فرارو- در وجود همه انسانها، حس تعلق به طبیعت و سرسبزی نهفته است. ما انسانها، این احساس را از پیشینیان و نیاکانمان به ارث بردیم. قبل از وجود شهرها و زندگیهای آپارتمان نشین، جوامع در دشتها و کوهپایهها ساکن بودند. با گذشت زمان و با افزایش جمعیت، شهرنشینی در حدود هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح، آغاز شد و تا امروز به پیشرفتهترین و پیچیدهترین ساختار و قالب شهری، در مقایسه با قبل رسیده است. با این حال، هم چنان برای آرامش ذهن و طراوت روح، ساعتها به فضای سبز ساختگی میرویم؛ یا این که سعی داریم طبیعت را به درون خانههایمان انتقال دهیم. خانههایی که امروز به شکل آپارتمانهای چند طبقه و آسمان خراشهای مجلل در آمده است.
روند شکوفایی در شهرنشینی و در نهایت معماری شهری، به سمت رخداد تجدد و نوگرایی، در حال وقوع است. معماریهای مدرن و اشرافی، جای خود را به ساختمانهای یک طبقه خشتی و آجری داده است. این رویداد در طی زمان، دلیل بر شکوفایی و شکلگیری حرفهای به نام طراحی دکوراسیون داخلی شده است. تمامی عناصر کاربردی برای چیدمان در آپارتمانها و هتلها، به شیوهای کاملا علمی و دقیق، انتخاب میشوند. اما در کنار ادوات و وسایل پر زرق و برق، نام گیاهان آپارتمانی در این بین میدرخشد. استفاده از گیاهان آپارتمانی در چیدمان، علاوه بر زیبایی، حس طراوت و آرامش ذهن را به ارمغان خواهد آورد؛ تا شاید حضور یک گیاه آپارتمانی، در غوغای بی حد و مرز زندگی شهرنشینی، آرامش زندگی نیاکانمان را در دشتها به ما یاد آوری کند.
در این مطلب، به معرفی و شناخت ده نمونه از زیباترین و لوکسترین گیاهان آپارتمانی خواهیم پرداخت که با معماری مدرن این روزها، کاملا سازگار است.
۱. گیاه پرنده بهشتی یا استرلیتزیا (Bird of paradise flower)
گیاه استرلیتزیا، مشهور به پرنده بهشتی یا مرغ بهشتی، یکی از گیاهان همیشه سبز و دائمی است. شاخهها و برگهای گیاه، شما را به یاد درخت موز میاندازد. گیاه پرنده بهشتی به عنوان یکی از محبوبترین گیاهان سراسر دنیا، این روزها مورد توجه طراحان دکور قرار گرفته است. اندازه نسبتا بلند این گیاه، برگهای پهن و کشیده و گلهایی به مانند پرندهای در حال پرواز، یک منظره استوایی را به محیط آپارتمان و هتل شما خواهد داد. این گیاه بومی مناطق گرم و بسیار مرطوب آفریقای جنوبی است که به سرما و خشکی هوا بسیار حساس است؛ با این حال، در محیط آپارتمان به راحتی قابل نگهداری است. برای نگهداری از گیاه استرلیتزیا، به محیطی پرنور، گرم، مرطوب و بزرگ احتیاج دارید. خاک این گیاه باید سبک و همیشه خیس باشد. تکثیر گیاه پرنده بهشتی یا استرلیتزیا به دو روش عمده، تکثیر با بذر و جداسازی پاجوش امکان پذیر است.
۲. درختچه فیکوس آلاستیکا (Rubber fig)
درختچه
فیکوس آلاستیکا، رتبه دوم از زیباترین و لوکسترین گیاهان آپارتمانی را به خود اختصاص میدهد. علاوه بر این، درختچه فیکوس آلاستیکا، جز گیاهان مقاوم آپارتمانی نیز محسوب میشود. به طور کلی، درختچههای آپارتمانی، برای تبدیل یک دکور ساده به مدرن، بهترین گزینه به شمار میروند. این درختچه زیبا، با ساقه چوبی و برگهای براق و چرمی، همیشه مورد توجه طراحان داخلی بوده است. درختچه فیکوس آلاستیکا، بومی مناطق گرمسیر مانند: نپال، شمال اندونزی، شمال شرقی هند، چین، مالزی و سواحل اسپانیا و ایتالیا است. با این حال، مدتهاست که مردم جنوب کشورمان، این درختچه زیبا را در فضای سبز شهر و حیاط خانههای خود میکارند. ارتفاع این درختچه در فضای باز، به بیش از ۲۵ متر میرسد. اما ارتفاع فیکوس آلاستیکا در محیط منزل از ۳ تا ۵ متر، تجاوز نخواهد کرد. شرایط پرورش و نگهداری از درختچه فیکوس آلاستیکا در آپارتمان بسیار ساده است. خاک مناسب، نور فراوان، آبیاری به اندازه و تعویض گلدان در زمان مناسب، نیازهای اساسی رشد و پرورش این درختچه زیبا است. تکثیر درختچه فیکوس آلاستیکا با قلمه به راحتی امکان پذیر است. میتوانید این درختچه زیبا را از گلخانهها، در چهار گونه اصلی، گونه ابلق با زمینه قرمز، گونه ابلق سفید، نوع برگ قرمز تیره و گونه سبز ساده، تهیه کنید.
