مرگ «کیم‌ جونگ‌ اون» و یک فاجعه هسته‌ای

فرارو- پایگاه خبری-تحلیلی "نشنال اینترست" در گزارشی به مساله سلامتیِ "کیم جونگ اون" رهبر کره شمالی و طرح گمانه‌زنی‌های مختلف در این رابطه پرداخته و به طور خاص به این مساله اشاره کرده که در صورتِ مرگ کیم جونگ اون، احتمال درگرفتنِ نزاع‌های قدرت در کره شمالی و حتی به راه افتادن جنگ هسته‌ای و ایجاد ناامنی و بی ثباتی بین المللی نیز وجود دارد.

نشنال اینترست در این رابطه می‌نویسد: «سال گذشته، جهان چیز زیادی از "کیم جونگ اون" رهبر کره شمالی و حاضر شدنِ وی در مجامع عمومی مشاهده نکرد. وی عملا تا حد زیادی از چشم افکار عمومی پنهان شده بود و به طور مرتب روایت‌هایی دال بر اینکه وی بیمار است و یا حتی جان باخته است، منتشر می‌شد. البته که وی اندک زمانی پس از طرح این روایت ها، ظاهر می‌شد و آن‌هایی را که در مورد مرگِ وی داستان سرایی می‌کردند، شرمنده می‌کرد.

با این همه، اکنون نیز بار دیگر بحث و گمانه‌زنی‌ها در مورد کیم جونگ اون افزایش یافته اند. البته این مرتبه به این دلیل که وی در جلویِ چشم افکار عمومی ظاهر می‌شود. اول اینکه وی در مدت اخیر به شدت وزن خود را از دست داده است. دراین رابطه تحلیلگرانِ کره جنوبی بر این باورند که وی حدودا ۴۴ پوند از وزن خود را از دست داده است. پیش از این وزن او ۳۰۸ پوند تخمین زده می‌شد که با توجه به قد نسبتا کوتاه وی، موجبِ نوعی مرض چاقی در او شده بود (در عین حال، وی الکل می‌نوشد و سیگار نیز می‌کشد که همین مساله هم ریسک سلامتی برای او را افزایش می‌دهد). وی نسبت به بیماری‌های قلبی، دیابت، و همچنین چندین بیماری دیگر، مستعد است. اگر این کاهش وزنِ کیم جونگ اون اختیاری باشد، می‌تواند برای او مفید باشد و طول عمرش را افزایش دهد.

به گزارش فرارو، با این حال، همیشه کاهش وزنِ افراد، اختیاری و عمدی نیست. در این صورت، این کاهش وزن می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های جدی نظیر "سرطان" باشد. اگر نشانه دیگری دال بر ناتوانی فرد وجود نداشته باشد، از دست دادنِ وزن می‌تواند احتمالا به رژیم غذایی خاص فرد مرتبط باشد. با این حال اخیرا نیز وی زمانیکه در انظار عمومی ظاهر شد، ابتدا یک علامت بر روی سرش داشت و پس از آن نیز در موقعیتی دیگر، سرش بانداژ‌پیچی شده بود.

تصویری از بانداژ سرِ کیم جونگ اون، در جریان حضور وی در نشست ارتش خلق کره شمالی که در روز‌های ۲۴ تا ۲۷ ماهِ جولای سال جاری میلادی، برگزار شد.

البته که این مسائل در نوع خود می‌توانند نشانه چیز‌های جزئی نیز باشند. هفت سال پیش کیم جونگ اون پس از آنکه می‌لنگید، از انظار عمومی غایب شد و پس از مدتی بار دیگر با عصا و در حال قدم زدن مشاهده شد. در آن زمان اینطور گزارش شد که وی عمل جراجی زانو را پشت سر گذاشته که ظاهرا این عمل را به راحتی و بدون هرگونه مشکلی، پشت سرگذاشته است (نباید فراموش کرد که در سال ۲۰۰۸، پدرِ کیم جونگ اون بر اثر سکته مغزی از انظار عمومی غایب شد و دراین رابطه هیچ چیزی نیز به افکار عمومی کره شمالی گفته نشد. با این حال در نهایت حقیقت در مورد وضعیت سلامتی او فاش شد. درست به همین دلیل است که وضعیت سلامتی کیم‌جونگ‌اون نیز نمی‌تواند مخفی بماند).

در این راستا، امکان دارد آنچه در مدت اخیر بر وضعیت سلامت کیم جونگ اون گذشته نیز مساله چندان مهمی نباشد و صرفا توسط رسانه‌ها ساخته و پرداخته شده باشد.

