فرارو- اغلب ما با داستان آتشفشان وزوو و شهر باستانی پمپئی در ایتالیا که حدود ۲۰۰۰ سال پیش به یکباره فوران کرد و بسیار از مردم آن شهر باستانی را برای قرنها در زیر خاکستر مدفون کرد، آشنا هستیم، اما اکنون دیرینه شناسان اعلام کردند که رخداد مشابهی را این بار برای حیوانات در ایالات متحده کشف کردند که احتمالا ۱۲ یا ۱۴ میلیون سال پیش رخ داده است.
به گزارش فرارو، در این اکتشاف دانشمندان یک گور دسته جمعی متشکل از بیش از ۲۰۰ حیوان مختلف را یافتند که در زیر انبوهی از خاکستر آتشفشانی مدفون شده بودند که همین موضوع نیز علت مرگ آنها ارزیابی شده است. اما نکته جالبتر در خصوص این اکتشاف جدید این است که خاکستر مرگبار آتشفشان مورد اشاره از ۱۰۰۰ مایل دورتر از این گور دسته جمعی فوران کرده که میتواند بسیار جالب توجه باشد.
این فوران مربوط به ابرآتشفشان یلوستون بود که برای چندین دهه یکی از مهمترین زمینههای تحقیقاتی دانشمندان بوده است. فورانهایی که بهعنوان «ابر فورانها» توصیف میشوند، تاکنون سه بار در بالاترین سطح تاریخ خود رخ داده اند. فورانهایی که تقریباً ۱۰۰۰ برابر قویتر از فوران کوه سنت هلن در سال ۱۹۸۰ هستند که اغلب به عنوان فاجعهبارترین فوران آتشفشانی در تاریخ ایالات متحده در نظر گرفته میشود. اگرچه هیچ نشانهای وجود ندارد که آتشفشان یلوستون به زودی فوران کند، اما دانشمندان به طور منظم تحرکات بالقوه آن را با توجه به مقیاس فورانهای قبلی تجزیه و تحلیل میکنند.
به هر روی، خاکستر آتشفشانی از ذرات ریز سنگ دندانه دار، مواد معدنی و شیشههای آتشفشانی ساخته شده است که گاهی آنقدر ریز است که میتوان آن را استنشاق کرد. تنفس مقادیر زیادی خاکستر آتشفشانی میتواند باعث خفگی فرد شود که شایعترین علت مرگ در اثر آتشفشان است. باستان شناسان اکنون با کشف این سایت جدید، برای بررسی تأثیرات اتفاقاتی که برای کسانی که خاکستر آتشفشانی را استنشاق میکنند، یک مطالعه موردی عالی در نبراسکا پیدا کرده اند. کشف این سایت نیز داستان جالب توجهی دارد. مایکل وورهیس، دیرینه شناس و دانشمند علوم زمین، در دهه هفتاد میلادی این سایت را کشف کرد که در مستند علمی «Super Volcanoes» در سال ۲۰۰۴ شرح داده شد. او میگوید: «من در اینجا به دنبال فسیل میگشتم که با این خاکستر آتشفشانی مواجه شدم. درست در پایین خاکسترها جمجمه یک بچه کرگدن بیرون زده بود.»
همین ماجرا شروع یک کشف باورنکردنی بود، زیرا دیرینه شناسان اکنون در زیر ده فوت خاکستر، یک چاله آبی باستانی پیدا کردند که همانند یک عکس، نقطه اوج فوران آتشفشان یلوستون در ۱۰ تا ۱۲ میلیون سال پیش را در برابر چشمان ما قرار میدهد. این چاله پر از اسکلت اسب، شتر و کرگدن است که در وضعیت قابل توجهی به صورت سالم حفظ شده بودند. برای مثال، یکی از کرگدنها هنوز جنین متولد نشده خود را حمل میکرد، در حالی که سایر حیوانات محتویات آخرین وعده غذایی خود را حفظ کرده بودند. این گور دسته جمعی حاوی بیش از ۲۰۰ حیوان بود که همه در عرض چند روز از همدیگر مرده بودند.
دانشمندان خاکستر را آزمایش کردند و وقتی متوجه شدند که از آتشفشانی که اکنون خاموش شده و تقریباً ۱۰۰۰ مایل (۱۶۰۹ کیلومتر) دورتر از سایت کنونی آمده است، شوکه شدند. خاکستر حیواناتی را در فاصله ۱۰۰ مایلی (۱۶۰.۹ کیلومتری) انفجار مشاهده شده بود، اغلب در اثر سوختگی ناشی از حرارت زیاد از میان رفته بودند، اما در فاصلههای دورتر علت این مرگ و میرها ناشی از خفگی تدریجی بود. دانشمندان میگویند که بررسی استخوانهای حیوانات پیدا شده در سایت جدید نشان میدهد که آنها بر اثر نارسایی ریه در نتیجه استنشاق خاکستر مرده اند. دانشمندان اشاره میکنند که در این فرآیند در ابتدا حیوانات کوچکتر که ریههای کوچکتری نیز دارند، از میان رفتند و سپس نوبت به حبوانات بزرگتر بود که احتمالاً توانسته اند چند ساعت و یا حتی یکی دو روز بیشتر دوام بیاورند.
مایکل وورهیس در توضیح چگونگی مرگ حیوانات گفت: «خاکستر آنقدر نرم بود که به راحتی در باد حرکت میکرد؛ بنابراین احتمالاً شش یا هفت ساعت طول کشید تا خاکستر از آتشفشان به نبراسکا برسد.» وی افزود که این خاکستر همچنین آنقدر ریز است که به همراه گرد و غبار به راحتی وارد ریه انسان و حیوان شود. برخلاف فسیلهای معمولی، تک تک استخوانهای یافت شده با یک ماده سفید عجیب پوشیده شده بود که نشانه رشد استخوان جدید است. وورهیس میگوید: «این یک نشانه کلاسیک است که حیوانی به دلیل بیماری نادر ریوی معروف به بیماری ماری مرده است و همین امر باعث ضخیمتر شدن استخوانهای آنها شد. این جانوران که غرق درد شده بودند، به سمت چاله آب کشیده شدند، جایی که در عرض یک ماه پس از فوران آتشفشان جان خود را از دست دادند.»
این سایت در حال حاضر یک مکان طبیعی طبیعی ملی است که در سال ۲۰۰۶ به ثبت رسیده است. پیادهروهایی که بهطور ویژه در این سایت ساخته شدهاند به گردشگران این امکان را میدهند که در فصل تابستان، دیرینهشناسان را در محل کار خود تماشا کنند.
منبع: express
ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو