دیپلماسی شاخه گل عربستان؟

فوتبال ایران امروز یکی از دیدار‌های سرنوشت‌سازش را از سر می‌گذراند و امیدوار است در عرصه آسیایی یکی از نمایندگانش هنوز شانس زنده‌ماندن را داشته باشد. ماجرا مربوط به تقابل امشب فولاد با العین امارات در مرحله پلی‌آف لیگ قهرمانان آسیا است. اگر شاگردان نکونام بتوانند از سد رقیب پرآوازه اماراتی‌شان عبور کنند، آن وقت جواز صعود به مرحله گروهی این بازی‌ها را به دست می‌آورند و تعداد تیم‌های ایرانی حاضر در لیگ قهرمانان پیش‌رو را به عدد چهار می‌رسانند.

البته علاوه‌بر عرصه ورزش و فوتبال، این دیدار برای حوزه دیپلماسی هم حائز اهمیت است؛ چون این دیدار قرار است به میزبانی شهر ریاض در عربستان برگزار شود! میزبانی عربستان از تیم‌های ایرانی همیشه مهم بوده؛ ولی این‌بار با توجه به اتفاقاتی که در چند سال گذشته رقم خورده، اهمیتش دو‌چندان می‌شود.

مهم‌ترین موضوعی که بازی امشب تیم فولاد در عرصه دیپلماسی را برجسته می‌کند، برقراری ارتباط ورزشی بین دو کشور ایران و عربستان بعد از پنج سال اختلاف در این حوزه است. از دی ۱۳۹۴ و بعد از ماجرایی که برای سفارت عربستان در تهران رخ داد، عربستانی‌ها از اعزام تیم و ورزشکاران‌شان به ایران سر باز زدند و ایرانی‌ها هم متقابلا از آن مدت تا به الان به عربستان سفر نکرده بودند. پس فولاد «سد‌شکن» شده و بعد از قریب به پنج سال اختلاف در حوزه سیاسی و ورزشی، تبدیل به اولین تیمی شده که راهی عربستان شده است؛ اتفاقی که البته همچنان برای عده‌ای از مسئولان رده‌بالای ورزش ایران «گران» است و به نظر مخاطبان بی‌شمار فوتبال در ایران یک شکست برای مسئولان ایرانی محسوب می‌شود. دلیل این نوع نگاه به سفر تیم‌های ایرانی به عربستان، به قانونی برمی‌گردد که کنفدراسیون فوتبال آسیا وضع کرده و خبر داده بود که تیم‌های عربستانی از سفر به ایران معاف هستند.

حالا هنوز طرف ایرانی نمی‌داند الان که ورزشکاران ایران راهی عربستان شده‌اند، آیا قرار است عربستانی‌ها هم به ایران بیایند یا نه؟ اگر این فعل یک‌طرفه باشد و پاسخی ازسوی عربستانی‌ها در‌پی نداشته باشد، آن وقت شکست در چنین پرونده‌ای حتمی است.

با‌این‌حال فدراسیون فوتبال ایران تا چند روز قبل از برگزاری این دیدار هم در تلاش بود در رایزنی با AFC میزبانی عربستان را بگیرد. آن‌ها با مطرح‌کردن موضوع ناامنی ریاض، همین شهری که امشب قرار است میزبان بازی فولاد باشد، سعی در تغییر کشور میزبان داشتند.

این موضوعی بود که ابتدا سعید آذری، مدیرعامل باشگاه فولاد، در اینستاگرامش از آن پرده برداشت و خبر داد و نوشت با توجه به بمباران‌های اخیر این شهر ای‌اف‌سی باید میزبان مسابقه فینال و همچنین گروه‌های C و D را تغییر بدهد و از ریاض عربستان به شهر و کشور دیگری بسپارد. بعد از اعتراض باشگاه فولاد منصور قنبرزاده، سرپرست دبیرکلی فدراسیون فوتبال، هم نامه‌ای در این زمینه به ای‌اف‌سی زد تا فدراسیون فوتبال نیز به وقایع اخیر شهر ریاض و میزبانی خطرناک این شهر از فولادمردان اهوازی واکنش نشان بدهد و از ای‌اف‌سی خواست تا دیدار را به شهری امن و مکان دیگری منتقل کند تا این دیدار در آرامش و بدون استرس برگزار شود.

مطابق با انتظار، اما AFC وعده داد خللی در میزبانی عربستان و شهر ریاض صورت نمی‌گیرد و به طرف ایرانی اطمینان خاطر داد که این بازی بدون هیچ مشکلی برگزار شود.

