چرا ویروس کرونا ترسناک است؟

فرارو- یکی از مهمترین چالش‌ها در مواجهه با ویروس کووید ۱۹، ماهیت گیج کننده آن است. عدم شناخت و اطلاع در مورد جنبه‌های مختلف این ویروس، آن را به معادله‌ای مبهم نزد جامعه پزشکی تبدیل کرده و نگرانی‌های بین المللی درباره آن را تشدید کرده است.

 

به گزارش فرارو به نقل از مجله آتلانتیک، ۲۷ مارس سال جاری میلادی، همزمان با اینکه شمار مبتلایان ویروس کرونا در آمریکا از رقم ۱۰۰ هزار نفر عبور کرد، دونالد ترامپ پشت تریبون اتاق کنفرانس‌های خبری کاخ سفید قرار گرفت و خبرنگاری از وی سوال کرد: اگر یک کودک از او در مورد ویروس کرونا سوال بپرسد و بگوید این ویروس چیست، وی به او چه خواهد گفت؟ ترامپ در جواب گفت: می‌توانید آن را میکروب بدانید، یا آنفلوانزا. شما می‌توانید آن را یک ویروس بدانید. می‌دانید، شما می‌توانید آن را با نام‌های مختلفی خطاب قرار دهید. من مطمئن نیستم که کسی حتی بداند این پدیده واقعا چیست.

 این اظهارنظر ترامپ یکی از مضحک‌ترین اظهارنظر‌هایی بود که می‌توانست از تریبون کاخ سفید مطرح شود. در مورد یک پاندمی که به شدت مبهم و ناشناخته است، یکی از معدود چیز‌هایی که کارشناسان و متخصصان در مورد آن اطلاع قطعی دارند، آشنایی کامل با عامل بیماری زاست. عامل بیماری زای بیماری کرونا، ویروسی به نامِ SARS-CoV-۲ است که شباهت‌های بسیار زیادی به ویروس سارس دارد. هر دوی آن‌ها از اعضای خانواده کروناویروس‌ها هستند که کاملا با خانواده‌ای که ویروس‌های آنفلوانزا در چهارچوب آن قرار می‌گیرند، تفاوت دارند.

با این همه، هنوز ما در مورد پاندمیِ کرونا اطلاع چندانی نداریم و ماهیت آن تا حد زیادی ناشناخته است. چرا برخی افراد به شدت بر اثر ابتلا به کرونا بیمار می‌شوند، اما برخی دیگر به راحتی از آن بهبود می‌یابند؟ آیا این بیماری الگوی خوش خیم و بدخیم دارد؟ دقیقا این ویروس تا چه اندازه قابل انتقال و مرگبار است؟ چه تعداد انسان تاکنون به این ویروس مبتلا شده اند؟ اجرای محدودیت‌های اجتماعی دقیقا تا چه مدت باید به طول انجامد؟ چرا ده‌ها سوال در مورد ویروس کووید ۱۹ همچنان بی پاسخ مانده اند؟ در ادامه سعی می‌شود تا حدی به این سوال پاسخ داده شود که چرا ویروس کرونا ماهیتی گیج کننده دارد.

 

SARS-CoV-۲، ویروس (ویروس عاملِ بیماری کرونا) است. با این حال، کووید ۱۹، بیماری است که از این ویروس به وجود می‌آید. این دو، یکی نیستند. بیماری کووید ۱۹ از ترکیب ویروس مذکور با ساختار بدن فردی که به آن مبتلا می‌شود و جامعه‌ای که فرد به آن تعلق دارد، ایجاد می‌گردد. برخی افراد که به ویروس کرونا مبتلا شده اند هیچ گاه علایمی دال بر ابتلا به این ویروس از خود نشان نداده اند. با این حال، برخی دیگر تا حدی بیمار شده اند که برای زنده ماندن به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز پیدا کرده اند. داده‌ها و اطلاعات اولیه‌ای که از سوی چین منتشر شده به این نکته تاکید داشتند که افراد مسن و سالخورده بیش از دیگران دچار حالتِ حادِ ابتلا و مرگ و میر می‌شوند. با این همه، در آمریکا (مخصوصا در جنوب این کشور)، بسیاری از انسان‌های میانسال بر اثر ابتلا به کرونا بستری شده اند. شاید دلیل این مساله این باشد که آن‌ها بیش از دیگران از بیماری‌های مزمن و زمینه‌ای رنج می‌برند. این ویروس در سرتاسر جهان ممکن است کمی متفاوت باشد با این حال، بیماری کرونا در نقاط مختلف جهان، به مراتب الگو‌های متفاوت تری را از خود نشان می‌دهد.