با این همه، نشانه‌هایی دال بر این وجود دارند که کیم جونگ اون یا همکارانش، احتمالا آمادگی‌هایی برای مساله جانشینی وی دارند. اوایل سال جاری میلادی، کیم جونگ اون یک ترفیع رتبه دریافت کرد و به سمتِ دبیر کلی "حزب کارگران کره" ارتقا یافت.

در این راستا، وی پس از پدرش تنها کسی است که به این سمت دست یافته است. پدر کیم جونگ اون قریب به ۱۰ سال پیش فوت شد. کیم جونگ اون، صندلی نفر دوم در چهارچوب حزب کارگران کُره را که می‌تواند نفر دوم کره شمالی پس از وی باشد، خالی نگه داشته است.

این حرکت می‌تواند مهم نباشد، اما "آندری لانکوف"، ناظرِ مسائل کره شمالی اشاره کرده که این مساله می‌تواند به موضوع انتخاب جانشینِ احتمالی برای کیم جونگ اون مرتبط باشد. لانکوف می‌گوید: "هیچ حزب حاکمِ کمونیست دیگری، مقامِ نایب رئیسی اش را که می‌تواند رهبر بعدی کشور باشد، تا به این اندازه معطل نگه نداشته است".

در واقع، گاهی اوقات "کیم ها" قدرت را به صورت غیررسمی به اشتراک گذاشته اند. پدرِ کیم جونگ اون، یعنی "کیم جونگ ایل"، به مثابه شبهِ نخست‌وزیر اقدام می‌کرد و در سال‌های پایانی حضور "کیم ایل سونگ" در قدرت (بنیانگذار کره شمالی)، سیاست داخلی این کشور را اداره می‌کرد. وقتی کیم جونگ ایل از سکته مغزی خود در آگوست سال ۲۰۰۸ میلادی بهبود پیدا کرد، "جانگ سانگ تائک" از نزدیکان وی (داماد خانواده وی)، سیاست داخلی کره شمالی را اداه می‌کرد. پس از مرگ کیم جونگ ایل نیز، جانگ سانگ تائک کمک زیادی کرد که کیم جونگ اون به قدرت برسد با این حال، در نهایت وی توسط شاگردش (کیم جونگ اون) اعدام شد. شاید دلیل اعدام وی، تلاش‌های مخفی جهت به دست گرفتن قدرت در کره شمالی باشد (به زعمِ نظام کره شمالی و شخصِ کیم جونگ اون).

در شرایط فعلی، بیشترِ مسائلی که در مورد سلامت کیم جونگ اون می‌دانیم، بیش از همه شایعه‌ها و همچنین مسائلی هستند که به نقل از منابع مختلف، در مورد واقعیت‌های مبهم داخل کره شمالی ارائه شده اند. از این منظر، کسب تصویری روشن از سلامتی کیم جونگ اون، تا حد زیادی مشکل است.

با این حال، در نظام سیاسی نظیر کره شمالی که تا حد زیادی بر رفتار‌های یک شخص و سیاست‌های او استوار است، هرآنچه بر وی بگذرد، کاملا از اهمیت برخوردار است. از سویی، مرگ افرادی نظیر "ولادیمیر ایلیچ لنین" (در شوروی)، "جوزف استالین" (در شوروی)، و "مائو زدونگ" (در چین)، همه و همه موجب ایجاد درگیری‌ها و تنش‌های طولانی و پُر تبعات شده است.

بر خلاف کیم ایل سونگ که چند دهه برای انتقال قدرت پس از خود برنامه ریزی کرد و رقبا را حذف کرد و موقعیتِ کیم جونگ ایل (پسرش) را ارتقا داد و مناصب مختلفی را به او واگذار کرد، کیم جونگ ایل زمان کمتری برای این مساله داشت و و فرآیند انتقال قدرت وی به فرزندش، تنها پس از بهبودی او از سکته مغزی آغاز شد. این دوره چیزی کمتر از سه سال طول کشید. اگرچه مساله جانشینی به نظر می‌رسید که به آرامی پیش رود، چندان روشن نیست که کیم جونگ اون چه مقدار قدرت و اقتدار پدرش کیم جونگ ایل را به ارث برد و یا چه مقدار به این اقتدار اضافه شد که وی در ادامه توانست تا حد زیادی بر چالش‌های پیش رویش، غلبه کند.