دیپلماسی گل به جای دیپلماسی پینگ‌پنگ

به غیر از باشگاه فولاد، ایرانی‌ها نگران حضور دیگر باشگاه مطرح کشور در عربستان بوده و هستند؛ استقلال هم نه برای بازی پلی‌آف، بلکه برای حضور در مرحله گروهی لیگ قهرمانان آسیا به عربستان سفر می‌کند و دیدار‌های دشواری پیش‌رو دارد. این نگرانی فارغ از موضوعات فنی است و همواره این هراس وجود دارد که نکند طرف عربستانی با کارشکنی مانع از موفقیت تیم و باشگاه‌های ایرانی شوند. هرچند این نگرانی فعلا درباره فولاد صدق نمی‌کند؛ چون عربستان در اقدامی غافلگیر‌کننده با شاخه گل به‌سراغ بازیکنان ایرانی آمده و برخلاف معمول، این‌بار همه امکانات رفاهی را در اختیارشان گذاشته تا هیچ مشکلی برای بازی پیش‌رو نداشته باشند.

اهدای شاخه گل به بازیکنان ایرانی در بدو ورود به عربستان ازسوی مسئولان عربستانی آن‌قدر غیر‌منتظره بوده که به نظر می‌رسد حالا بهانه‌ای برای شروع یک رابطه دیپلماتیک شده است؛ موضوعی که البته سعید آذری هم به آن اشاره می‌کند و مقایسه‌ای هم با دیپلماسی معروف پینگ‌پنگ صورت می‌دهد. او بعد از اهدای گل به بازیکنان فولاد از‌سوی عربستانی‌ها در صفحه اجتماعی خود نوشت: «سال ۱۹۷۱ دیپلماسی پینگ‌پنگ جهان و روابط بین کشور‌ها را دگرگون کرد. فوتبال به‌مراتب ورزش تأثیرگذارتر و قدرتمند‌تری در تاریخ ورزش جهان است. آن حد تأثیر‌گذار که به‌راحتی می‌تواند بسیاری از روابط دیپلماتیک را که به تیرگی گراییده، بهبود ببخشد. ورزش محل دوستی، تشریک مساعی و انسانیت است. کاش همه‌چیز در قالب دوستی و محبت حرکت کند و مانند محیط ورزش دیگر محیط‌های موجود در توسعه دوستی‌ها و روابط سختی‌های خاص خود را تسهیل کند. رفتار مقامات فدراسیون فوتبال عربستان در استقبال و امور مربوط به ورود تیم فولاد خوزستان ایران به ریاض من را به یاد آن دیپلماسی معروف پینگ‌پنگ انداخت؛ رفتاری بسیار محترمانه و مؤدبانه که ما انتظارش را نداشتیم و به‌نوعی احساس غرور کردیم».

او روز گذشته در گفت‌وگویی که با تسنیم داشت، هم از شرایط خوب میزبانی عربستان حرف زد و گفت: «با توجه به شرایط و جوی که وجود داشت، این میزبانی خوب از فولاد مقداری جای تأمل داشت؛ ولی باید بگویم همه‌چیز برای ما اینجا تاکنون خوب است. تیم فولاد بعد از حضور در ریاض از یک ترمینال خصوصی خارج شد و پذیرایی از تیم از لحظه ورود تاکنون خیلی خوب بوده است. دست اندرکاران AFC و کشور میزبان همه تلاش‌شان را کردند تا با توجه به مسائل کرونا همه پروتکل‌ها رعایت شود. برای همین در بدو ورود در کمترین زمان ممکن به هتل رفتیم».

دیپلماسی احتمالی شاخه گل عربستانی‌ها وقتی طعمش برای نماینده ایران شیرین می‌شود که با برد و بقا در لیگ قهرمانان آسیا همراه باشد.

جواد نکونام که فصل گذشته با درخشش تیمش در لیگ بسیاری از معادلات را به هم زده، حالا امیدوار است با جنگندگی بازیکنانش بتواند از پلی‌آف صعود کند و به مرحله گروهی برسد. او روز گذشته در کنفرانس خبری پیش از این دیدار گفت: «مثل العین بازیکن گران‌قیمت و چندین میلیون دلاری نداریم؛ اما تیمی داریم که کاملا با برنامه است، متحدبودن را خوب تمرین کرده و اکنون در بالاترین سطح هماهنگی، اتحاد و آمادگی است. برای بازیکنانم خوشحالم که می‌توانند در بالاترین سطح باشگاهی فوتبال آسیا توانایی‌شان را نشان دهند. این پاداش نمایش خیلی خوب آن‌ها در فصل گذشته است؛ اما نمی‌خواهیم در اینجا متوقف شویم و به امید خدا بازی با العین شروعی برای تیم فولاد خواهد بود. البته هیچ‌کس حق ندارد فراموش کند که العین چه تیم با‌کیفیتی است. همه کیفیت این تیم را در سال‌های اخیر مقابل تیم‌های ایرانی دیده‌اند. در دوران بازیگری یاد گرفتم که تسلیم‌شدن یعنی توهین به فوتبال. این را به بازیکنانم هم گفته‌ام و این موضوع در ذهن آن‌ها جا افتاده است. در جایی که ایستاده‌ایم، هیچ‌چیز نمی‌تواند ما را تسلیم کند، نه پنجره بسته نقل و انتقالات و نه بازی در عربستان که در واقع به معنی میزبانی اماراتی‌هاست».