۳. گیاه سانسوریا (Sansevieria)
سانسوریا، گروهی از متنوعترین گیاهان آپارتمانی است. این گروه با بیش از ۷۰ گونه، رنگها و ابعاد متنوعی دارد. سانسوریا، از گیاهان سرسخت، مقاوم و با طول عمر زیاد است؛ به طوری که به این گیاه "نامیرا" میگویند. سانسوریا در تصفیه هوا محیط بسیار موثر عمل میکند. این گیاه با جذب مواد سمی مانند: فرمالدئید، زایلن و تولوئن، موجب بهبود کیفیت هوای اطراف شما خواهد شد. گونههای متنوع سانسورریا، سانسوریا امریکن، لالهای، مهتابی، پاکوتاه، مدادی رنگی و شمشیری پا بلند است. برای نگهداری از گیاه زیبای سانسوریا، به محیطی با نور متوسط نیاز دارید. این گیاه به تغییرات دمایی، کمبود آب، خشکی یا رطوبت بیش از حد هوا و جابهجایی، بسیار مقاوم است. شیوههای عمده تکثیر گیاه سانسوریا، از طریق تقسیم بوته یا پاجوش و تقسیم برگ میباشد. برای ایجاد یک فضای مدرن در آپارتمان، سعی کنید سانسوریا را به صورت انبوه در باغچه یا گلدان نگهداری کنید.
۴. گیاه لیندا (Ponytail palm)
لیندا، گیاهی همیشه سبز است که بومی مناطقی از مکزیک میباشد. برخی به گیاه لیندا، نخل دم اسبی نیز میگویند. ظاهر آراسته، ساقه چوبی ضخیم و برگهای براق سوزنی گیاه لیندا، از شاخصههایی است که نگهداری آن را در محیطهای اداری، آپارتمانهای اشرافی و هتلهای لوکس میطلبد. شاید بهتر باشد به این گیاه، درختچه لیندا بگوییم؛ چرا که ارتفاع آن ممکن است تا سه متر نیز برسد. لیندا گیاهی نسبتا مقاوم است؛ تنها حساسیت این گیاه، آبیاری بیش از حد است. این گیاه رشد آهسته و طول عمر بسیار زیادی خواهد داشت. برگهای مجنون، آویزان و دم اسبی گیاه لیندا، با قرار گرفتن گلدان بر روی چهارپایه، زیبایی بیشتری را نشان خواهد داد. معمولا لینداها را به صورت سطحی در گلدان میکارند تا قاعده ضخیم و پیازی شکل گیاه نمایان شود. برای نگهداری از گیاه لیندا، به یک محیط پرنور احتیاج دارید. خاکهای لومی، آبیاری بعد از خشکی سطحی خاک، دمای معمولی اتاق، کوددهی در طول فصل رشد و غبارپاشی روزانه از نکاتی است که در نگهداری از گیاه لیندا باید مد نظر قرار گرفته شود.
۵. گیاه بامبو (Dracaena sanderiana) یا (Lucky bamboo)
گیاه بامبو، از گیاهان آپارتمانی است که این روزها طرفداران زیادی را به خود جذب کرده است. سهولت در پرورش و نگهداری، قابلیت فرم دهی شاخهها و زیبایی فرم برگهای آن، موجب شده است تا طراحان داخلی به این گیاه توجه ویژهای داشته باشند. جالب است بدانید که، به اعتقاد برخی، گیاه بامبو خوش شانسی میآورد. بامبو را با گیاه خیزران خوراک پانداها اشتباه نگیرید؛ گیاه بامبو یک دراسنا است. خاستگاه گیاه بامبو، قاره آفریقا، به خصوص مناطق استوایی یا مرکزی این قاره است. دو نوع بامبو خوش شانس در ایران قابل تهیه است، یکی از نوع سبز روشن یا تیره و دیگری گونه ابلق، که در حاشیه برگها، نوارهای زرد یا سفیدرنگ وجود دارد. بامبوها را امروزه با استفاده از سیمها و لولههای مخصوص، به اشکال مختلف شکل میدهند. فنری و بافتن ساقه، از اشکال رایج در فرم دهی ساقههای گیاه بامبو است. نگهداری و پرورش گیاه بامبو به صورت، در آب و کاشت در خاک امکان پذیر است.
