترضان مواجه شده است.
سخنگوی «اولاف شولتز» صدراعظم آلمان این پرسش را مطرح کرده که چرا چین هنوز از واکسنهای غربی استفاده نمیکند و در عوض به سیاست قرنطینه شدید تکیه کرده است. «استفن هبسترایت» سخنگوی دولت آلمان روز دوشنبه در جریان برگزاری یک نشست مطبوعاتی معمول در برلین گفته بود که آلمان به اعتراضات در چین و هم چنین گزارشهایی درباره اقدامات خشونت آمیز نیروهای امنیتی چینی علیه تظاهر کنندگان توجه میکند.
در ایالات متحده، دولت بایدن با احتیاط از خود واکنش نشان میدهد که تا حدی بازتاب دهنده تمایل امریکا برای تثبیت رابطهای حیاتی، اما به طور فزایندهای خصمانه با پکن است. هیچ بیانیه یا توئیتی از سوی «جو بایدن» رئیس جمهور امریکا منتشر نشده است.
«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه امریکا و «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی نیز از اظهارنظر در این باره خودداری ورزیدند. برخی از اظهارات اندکی انتقادی از سوی سخنگوی شورای امنیت ملی امریکا که ناماش فاش نشده منتشر شده است. این سخنگو در بیانیهای گفته است: «همانطور که گفتیم ما فکر میکنیم که مهار این ویروس از طریق استراتژی صفر کووید برای جمهوری خلق چین بسیار دشوار خواهد بود».
گزینهها محدود هستند. در نبرد برای مهار ویروس کرونا، اقدامات سخت گیرانه قرنطینه از همان ابتدا اولویت شی بود. چین هم چنان با استفاده از واکسنهای mRNA غربی مخالفت میورزد واکسنهایی که ثابت کردهاند در مقابله با تازهترین سویههای ویروس کرونا بسیار موثرتر هستند. برای مثال، تعداد مبتلایان به کووید در پکن در اواخر هفته اخیر به میزان دو برابر افزایش یافت و تا روز سه شنبه کماکان در حال افزایش بوده است.
با این وجود، آمار سراسری در روزهای اخیر بیش از ۳۰ هزار مورد تازه روزانه ابتلای تنها اقلیت کوچکی از جمعیت ۱.۴ میلیارد نفری آن کشور را تشکیل میدهد. به طور رسمی از زمان آغاز پاندمی کووید اندکی بیش از ۵۲۰۰ نفر بر اثر ابتلا به این ویروس جان خود را از دست داده اند.
حذف ناگهانی اقدامات قرنطینه احتمالا باعث افزایش عفونت در میان جمعیتی میشود که به خوبی واکسینه نشده اند. با این وجود، انتخاب واکسنهای غربی نیز منجر به از دست رفتن وجهه عمومی شی به عنوان فرد مسئول در این موضوع خواهد شد.