ترکش‌های حملات آرامکو؛ عربستان در برابر ایران چه خواهد کرد؟

فرارو- عربستان به ائتلاف دریایی آمریکا در خلیج فارس پیوست. بعد از حملات آرامکو هرچند عربستان مستقیما ایران را متهم نکرده است، اما به نظر می‌رسد تلاش دارد در تقابل با ایران جامعه جهانی را با خود همراه کند. موضع گیری‌های عربستان، آمریکا و اتحادیه اروپا تا اینجای کار نشان از نوعی ابهام در تصمیم گیری در مساله آرامکو دارد. باید دید عربستان که در این میان از هر طرف تحت فشار است چه رویکردی اتخاذ خواهد کرد.

به گزارش فرارو، امروز، چهارشنبه وزیر نفت عربستان گفت ریاض تاکنون نمی‌داند چه کسی پشت حملات به تاسیسات آرامکو بوده و در تلاش است مغز متفکر این حملات را شناسایی کند. این در حالی است که انصارالله یمن روز شنبه، مسئولیت حملات بقیق و خریص را پذیرفت و اعلام کرد حملات به تاسیسات آرامکو با ۱۰ پهپاد انجام گرفته است.

وزیر نفت عربستان، پس از حملات روز شنبه به تاسیسات نفتی عربستان به طور تلویحی ایران را عامل حملات دانسته بود. وی مدعی شد حملات شرق عربستان در امتداد حملات نفتکش‌ها در دریای عمان هستند.

بعد از گذشت سه روز از حملات آرامکو، عربستان همزمان با درخواست از جامعه بین المللی برای رسیدگی به حادثه آرامکو، به ائتلاف دریایی آمریکا هم پیوسته است. عربستان هدف از پیوستن به این ائتلاف را «کمک به تلاش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی جهت بازدارندگی، مقابله با تهدیدات دریانوردی، تجارت جهانی، تضمین امنیت انرژی جهانی، ادامه تولید انرژی و انتقال آن به بازار جهانی و مشارکت در حفظ صلح و امنیت جهانی» اعلام کرده است.

به نظر می‌رسد عربستان در تلاش است با ایجاد یک ائتلاف بین المللی هزینه درگیری مستقیم با ایران را از دوش خود بردارد؛ هزینه‌ای که ترامپ سعی کرد خیلی سریع بر دوش عربستان بگذارد. رئیس جمهور آمریکا بعد از حملات شنبه به تاسیسات نفتی بقیق و خریص در توئیتی اعلام کرد اگر عربستان عامل حمله به تاسیسات نفتی آرامکو را معرفی کند، آمریکا آماده اقدام نظامی است.

مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا هم با هدف مشورت با مقامات سعودی در مورد واکنش به حملات اخیر عازم عربستان شده است.

امروز چهارشنبه، وزیر انرژی عربستان اعلام کرد تیم بین‌المللی مورد حمایت سازمان ملل درباره حملات آرامکو تحقیق خواهد کرد. دولت عربستان سعودی رسما ایران را به حملات اخیر متهم نکرده، اما از سازمان ملل خواسته است برای همکاری در بررسی و تعیین عامل این حملات، کارشناسانی را به عربستان اعزام کند.

همچنین ولیعهد سعودی در تماس تلفنی با بوریس جانسون مدعی شد عملیات علیه تاسیسات آرامکو بحرانی سخت برای کل جهان است. سخنگوی جانسون در مورد گفتگوی این دو اظهار داشت: «دو رهبر همچنین بر لزوم کاهش تنش در منطقه توافق کرده و متعهد شدند رویکردی مشترک در قبال ایران داشته باشند.»

 

 

مقامات سعودی اعلام کرده اند با همکاری سازمان های بین المللی در مورد عامل حادثه تحقیق می کنند. برخی از کارشناسان معتقدند عربستان قصد ندارد ایران را متهم کند، چون از عواقب احتمالی و ادامه درگیری‌ها نگران است. به اعتقاد این کارشناسان اینکه عربستان نمی‌پذیرد حملات کار حوثی‌ها بوده است به دلیل حفظ حیثیت است. عربستان تحت فشار است و اگر بپذیرد یک گروه نه چندان مسلح مثل انصارالله توانسته چنین خسارتی به عربستان وارد کند، وجهه این کشور تضعیف خواهد شد.

نصرت الله تاجیک، کارشناس مسائل خاورمیانه و سفیر سابق ایران در اردن معتقد است عربستان با پذیرش اینکه  انصارلله می‌تواند چنین ضربه سنگینی به آن‌ها بزند خود را در موقعیت آسیب پذیری قرار می‌دهد. به اعتقاد او همچنین بعید است عربستان ایران را متهم کند.

این دیپلمات کشورمان در این مورد به فرارو گفت: بعید می‌دانم سعودی ها، هم از جهت سیاسی هم از جهت عملیاتی، در شرایطی باشند که ایران را متهم کنند. اقدام از طرف انصارالله است و سعودی‌ها هم در حال درو کردن آنچه هستند که خود کاشته اند؛ یعنی قضیه یمن.

