طالبان تلفن افغان‌ها را شنود می‌کند

«کارلوتا گال» در نیویورک‌تایمز خبر داد هنگامی که نیرو‌های طالبان دو هفته پیش کنترل پایتخت افغانستان را در دست گرفتند، واحد‌های متجاوز این گروه، دو هدف مهم را در نظر داشتند: مقر ریاست امنیت ملی و وزارت ارتباطات. هدف آن‌ها همانا دستیابی به فایل‌های افسران اطلاعاتی افغانستان و جاسوسانشان و نیز دستیابی به ابزار‌های رصد و شنود تلفن‌های شهروندان افغان بود.

دنیای‌اقتصاد در ادامه نوشت: دوشنبه صبح ۸ شهریورماه نیرو‌های آمریکایی یک راکت پرتاب‌شده به فرودگاه کابل را رهگیری و منهدم کردند. این در حالی است که امروز سه‌شنبه ۹ شهریور برابر با ۳۱ آگوست آخرین روز حضور نیرو‌های آمریکایی در افغانستان است و چشم‌انداز تشدید خشونت‌ها در این کشور هم هر روز بیشتر از قبل می‌شود.

«اریک اشمیت» و «دان بیلفسکی» در گزارش ۳۰ آگوست در نیویورک تایمز نوشتند، یک مقام آمریکایی گفت که پنج راکتی که به سوی فرودگاه کابل پرتاب شده بودند با سیستم‌های ضد موشک رهگیری و منهدم شدند. اما دلیل این حملات چیست؟ روز پنج‌شنبه ۴ شهریورماه اعلام شد که چند حمله انتخاری به فرودگاه کابل باعث کشته شدن ۱۷۰ نفر و زخمی شدن ۲۰۰ نفر شد.

داعش خراسان مسوولیت این حمله را پذیرفت (دنیای‌اقتصاد در گزارش «تراژدی خونین در افغانستان» در تاریخ ۶ شهریورماه به این مساله پرداخته بود). به دنبال آن جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد: «به مسوولان این حمله می‌گویم که هرگز شما را نخواهیم بخشید، هرگز از یاد نخواهیم برد. شما را دنبال می‌کنیم و به کیفر می‌رسانیم.» او گفت: «در زمان مورد نظر خود، با قدرت پاسخ خواهیم داد.»

پس از این سخنان، اولین حمله پهپادی آمریکا در تاریخ ۷ شهریورماه انجام گرفت. بایدن اعلام کرده بود که طی ۲۴ تا ۳۶ ساعت آینده احتمال حمله تروریستی وجود دارد. پس از این، بار دیگر یک خودروی انتحاری عازم فرودگاه کابل بود که از سوی پهپاد آمریکایی مورد حمله قرار گرفت.

در هر حال، «اشمیت- بیلفسکی» در بخش دیگری از گزارش خود نوشتند: به دنبال منهدم کردن موشک‌های پرتابی به سوی فرودگاه از سوی آمریکا، گزارشی از تلفات منتشر نشده است. فرودگاه همچنان باز است. این شرایط نشان‌دهنده بحران امنیتی کابل و خطراتی است که خلأ پدید آمده از خروج آمریکا به وجود آورده است.

طی شنبه (۶ شهریور) تا دوشنبه ۸ شهریور چندین حمله انتحاری در این کشور صورت گرفته که بیش از ۹ غیرنظامی از جمله تعدادی کودک هم کشته شدند. مقام‌های دفاعی آمریکا روز یکشنبه در بیانیه‌ای این احتمال را تایید کردند که در این حملات غیرنظامیان نیز کشته شده‌اند.

«بیل اوربان» سخنگوی سنتکام گفت که او آگاه است که در نتیجه این انفجار‌ها و نابودی خودروی انتحاری، ممکن است تلفاتی هم وجود داشته باشد. این مقام نظامی افزود: «واقعا بابت از دست رفتن جان غیرنظامیان عمیقا متاسف هستم.» سخنگوی اصلی طالبان هم گفت که در این حملات و انفجار‌ها یک خانه و یک خودرو در غرب فرودگاه آسیب جدی دیده‌اند.

«شمیم شهیاد» دانشجوی ۲۵ساله روزنامه‌نگاری می‌گوید: این حملات باعث شد پدرش، دو برادرش، چهار پسرعمویش، خواهرزاده‌اش و نامزدش نیز کشته شوند. او می‌گوید: سه تا از کشته‌ها دخترانی ۲ ساله بودند و عمه و عمویش هم سه فرزندشان را از دست داده‌اند.

شهیاد می‌گوید: «هواپیما‌های آمریکایی ما را هدف گرفتند. نمی‌دانم چه بگویم. آن‌ها دستان مرا قطع و پاهایم را شکستند. دیگر چیزی نمی‌توانم بگویم.» یک مقام ارشد آمریکایی هم گفت: ارتش اطمینان دارد که هیچ تلفاتی از سوی آن‌ها وجود نداشته، اما تایید کرد که انفجار بمب‌های انتحاری شاید موجب تلفات شده باشد.

«لارا جیکس» هم در گزارشی دیگر در نیویورک‌تایمز نوشت، بلینکن می‌گوید بعید است ارتش آمریکا نیرو‌های دیپلماتیک خود را پس از خروج در افغانستان باقی گذارد. این یعنی تعطیلی یکی از بزرگ‌ترین سفارتخانه‌های آمریکا در جهان.

