ریزگرد‌ها با بدن انسان چه می‌کند؟

محمدرضا زاهدپور انارکی، فوق تخصص ریه درباره تاثیرات مخرب گرد و خاک بر روی سلامتی بدن می‌گوید: بر تمام سیستم‌های بدن تاثیر دارد؛ یک تاثیر بر چشم انسان است و دید را محدودتر می‌کند و دامنه دید کمتر می‌شود. بر روی گوش و حلق و بینی تاثیر دارد و تحت تاثیر این آلایندگی‌ها عفونت‌ها ایجاد می‌شود و می‌تواند بر روی مغز نیز اثر بگذارد و ایجاد سردرد کند و شخص دچار عدم تمرکز شود. تمام سیستم‌های بدن می‌تواند تحت تاثیر قرار بگیرد.

متن گفت وگوی شفقنا با انارکی را در ادامه می‌خوانید:

امروز و دیروز شاهد گرد و خاک در هوای بسیاری از استان‌های کشور بودیم. ریزگرد‌ها چه تاثیرات مخربی بر سلامتی شهروندان دارد؟

بله مسلما تاثیر دارد و روی تمام دستگاه‌های بدن تاثیر دارد. این وضعیت برای کودکان و بیماران قلبی و ریوی خطرناک است. علاوه بر این گرد و غبار مساله وسائل نقلیه و پالایشگاه‌ها و کارخانه‌ها و کارگاه‌های سنگ و ماسه و… همه آلاینده‌هایی اضافی ایجاد می‌کنند و علاوه بر گرد و غبار آلاینده‌های شیمیایی نیز در این وضعیت در هوا وجود دارد. قانونا باید در چنین شرایطی با این وضع آلایندگی بر طبق استاندارد‌های بین المللی منابع آلاینده را تعطیل کنند این حداقل کاری است که می‌توان انجام داد.

در منطقه به دلیل تغییرات جوی و کمبود بارش و خشکسالی آلایندگی‌ها زیاد‌تر خواهد شد. از این رو کودکان که ریه آن‌ها در حال تکامل است نباید از خانه بیرون بیایند و در خانه نیز باید حداقل استفاده را از وسایل گازی داشت.

یک مساله هوای خارج از منزل و دیگری هوای داخل منزل است و باید رعایت شود. در چنین شرایطی عملا همه افراد در معرض خطر هستند به ویژه کودکان و بیماران قلبی و ریوی. با این سطح از آلاینده باید تعطیلی اعلام شود، چون وسایل نقلیه عمومی ما نیز احتراق خوبی ندارند، اما متعجبم چرا مدارس دانشگاه‌ها و ادارات تعطیل نشد.

گرد و غبار چه تاثیری بر ارگان‌های حیاتی بدن دارد؟

بر تمام سیستم‌های بدن تاثیر دارد؛ یک تاثیر بر چشم انسان است و دید را محدودتر می‌کند و دامنه دید کمتر می‌شود. بر روی گوش و حلق و بینی تاثیر دارد و تحت تاثیر این آلایندگی‌ها عفونت‌ها ایجاد می‌شود و می‌تواند بر روی مغز نیز اثر بگذارد و ایجاد سردرد کند و شخص دچار عدم تمرکز شود. تمام سیستم‌های بدن می‌تواند تحت تاثیر قرار بگیرد.

ماسک‌هایی که توسط شهروندان استفاده می‌شود از نفوذ آلودگی‌ها بر دستگاه تنفسی جلوگیری می‌کنند؟

ماسک‌های ان ۹۵ شاید موثر باشند، ولی عناصر ریزی در این آلودگی‌ها وجود دارد که حتی از فیلتر ریه نیز رد می‌شود بویژه مساله گاز‌ها نیز وجود دارد. گاز منواکسید کربن و اکسید ازت که مانعی برای نفوذشان وجود ندارد و رد می‌شوند و عوارضی با خود می‌آورند.

این گرد و خاک‌ها ریزگرد هستند و تا انتهای ریه می‌روند و به آلبولا می‌روند و از پرده آلبولوکاپرلی نیز رد می‌شوند و وارد خون می‌شوند. این پارتیکل‌های بسیار ریز می‌توانند از ماسک عبور کنند البته ماسک تا حدی جلوی این پارتیکل‌ها را می‌گیرد، ولی اینطور نیست که آلودگی نفوذ نکند، چون میزان آلودگی شدید است و جدا از گرد و غبار مواد اس او دو ناشی از سوخت‌های فسیلی و اکسید ازت و آلاینده‌های کارخانه‌ها و پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها و وسایل نقلیه و وسایل گرمایش همه اضافه می‌شود و تا جاییکه امکان دارد باید از فعالیت این موارد در آلودگی شدید هوا جلوگیری کرد.

تاثیر بلند مدت آلودگی هوا بر روی بدن چیست؟

اگر این وضعیت تداوم داشته باشد مسلما روی بدن تاثیر دارد. امروز جدا از گرد و غبار مه دود داریم که به آن اسماگ می‌گویند و مواد دیگری از جمله مواد شیمیایی با این وضعیت همراه است. این وضعیت جدا از ریز گرد‌ها و ذرات آسیب زننده آن است. مواد آلاینده یا از جمله فلز و سرب و مس و دیگر ذراتی که می‌تواند با این آلاینده‌ها ترکیب شود و آلاینده‌هایی ثانویه ایجاد کند و می‌تواند خطرناک باشد به ویژه برای کودکان و بیماران قلبی و عروقی خطرناک خواهند بود.

در این شرایط آیا می‌توان توصیه‌هایی تغذیه‌ای داشت؟

نمی‌توان دستورات تغذیه‌ای ویژه‌ای داشت؛ مساله استفاده از آنتی اکسیدان و میوه و سبزیجات می‌تواند تا اندازه‌ای تاثیر گذار باشد، اما تاثیر آنچنانی نخواهد داشت بهترین توصیه این است که مردم کمتر از خانه خارج شوند و مراکز و وسایل تولید کننده آلاینده‌ها را موقتا تعطیل کرد.

آلاینده‌ها در هوا درجه بندی دارند و امروز درجه آلاینده‌ها بسیار بالا است و در نتیجه باید مدارس و دانشگاه‌ها و هر جاییکه تجمیع جمعیت دارد تعطیل شود وگرنه فعالیت در این وضعیت می‌تواند مشکل ساز شود. این وضعیت آلودگی هوا و آلاینده‌ها می‌تواند گسترش دهنده بیماری کووید باشد.