۶. درختچه فیکوس لیراتا یا انجیر ربابی (Fiddle-leaf fig)
درختچهای بسیار زیبا، از خانواده توتها و انجیرها است. درختچه فیکوس لیراتا بومی غرب آفریقا، غرب کامرون تا سیرالئون، جایی میان جنگلهای پرباران گرمسیری استوا است. فیکوس لیراتا در خاستگاه خود، تا ۱۲-۱۵ متر رشد خواهد کرد. حالت درختچهای و برگهای پهن، چرمی، با رگههای برجسته و حاشیه موج دار، فیکوس لیراتا را به لوکسترین گیاه آپارتمانی بدل کرده است. این درختچه زیبا جایزه انجمن باغبانی باغ سلطنتی را کسب کرده است. در ایران به دلیل تابستانهای گرم و خشک و زمستانهای سرد، فیکوس لیراتا را به صورت درختچه در آپارتمان به عنوان یک گیاه زینتی نگهداری میکنند. این درختچه در فضای آپارتمان رشد کمی خواهد داشت و میوه نیز نخواهد داد. برای نگهداری از درختچه فیکوس لیراتا در آپارتمان، به محیطی پر نور با نور فیلتر شده، گرم تا معتدل و مرطوب نیاز دارید. برای رطوبت رسانی از غبارپاشی روزانه استفاده کنید. خاک حاصلخیز و تا حدی سبک، خشک شدن خاک بین دو آبیاری، تعویض به موقع گلدان و هرس به موقع، به رشد و پرورش سالم این درختچه کمک خواهد کرد. برخی درختچه فیکوس لیراتا را به لیست گیاهان تصفیه هوا اضافه کردهاند و معتقدند نگهداری از آن در منزل، میتواند در کاهش گرد و غبار هوا و تامین رطوبت محیط نقش به سزایی داشته باشد.
۷. گیاه زامیفولیا (Zamioculcas zamiifolia)
گیاه زامیفولیا، یکی از مقاومترین و زیباترین گیاهان آپارتمانی است. این گیاه بومی شرق آفریقا، از جنوب کنیا تا شمال شرقی آفریقای جنوبی (تانزانیا) است. از نامهای رایج زامیفولیا میتوان به، گوهر زنگبار، گیاه اَبَدیت، نخل زمرد، گیاه زوزو، گیاه zz و نخل آروئیدی اشاره کرد. مشخصات ظاهری گیاه، برگهای بیضی شکل و براق، ساقههای گوشتی و متورم و ریزومهای متراکم و غدهای است. گیاه زامیفولیا، به دلیل شاخ و برگهای متراکم و براق و مراقب آسان، همیشه مورد توجه افراد باسلیقه در طراحی دکور، بوده است. این گیاه دارای چهار گونه مختلف است؛ از جمله، زامیفولیا ابلق، بلک، میکرو و سبز ساده. گیاه زامیفولیا، یکی از موثرترین گیاهان در تصویه هوا است. طی تحقیقاتی که محققان ناسا به آن دست یافتند، زامیفولیا برای از بین بردن مقادیر زیادی از سموم موجود در هوا، چون: زایلن، تولوئن و بنزن موثر است. برای نگهداری از گیاه لوکس زامیفولیا، به محیطی با نور فیلتر متوسط، دمای ۲۲ تا ۳۰ درجه سانتیگراد و رطوبت زیاد نیاز دارید. خاکی با زهکشی بالا، کوددهی منظم در طول فصل رشد، تعویض به موقع گلدان و آبیاری کم البته منظم، از شرایط مهم در نگهداری این گیاه است.