با این همه، باید این مساله را مورد توجه داشت که رهبر کنونیِ کره شمالی، هیچ وارث و جانشینی مشخصی ندارد. فرزندان او خیلی کم سن و سال هستند. همسرش هیچ نقش سیاسی ندارد. عموی ناتنی وی به عنوان سفیر به چندین کشور اروپایی تبعید شده است (توسط کیم جونگ ایل). در این میان تنها کاندیدای معتبر برای جانشینی کیم جونگ اون، خواهرش "کیم یو جونگ" است. اگرچه وی نقش مهمی در کره شمالی بازی می‌کند، با این حال اینظور به نظر می‌رسد که وی تا حد زیادی به برادرش وابسته است و چندان از پایگاه قدرتِ مستقلی برخوردار نیست.

تصویری از "کیم یو جونگ"، خواهرِ "کیم جونگ اون"، که از وی به عنوان گزینه اصلی جانشینیِ رهبر کره‌شمالی نام برده می‌شود.

خواهر رهبر کره شمالی، خونِ خاندان سلطنتی را دارد، اما این مساله تا وقتی که وی نتواند جایگاهی مناسب در میان مردم داشته باشد، از اهمیت چندانی برخوردار نیست. تا زمانیکه کیم یو جونگ از پایگاه قدرت در میان چهره‌های رده بالای کره شمالی و مردم این کشور برخوردار نشود، نمی‌تواند به نحو موثری اعمال قدرت کند.

در این شرایط، وضعیت جانشینی کیم جونگ اون، مبهم است و در صورتِ مرگ وی، می‌تواند وضعیت خطرناک و مرگباری را درکره شمالی ایجاد کند که در آن افراد زیادی برای کسب قدرت می‌جنگندند. در این میان چهره‌های معروف امنیتیِ کره شمالی، احتمالا شدیدا سعی می‌کنند تا قدرت را به دست آورند. در این رابطه به طور خاص، "یوری آندره پوف" رئیس سازمان اطلاعات شوروی (KGB) را می‌توان مورد اشاره قرار داد که در سال ۱۹۸۲ توانست رهبری حزب کمونیست را به دست بگیرد، اما اندک زمانی بعد کشته شد.

نباید فراموش کرد که ارتش کره شمالی نیز در این چهارچوب نقش مهمی بازی می‌کند و می‌تواند با حمایت از یک فرد و حراست از نظم و امنیتِ داخلی کره شمالی، زمینه را برای به قدرت رسیدن یک نفر فراهم سازد. برخی بر این باورند که امکان دارد تا سیستم شورایی در رهبری کره شمالی ایجاد شود که این گزینه نیز با توجه به ماهیت سیاست و قدرت در کره شمالی، چندان معنایی ندارد و به قول "دونالد ترامپ"، "جایگاه نفر دوم اساسا برای بازندگان است". (این مساله در نظام کره شمالی کاملا معنادار است).

در این میان یک نگرانی جدی نیز وجود دارد و آن این است که در صورت فروپاشی نظام کره شمالی، احتمال اینکه تسلیحات اتمی، شیمیایی و بیولوژیک کره شمالی مورد استفاده قرار گیرد و فاجعه‌ای ایجاد شود، بسیار بالا است. امری که به زعم بسیاری از ناظران، کنشگریِ موثر چین و کره جنوبی را برای جلوگیری از وقوع این فاجعه و حراست از صلح و ثبات در شبه جزیره کره، در صورت ایجاد انفجار در کره شمالی، می‌طلبد.

شاید هیچکدام از سناریو‌های بالا اتفاق نیفتند. این بدان معناست که به احتمال زیاد کیم جونگ اون سالم است و یا حداقل به قدری سالم است که در سال‌های آینده بتواند همچنان در قدرت بماند و زندگی کند. با این حال، نباید فرامش کرد که پیامد‌های مرگِ کیم جونگ اون به شدت وخیم هستند. در این چهارچوب، بسیاری در غرب باید برای سلامتِ کیم جونگ اون دعا کنند.

روزی "سلسله کیم" از صحنه قدرت خارج خواهند شد. تا آن زمان، غیبت هایِ گاه و بیگاه و بانداژ سرِ "کیم جونگ‌اون"، نه تنها برای افرادی که در شبه جزیره کره زندگی می‌کنند، بلکه برای کل مردم جهان از اهمیت برخوردار است (به دلیل پیامد‌های وخیمِ امنیتی پس از درگذشتِ کیم جونگ اون). با این حال امید است که در صورت درگذشتِ کیم جونگ‌اون، صلح و امنیت همچنان پا برجا بماند».