مقام‌ها می‌گویند: انتظار می‌رود که ماموریت آمریکا در افغانستان یک کانال دیپلماتیک در کشوری دیگر در منطقه خواهد گشود تا به روند صعودی خیزش بحران کمک کند. این تلاش می‌تواند یا در پاکستان مستقر باشد یا در امارات؛ چراکه در این کشور تعداد زیادی از دیاسپورا‌های افغان وجود دارد. قطر هم می‌تواند یک گزینه مهم باشد؛ چراکه دیپلمات‌های آمریکایی با طالبان مذاکرات زیادی را در این کشور برگزار کرده‌اند و قطر گذرگاهی برای عبور هزاران افغان تلقی می‌شود.

اگرچه بایدن گفته بود که گزینه‌هایی را برای آینده سفارت در کابل در نظر دارد، اما بلینکن به برنامه «Meet the Press» در NBC گفت که «هنوز درباره حضور دیپلماتیک طبیعی در این کشور تصمیم نگرفته‌ایم و بعید است این اتفاق رخ دهد.» با این حال، بلینکن در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «اما آنچه اتفاق افتاده همانا تعهد ما به تداوم کمک به مردمی است که افغانستان را ترک می‌کنند... هیچ اولتیماتومی درباره این تلاش وجود ندارد. ما روش‌ها و سازوکار‌هایی داریم که به تسهیل خروج مردم از کشور کمک می‌کند.»

طالبان از آمریکا و دیگر دیپلمات‌های خارجی خواسته است که در کابل باقی بمانند؛ این به معنای مشروعیت به طالبان خواهد بود. به نوشته جیکس، خبرنگار نیویورک‌تایمز، پایان ماموریت و حضور آمریکا در افغانستان ضربه‌ای جدی به مراکز و نیرو‌های دیپلماتیک آمریکاست. با سقوط کابل، دولت آمریکا در ۱۵ آگوست سفارت خود را بست؛ درحالی‌که ۴هزار کارمند داشت که ۱۴۰۰ نفر از آن‌ها دیپلمات، پیمانکار و مقام‌هایی از نهاد‌های مختلف آمریکایی بودند.

«کارلوتا گال» هم در گزارش ۲۹ آگوست در نیویورک‌تایمز نوشت، هنگامی که نیرو‌های طالبان دو هفته پیش کنترل پایتخت افغانستان را در دست گرفتند، واحد‌های متجاوز این گروه، دو هدف مهم را در نظر داشتند: مقر ریاست امنیت ملی و وزارت ارتباطات. هدف آن‌ها همانا دستیابی به فایل‌های افسران اطلاعاتی افغانستان و جاسوسانشان و نیز دستیابی به ابزار‌های رصد و شنود تلفن‌های شهروندان افغان بود.

سرعت فروپاشی دولت افغانستان برای صد‌ها نفری که برای خنثی کردن تهدیدات طالبان تلاش می‌کردند به‌ویژه خطرناک و فاجعه‌بار بود. این نیرو‌ها شامل افسران برجسته تا کارمندان دولتی می‌شود که از آن زمان به این‌سو همگی مخفی شده‌اند. تنها تعداد معدودی فرصت یافتند تا برخی از اسناد را به اشتراک گذارند؛ اما هزاران سند محرمانه به دست دشمن افتاد. امروز سه‌شنبه آخرین روز حضور آمریکا در افغانستان است و بسیاری از شهروندان افغان که مناصب دولتی داشتند از ترس انتقام طالبان مخفی شده‌اند.

برخی می‌گویند اعلام عفو عمومی طالبان حربه‌ای است برای شناسایی «اهداف». به عبارت دیگر، طالبان با اعلام عفو عمومی در تلاش است کاری کند که نیرو‌های مخفی‌شده خود را نشان دهند تا در فرصتی مناسب، آن‌ها را از دم تیغ بگذراند. اما تاکنون این گروه کوشیده چهره‌ای معتدل از خود نشان دهد. این گروه خواستار بر زمین گذاشتن اسلحه شده و حتی «نامه‌های تضمین» هم صادر کرده است که کسی را تحت پیگرد قرار نخواهد داد. سهیل شاهین، سخنگوی طالبان می‌گوید: این گروه هیچ هدفی را در لیست قرار نداده است و به دنبال تفتیش و جست‌وجوی خانه به خانه هم نیست.

«کریستینا گولدباوم» و «نجیم رحیم» هم در گزارش ۲۹ آگوست در نیویورک‌تایمز روایت دیگری از افغانستان ارائه داده و نوشتند، در حوالی ۲ بامداد یک زن در نزدیکی‌های خیابان منتهی به پایگاه هوایی آمریکا در حال راه رفتن بود که به نیرو‌های آمریکایی برخورد.

او وقتی دید به مچ پای آمریکایی‌ها اسلحه بسته شده، ناگهان خیز برداشت تا اسلحه را از پای یکی از این نیرو‌ها باز کند. وقتی نیرو‌های آمریکایی به دنبال مهار او برآمدند، این زن خواست خود را بکشد. اما لحظاتی بعد مانند توپ خود را مچاله کرد و زیر گریه زد. خانواده این زن در حمله ناگهانی طالبان به پایتخت کشته شدند.

اکنون او توانسته از کشور خارج شود و صد‌ها مایل دورتر از خانه خود و تک و تنها زندگی می‌کند. اما با فروکش کردن موج تخلیه‌ها از افغانستان، اکنون توجهات به سوی سرنوشت کسانی معطوف شده که بخشی از این خروج گسترده و ناگهانی بودند. در مدت دو هفته، بیش از ۵ هزار آمریکایی به تخلیه بیش از ۱۱۴ هزار نفر به شکل هرج‌ومرج‌وار کمک کردند؛ اما اکنون مساله سرنوشت و وضعیت این افراد مطرح است که باید فکری به حال آن کرد.