تخم‌مرغ و بزرگ‌ترین کشف نفتی!

رضا زندی روزنامه نگار و تحلیلگر حوزه انرژی در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: وقتی خبر سراسری ساعت ۲۱ شبکه یک سیما، اخبار مربوط به «کسب مقام نخست اکتشاف منابع نفت و گاز در سال ۲۰۱۹ توسط شرکت ملی نفت ایران» و بررسی «وضعیت نابسامان بازار تخم‌مرغ» را پخش می‌کرد، حیرت، افسوس و غصه، احساس درهم تنیده‌ای بود که قلبم را می‌فشرد. کشور این همه منابع ارزشمند داشته باشد و یک روز دغدغه تخم‌مرغ داشته باشد، روز دیگر کره یا لبنیات و یک روز خودرو و...؟!

۱- عصر شنبه، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، در جلسه مصاحبه مطبوعاتی با خوشحالی اعلام کرد که براساس آمار معتبر بین‌المللی، ایران در بین کشور‌های جهان، در سال ۲۰۱۹، با مجموع اکتشاف نفت و گاز به میزان ۴ میلیارد و ۹۷۳ میلیون بشکه، معادل هیدروکربن مایع قابل برداشت، در رتبه اول اکتشاف نفت و گاز دنیا قرار گرفته است. نموداری هم در اختیارمان قرار دادند که براساس آن، کشف میدان گازی «ارم» بزرگ‌ترین اکتشاف گازی دنیا و کشف میدان نفتی «نام‌آوران»، سومین کشف بزرگ نفتی دنیا در سال ۲۰۱۹، متعلق به ایران بوده است.

دست بلند کردم و در همان جلسه گفتم، که این آمار به جای آنکه خوشحال‌مان کند غصه‌دارمان می‌کند! مسلم است که وقتی در کشورم منابع بزرگ انرژی کشف می‌شود خوشحال می‌شوم. اما غصه من اینجا بود که این منابع عظیم، آن‌طور که بایسته است در خدمت توسعه همه‌جانبه کشور، رفاه مردم و ساختن آینده برای نسل فردا قرار نگرفته است. بخشی از دلایلش را می‌دانیم و می‌دانید.

۲- عضو هیات‌مدیره و مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت، می‌گفت که نباید نا امید باشیم و قبول دارم که برای ساختن ایران عزیز، امید سرمایه مهمی است. از او سوال کردم که به طور مثال آیا از میدان نفتی آزادگان، به اندازه حجم و ظرفیت ذخایر بزرگش، نفت تولید می‌شود؟ با این شرایط، پول نفتش چقدر امکان می‌یابد تا به اقتصاد ملی کمک کند و مردم از مواهبش بهره‌مند شوند؟! میدان نفتی آزادگان حدود ۲۰ سال پیش کشف شد. سرگذشتش را قبلا گفته‌ام. همان که بعد از چند بار رفت و آمد خارجی‌ها و داخلی‌ها، اخیرا توسعه‌اش را به پتروپارس دادند.

تمام زاویه‌های سیاست را به این دریچه می‌بندم و خواهش می‌کنم واقع‌بینانه به موضوع نگاه کنیم. ۲۰ سال گذشته است و میدان نفتی آزادگان آنی نشده که باید می‌شد! و این تنها یک نمونه مثال است.

۳- دیگر عیان شده است که جهان به سمت انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر حرکت می‌کند، آن‌هم به سرعت. به طور مثال شرکت بریتیش پترولیوم در استراتژی اخیرش اعلام کرده که تا سال ۲۰۵۰، انرژی‌های تولیدی‌اش، کربن صفر خواهد داشت. نرسد روزی که منابع بزرگ نفتی‌مان، از نظر اقتصادی، جایگاهی را نداشته باشند که امروز دارند؟!

ایران کشور ثروتمندی است. این استراتژی هم درست است که اقتصادش نباید «متکی بر نفت» باشد بلکه باید «مبتنی بر نفت»، اقتصاد را غیرنفتی اداره کرد. منتها نه به شکلی که دغدغه تخم‌مرغ و کره و فلان و فلان، مساله روزش باشد! ما وقتی از داشتن منابع بزرگ نفت و گاز خوشحال می‌شویم که تبدیل به ثروت شده باشد و این ثروت، آبادانی کشور و رفاه مردم را در پی داشته باشد. تا آن روز امیدوار می‌مانیم. تا هر جا که بتوانیم تلاش هم می‌کنیم، ولی آقای مسئول! بقیه‌اش با شماست که این امید را حفظ کنید.