چرا خوابیدن جلوی تلویزیون ما را خسته می‌کند؟

صداهای ناآشنا در یک محیط جدید می‌توانند فعالیت مغز را افزایش دهند و خوابیدن را دشوار سازند.

به گزارش ایسنا و به نقل از نیوساینتیست، پژوهش جدیدی که در "دانشگاه زالتسبورگ"(University of Salzburg) اتریش انجام شده است، نشان می‌دهد که اگر مغز هنگام خواب صداهای ناآشنا را به جای صداهای آشنا بشنود، فعال‌تر می‌شود. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که ما می‌توانیم اطلاعات مربوط به محیط خود را حتی در عمق خواب نیز پردازش کنیم.

"مانوئل شابوس"(Manuel Schabus)، پژوهشگر دانشگاه زالتسبورگ و همکارانش، ۱۷ شخص را که میانگین سنی آنها ۲۳ سال بود، طی دو شب در آزمایشگاه خواب مورد بررسی قرار دادند. فعالیت مغز این افراد با استفاده از نوار مغزی ردیابی شد. شابوس گفت: نخستین شب آزمایش برای این بود که شرکت‌کنندگان با محیط جدید، احساس راحتی داشته باشند.

در شب دوم، هنگامی که شرکت‌کنندگان در خواب بودند، صدای ضبط شده‌ای از یک سخنرانی پخش شد. صدا یا برای شخص خوابیده، ناآشنا بود یا به یک شخص آشنا مانند پدر، مادر یا همسر تعلق داشت. در هر دو صورت، صدا بارها و بارها سه نام را بر زبان می‌آورد که دو نام تصادفی اما معمولی و همچنین نام فرد خوابیده را در بر داشت. صداهای ضبط شده برای چهار دوره ۹۰ دقیقه‌ای هنگام شب پخش شد. بین هر صدای ضبط شده، ۳۰ دقیقه فاصله وجود داشت تا شرکت‌کنندگان راحت‌تر بخوابند.

بلندی صدا به اندازه‌ای بود که شرکت‌کنندگان را از خواب بیدار نکند. شابوس ادامه داد: ما سطوح صدا را به صورت جداگانه تنظیم کردیم.

پژوهشگران دریافتند که صداهای ناآشنا همچون صدای تلویزیون نسبت به صداهای آشنا، فعالیت مغزی بیشتری را در افراد خوابیده ایجاد می‌کنند. آنها به طور ویژه، متوجه افزایش تعداد امواج مغزی موسوم به "مجموعه‌های K" یا(K-complexes) در زمانی که شرکت‌کنندگان صداهای ناآشنا را می‌شنیدند، شدند.

شابوس گفت: مجموعه‌های K جالب هستند زیرا واکنش فوری نسبت به یک اختلال را نشان می‌دهند. این واکنش به دو بخش تقسیم می‌شود. نخست، مغز اطلاعات را پردازش می‌کند و سپس به مهار اطلاعات می‌پردازد تا فرد خوابیده را بیدار نکند.

اگر فعالیت مغزی شرکت‌کنندگان نشان می‌داد که آنها در آستانه بیدار شدن هستند، پژوهشگران صدای ضبط ‌شده را کاهش می‌دادند تا شرکت‌کنندگان در خواب بمانند.

شابوس ادامه داد: این از نظر تکاملی منطقی است که چرا صداهای ناآشنا، فعالیت مغزی قوی‌تری را در مقایسه با صداهای آشنا ایجاد می‌کنند. صدای ناآشنا نباید هنگام شب با شما صحبت کند و به همین دلیل این کار، زنگ هشدار را به صدا در می‌آورد.

وی افزود: این یافته‌ها ممکن است بخشی از دلیلی مبنی بر مشکل بودن خواب در محیط‌های جدیدی مانند اتاق‌های هتل باشند.

"جولی داربیشایر"(Julie Darbyshire)، پژوهشگر "دانشگاه آکسفورد"(University of Oxford) گفت: این پژوهش نشان می‌دهد که صداهای ناآشنا بیشتر از صداهای آشنا می‌توانند افراد خوابیده را آزار ‌دهند. ما این اثرات را زمانی می‌بینیم که بیماران به سختی می‌توانند در بیمارستان بخوابند. این موضوع تا حدودی به این دلیل است که تقریبا هیچ چیز در محیط بیمارستان آشنا نیست. علاوه بر صداهای ناآشنا، بیماران با تجهیزات ناآشنا و غیرقابل پیش‌بینی بیمارستان احاطه می‌شوند.

شابوس گفت: صداهای ناآشنا در نیمه دوم شب در مقایسه با نیمه اول، باعث ایجاد میزان کمتری از مجموعه‌های K شدند. این بدان معناست که ما می‌توانیم در حالت تقریبا ناخودآگاه، نکته جدیدی را یاد بگیریم.

در هر حال، شابوس خاطرنشان کرد که این بدان معنا نیست که ما می‌توانیم کلمات جدید را طی خواب یاد بگیریم. وی افزود: شما برای خواب و استراحت به شب نیاز دارید و درست نخوابیدن، بیشتر از اینکه برای یادگیری سودمند باشد، ضرر دارد.

این پژوهش، در "Journal of Neuroscience" به چاپ رسید.