تاجیک ادامه داد: جنگ یمن در هر صورت لکه ننگی بر تاریخ خاندان آل سعود است. مخصوصا این دوره از جنگ‌ها در این چهار پنج سال به عقیده من مصداق جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است. اقداماتی مثل بمباران مناطق مسکونی یا مناطقی که کودکان در آنجا بودند یا حتی بمباران زندان‌های یمن و.. به هر حال این وضعیتی است که عربستانی‌ها برای خودشان به وجود آورده اند و هیچ راهی هم ندارند غیر از اینکه به مصالحه سیاسی برگردند و اجازه دهند مسائل یمن توسط خودشان حل شود؛ یعنی مذاکرات "یمنی-یمنی". همه نیرو‌های خارجی باید دخالتشان را در یمن قطع کنند و اجازه دهند مردم فقیر و مقاوم این کشور خودشان روند توسعه سیاسی اجتماعی اقتصادی خود را رقم بزنند.

این کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: فکر نمی‌کنم از نظر استراتژیک هم به نفع سعودی باشد که بخواهند فرار روبه جلوی آمریکایی‌ها را ادامه بدهد. زیرا اگر بخواهند ایران را متهم کنند باید عکس العمل نشان دهند. عکس العمل هم نشان دهند، ایران عکس العمل بعدی را نشان خواهد داد و منطقه به جنگ کشیده می‌شود. چند پهپاد و موشک وضعت نفت منطقه را به این وضعیت درآورده است وای اگر منطقه به جنگ کشیده شود. به نظر من سعودی‌ها به این سمت نخواهند رفت.

مشاور سابق وزیر امور خارجه کشورمان گفت: از طرفی اگر عربستانی‌ها الان بخواهند خیلی بحث انصارالله را مطرح کنند باز خود را در موقعیت آسیب پذیری قرار می‌دهند که به نظر برسد انصارلله می‌تواند چنین ضربه سنگینی به آن‌ها بزند. آمریکایی‌ها هم همینطور. ولی سعودی ها، چون خودشان مسبب این کار هستند شرایط را برای خودشان سخت کرده اند.

تاجیک افزود: نکته مثبت اینجاست که این عملیات باعث می‌شود توجه افکار عمومی جهان به این جنگ جلب شود و فشاری که روی سعودی‌ها و قبلا روی امارات وجود داشت تشدید شود که به سمت مصالحه سیاسی حرکت کنند. از نظر تاریخی هم این هفتمین جنگ بین سعودی‌ها و یمنی‌ها است. شش جنگ قبلی برنده نظامی نداشته و نهایتا با مذاکره ومصالحه سیاسی حل و فصل شده و انشا الله این جنگ هم همین‌طور شود و زودتر وضعیتی که در یمن وجود دارد و جراحات و فشاری که بر مردم یمن، مخصوصا بر کودکان و زنان و اقشار آسیب پذیر یمن وارد می‌شود تسکین یابد.

 

 

این کارشناس مسائل خاورمیانه در مورد تلاش‌های عربستان برای تشکیل ائتلاف عیله ایران و نتیجه آن گفت: هیچ ائتلافی علیه ایران شکل نمی‌گیرد و اگر بگیرد هم موفق نمی‌شود. با این وضعیتی که پیش آمده توصیه من به دست اندر کاران ایرانی هم این است که ماهم "اضافه برآورد" نداشته باشیم.

او ادامه داد: باید از این وضعیت استفاده کنیم تا یک گفتمان درون منطقه‌ای شکل بگیرد. از جنگ بین کشور‌های مسلمان سود نمی‌بریم. سود را آمریکا و کمپانی‌های تسلیحاتی شرق و غرب می‌برند و ملت‌های منطقه فقیر‌تر می‌شوند. بنابر این ما باید از این فرصت استفاده کنیم و یک گفتمان درون منطقه‌ای شکل دهیم؛ آنهم بر مبنای مصالحه و نه لزوما امنیتی و با کاربرد تسلیحاتی. در خشونت و جنگ چیزی نصیب کسی نمی‌شود.

دیپلمات کشورمان افزود: من امیدوارم که سعودی‌ها در این مدت سر عقل بیایند و سعی کنند مسائلشان با یمن را از طریق گفتگو حل کنند. نباید اجازه دهیم نیرو‌های فرامنطقه‌ای حضورشان را در مسائل منطقه افزایش دهند. آن‌ها به دنبال منافع خودشان هستند. آن‌ها به دنبال فروش تسلیحات بیشتر و بردن پولی که در ازای خرید نفت از منطقه داده اند، هستند. در حقیقیت آن‌ها نفت می‌خرند، کارخانه‌جاتشان با تولید انرژی صنایع را به حرکت در می‌آورد و از طرفی تسلیحات می‌فروشند و پول نفت برمی گردد.

تاجیک در پایان گفت: من معتقدم هیچ ائتلافی شکل نمی‌گیرد. این‌ها سرو صدایی است که بیشتر برای سرپوش گذاشتن بر مشکل خودساخته عربستان است.