فرارو- ابتدا فکر کردیم که ممکن است این خبر با چاشنی طنز همراه باشد یا خبرعمداً ناقص منتشر شده است. اما بعد متوجه شدیم که این خبر کاملا صحت دارد و هر ساله تعدادی از گردوکاران در همدان، آذربایجان شرقی وغربی، فارس وچند استان دیگر هنگام گردوچینی از درخت سقوط می‌کنند و متاسفانه جان خود را از دست می‌دهند. البته روش‌های مکانیزه برای چیدن گردو در جهان، جای خود را به روش‌های سنتی داده است. اما همچنان روش‌های سنتی در کشور رواج دارد وهر ساله قربانی می‌گیرد.
به گزارش فرارو، شهرستان تویسرکان در استان همدان یکی از نقاطی است که بیشترین میزان مرگ و میر در اثر سقوط از درخت گردو را داشته است. عبدالملکی رئیس اورژانس و اقدامات پیش بیمارستانی شهرستان تویسرکان در این رابطه گفته است که در سال ۹۸ و در بازه زمانی برداشت، شاهد جان باختن شش نفر و مصدومیت ۱۰۱ نفر دیگر بر اثر سقوط از درختان گردو بودیم که در میان مصدومین، پنج مورد ضایعه نخاعی دیده می‌شود. البته آمار فوتی‌های این موضوع در کل استان ۸ نفر بوده است.
اما فوتی بر اثر سقوط در هنگام چیدن گردو تنها به استان همدان ختم نشده و دو حادثه منجر به فوت و ۶۰ حادثه نخاعی-اندامی هم در استان آذربایجان شرقی به ثبت رسیده است. آذربایجان غربی، کهگیلویه و بویراحمد، خراسان شمالی، مازندران، فارس، خراسان رضوی، دیگر استان‌هایی هستند که در آن‌ها حوادث منجر به فوت و آسیب دیدگی جدی بر اثر سقوط از درخت گردو در هنگام گردوچینی در سال ۹۸ به ثبت رسیده است.
علت سقوط گردوکاران چیست؟
سقوط گردوکاران هر ساله اتفاق می‌افتد و درختان گردو هر سال باید شاهد مرگ باغداران شان باشند. این سقوط‌ها به خاطر بازیگوشی یا سهل انگاری نیست و اغلب به خاطر استفاده از روش‌های سنتی و رعایت نکردن اصول ایمنی اولیه رخ می‌دهد.
سقوطی که یا جان باغدار را می‌گیرد و یا او را دچار ضایعه نخاعی می‌کند و علاوه بر تاثیر روانی بر شخص حادثه دیده و خانواده اش، هزینه‌های درمانی هنگفتی هم به دنبال دارد. البته دولت هم باید بخشی از هزینه‌های درمان را پرداخت کند و سوال اساسی این است که آیا هزینه ترویج روش‌های نوین بیشتر از هزینه‌های درمانی ضایعه‌های نخاعی است؟!
گرچه روش‌های مکانیزه برای گردوچینی در جهان رایج شده، اما روش‌های سنتی همچنان حرف اول را میان گردوکاران ایرانی می‌زند. دستگاه‌های مکانیزه‌ای که اگر با حمایت تسهیلاتی-یارانه‌ای دولت همراه شود، هم جان چندین باغدار را در نقاط مختلف کشور نجات می‌دهد و هم از افزایش ضایعه‌های نخاعی جلوگیری می‌کند.
البته سقوط در هنگام کار، بیشترین حوادث شغلی را در سال گذشته به خود اختصاص داده و هر سال هم افزایش می‌یابد. براساس آمار‌های منتشر شده وزارت کار در سال ۹۷، سقوط در حین کار با ۳۴.۳ درصد و ۳ هزار و ۵۵۳ مورد در رتبه اول حوادث شغلی قرار گرفته است.
راهکار نجات گردوکاران چیست؟
در طول سال‌های اخیر نمونه‌های ایرانی دستگاه‌های مکانیزه برای چیدن گردو ساخته شده و اغلب نیز قیمتی بسیار کمتر از نمونه خارجی خود دارند. یکی از دستگاه‌های گردوتکان ایرانی حدود ۳ میلیون تومان قیمت دارد.
این دستگاه هیدرولیکی که در قسمت عقب تراکتور نصب می‌شود، مزایایی چون، هزینه برداشت کمتر، افزایش سرعت برداشت، رفع مخاطرات جانی ناشی از سقوط، حذف آسیب به شاخه‌های بارور و جوانه‌های بارده سال آینده، هرس شاخه‌های خشک در حین برداشت، جلوگیری از پرتاب گردو‌ها به اطراف و ریزش میوه در زیر درخت و افزایش محصول در سال بعد به سبب جلوگیری از شکستن شاخه‌های بارده سال آینده را دارد. طول کابل این دستگاه ۴۸ کیلوییِ داخلی به ۱۴ متر می‌رسد.
نمونه خارجی این شیکر کابلی تراکتوری، قیمتی در حدود ۷ میلیون تومان دارد و طول کابل آن به ۱۰ می‌رسد و البته وزن بیشتری هم دارد.
جالب اینجاست که یکی از گردوکاران استان فارس که قبلاً تجربه سقوط از درخت گردو را داشته، در سال ۹۴ دستگاه گردو چین مکانیکی ساخته و آن را ثبت اختراع هم کرده است. او گفته که این دستگاه را با هزینه‌ای بالغ بر ۶۰ میلیون تومان ساخته، اما اگر به تولید انبوه برسد هزینه آن نزدیک به ۲۰ میلیون تومان می‌رسد و البته نمونه خارجی آن نیز بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان آب می‌خورد.
البته به جز شیکر کابلی تراکتوری، مدل بازو‌های لرزاننده حملی هم وجود دارد. البته استفاده از این بازو‌ها بیشتر برای باغات گردوی محدود و با ارتفاع کم کاربرد دارد و برای باغات بزرگ‌تر باید از شیکر کابلی تراکتوری استفاده کرد.
با وجود اینکه هر سال به تعداد فوتی‌های ناشی از سقوط هنگام چیدن گردو افزوده می‌شود و درکنار آن میزان ضایعه‌های نخاعی هم افزایش می‌یابد. اما همچنان روش‌های سنتی و غیرایمن به روش‌های مکانیزه ترجیح داده می‌شود. حالا نوبت دولت است که پا پیش بگذارد و با ترویج بیشتر روش‌های نوین و ارائه تسهیلات برای خرید دستگاه‌های مکانیزه گردوچین، میزان این حوادث ناگوار را کاهش دهد.