۸. گیاه نخل اریکا (Areca palm)
یکی از زیباترین گیاهان آپارتمانی نخل مانند، برای آپارتمانهای لوکس، خانههای اشرافی و هتلهای مجلل و همچنین یک انتخاب عالی برای افراد خوش سلیقه برای تبدیل یک دکور ساده به مدرن است. گیاه نخل اریکا، به نامهای نخل نیشکر طلایی، نخل زرد و نخل پروانهای نیز مشهور است. نخل اریکا، گونهای از گیاهان گلدار در خانواده Arecaceae و بومی مناطق ماداگاسکار، السالوادور، کوبا، جزایرقناری، پورتوریکو و جمهوری دومینیکن است. با نگهداری این گیاه زیبا در محیط آپارتمان، به یک منظره استوایی دست خواهید یافت. پس زمینه سفید دیوارها و کفپوشهای قهوهای طرح چوب یا سفید ساده، با گلدانهای استوانهای سفیدرنگ نخل اریکا، یک ساختار مدرن را خلق خواهید کرد. علاوه بر این، نخل اریکا، یک تصفیه کننده محیط عالی برای دفع تولوئن و هیدروکربنهای مضر در هوا نیز هست. اما برای نگهداری و پرورش این گیاه، به نور غیر مستقیم متوسط، هوای مرطوب و دمای نسبتا گرم نیاز دارد. خاک همیشه مرطوب (نه خیس و اشباع) و کاملا زهکشی و سبک، از شاخصههای مهم در نگهداری از این گیاه است.
۹. انواع بونسای یا بُن سای (Bonsai)
درخت بونسای، درختی بسیار کوچک است که در یک ظرف خاص کاشته میشود. در واقع کلمه "بن سای" در ژاپنی به معنای"کاشته شدن در ظرف یا سینی" است. بن سای به هنر کاشت درختان تربیت شده و اصلاح شده کوچک در گلدان گفته میشود و بخشی از فرهنگ ژاپنی است که به اوایل قرن ۱۴ باز میگردد. بیشتر درختان را میتوان با اصلاح و تربیت شاخهها به بن سای تبدیل کرد. گیاهانی مانند، شفلرا، بنجامین، درخت انگور، انواع پیچ، انارهای زینتی، کراسولا برگ خرفه و غیره. کار تبدیل یک درخت یا گیاهی به بن سای، بسیار زمان بر خواهد بود؛ به طوری که باید برای یک یا دو سانتیمتر شاخه، سه تا چهار سال آن را تربیت و ویرایش کرد. اما آن چه بیشتر با عنوان بنسای در بازار موجود است، بنسای فیکوس جینسینگ است. بن سای جینسینگ بهترین گزینه برای نگهداری آن در محیط آپارتمان و محل کار است. ظاهر عجیب این گیاه بسیار خیره کننده است. معمولا گیاهان بونسای بسیار حساس هستند و نیاز به مراقبتهای ویژهای دارند. اخیرا گیاهی منحصر به فرد به نام آدنیوم اوبسام وارد بازار شده است که جز معدود گیاهانی بوده که از ابتدا به شکل بونسای رشد میکند. آدنیوم اوبسام یا رز صحرا، نسبت به گیاهان بونسای دیگر مقاومتر است، اما نیاز به نور بیشتر و آبیاری منظم دارد. این گیاه در صورت قرار گرفتن در دمای ۵ تا ده درجه و آبیاری کم در طول فصل زمستان، در هنگام بهار به گل مینشیند.
۱۰. گیاه یوکا یا زنگولهای (Yucca)
گیاه یوکا یکی از مقاومترین و زیباترین گیاهان آپارتمانی است. علاوه بر این، در اقلیم معتدل، قابلیت کاشت در محیط آزاد را دارد. گیاه یوکا بسیار متنوع است. برخی از گونههای یوکا، دمای منفی بیست درجه و خاک کمی شور را میتوانند تحمل کنند. ساقه چوبی ضخیم و برگهای سوزنی سبز رنگ این گیاه، همیشه انتخاب اول طراحان باسلیقه دکور داخلی است. گیاه یوکا، گیاه ملی کشور السالوادور نیز میباشد. برای نگهداری از گیاه یوکا در آپارتمان، به محیطی با نور متوسط، هوایی معتدل و مرطوب نیاز دارید. خاک زهکشی نیمه سبک، آبیاری منظم بعد از خشکی سطح خاک، غبارپاشی روزانه گیاه و گلدان مناسب، از مهمترین ویژگیها برای رشد و نگهداری گیاه است. در صورت وجود نور زیاد و رطوبت فراوان، ارتفاع این گیاه به بیش از ۵ متر نیز خواهد رسید. امروزه با قطع و سرزنی گیاهان مسن یوکا، آنها را به بونسای تبدیل میکنند، که ظاهری بسیار مدرن و لوکس دارد.