 

درست به همین دلیل است نمی‌توان از دل آمار‌ها راجع به ویروس کرونا، الگوی مشخصی را استخراج کرد. برآورد‌ها در مورد نرخ مرگ و میر (کشندگی) کرونا (نسبتِ تعداد افرادی که بر اثر ابتلا به کرونا جان می‌دهند)، طیفی میان ۰.۱ تا ۱۵ درصد را دربر می‌گیرد. ناامید کننده است وقتی شاهدیم که نمی‌توان در این رابطه آمار دقیقی داشته باشیم. در عین حال، غیرواقع بینانه نیز است که یکچنین انتظاری را داشته باشیم.

برای آنکه بتوان در مورد نرخ مرگ و میر ویروس کرونا آمار دقیقی ارائه داد، باید دانست که این مساله تا حد زیادی به ظرفیت‌های کشور‌ها در آزمایش گیری از جمعیت خود ارتباط دارد (هر چه تعداد آزمایش‌ها بیشتر، آمار در این رابطه دقیق تر). در این رابطه برخی متغیر‌های دیگر نظیر اینکه انسان‌ها چقدر از بیمارستان‌ها فاصله دارند، تا چه میزان از وجود بیماری‌های زمینه‌ای رنج می‌برند، و طیف‌های سنی مختلفی که تحت آزمایش قرار می‌گیرند، مطرح می‌شوند. این آمار‌ها در میان کشور، شهر و دولت‌های مختلف متفاوتند و درست به همین دلیل، نرخ مرگ و میر نیز در مکان‌های مختلف متفاوت است.

تغییر پذیری و ماهیت متغیر ویروس کرونا نیز موجب سردرگمی و گیج شدن پزشکان شده است. به نظر می‌رسد بیماری کرونا نه تنها ریه‌ها و مجاری تنفسی، بلکه قلب، رگ‌های خونی، کلیه ها، روده‌ها و سیستم عصبی را نیز عمیقا تحت تاثیر قرار می‌دهد. هنوز مشخص نیست که آیا ویروس کووید ۱۹ به طور مستقیم این ارگان‌ها را هدف حمله قرار می‌دهد یا خیر. ناشناخته‌ها در مورد این ویروس زیاد هستند.

یکی از نکات بارز در مورد بیماری کووید ۱۹ این است که این گمانه وجود دارد که این بیماری به نوعی مدلِ جهش یافته بیماری‌های قبل از خود نظیر آنفلوانزا، سارس و یا مرس باشد. وقتی این گمانه زنی را در کنار حواسی نظیر ترس و وحشت از آن و عدم قطعیت و مبهم بودنِ آن قرار دهیم، بیش از پیش ماهیتِ ناشخناخته ویروس کووید ۱۹ برای ما آشکار می‌شود. در شرایط کنونی پزشکان و متخصصان ویروس شناسی و بیماری‌های اپیدمیک، تحت شدیدترین استرس‌ها قرار دارند. امری که بدون شک بر توانایی آن‌ها در تحلیل اطلاعات مرتبط با ویروس کووید ۱۹ و ارائه راه حلی پزشکی جهت مقابله با آن اثرگذار است.

جدای از همه این ها، حتی دستیابی به واکسن ویروس کرونا باید با آزمایش‌های مختلفی همراه باشد، زیرا امکان دارد عوارض جانبی گسترده‌ای را که هنوز برای کارشناسان و متخصصان علم پزشکی ناشناخته هستند در بیماران مبتلا ایجاد کنند. این مساله (با توجه به ماهیت مبهم ویروس کرونا) موجب می‌شود تا فرآیند مقابله با ویروس کرونا بیش از پیش زمان بر و گیج کننده شود.