فرارو- نیروی هوایی ایران، روی کاغذ یکی از بزرگترین نیروهای هوایی در جهان است. تاسیسات نظامی ایران در نیروی هوایی شامل ۳۵۰ جنگنده، بیش از دو برابر داراییهای نیروی هوایی بریتانیا است.
به گزارش نشنال اینترست، اکثر جنگندههای ایران به روز نیستند. آنهایی هم که قدیمی نیستند فقط بازسازی جدید از طراحیهای قدیمی است. اف ۱۴، اف ۵، و اف ۴ مربوط به دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ هستند. میگ ۲۹ و بمب افکن سوخو و تعدادی جی ۷ را ایران در دهه ۱۹۹۰ از چین خریداری کرده است.
دستاوردهای جدید ایران ساخت داخل است که از مهندسی معکوس اف –۵ ساخته شده است.
فهرستی از جنگندههایی که ایران بارها تلاش کرده خریداری کند، ولی موفق نشده است در ادامه میآید:
میگ ۳۱
در سال ۱۹۹۰ تهران در بین چند نوع سلاح دیگر، ۲۴ فروند میگ ۳۱ هم سفارش داد. میگ ۳۱ دو موتوره جایگزین جنگنده میگ ۲۵ مَچتری شوروی سابق شده است.
میگ ۳۱ میتوانست به میزان قابل توجهی توانایی ایران برای گشتزنی هوایی را بهبود بخشد. اما قبل از اینکه شوروی سفارش ایران را تحویل دهد فروپاشید.
در سال ۱۹۹۲ تهران دوباره تلاش کرد از روسیهای که به شدت نیاز به منابع مالی داشت میگ ۲۹ و بمب افکن تو ۲۲، میگ ۲۷ و ۲۴ میگ ۳۱ خریداری کند. در آن زمان آمریکا موفق شد با فشار بر روسیه جلوی فروش این تجهیزات به ایران را بگیرد.
آمریکا حتی بارها پیشنهاد داده میگ ۳۱ را با قیمتی بالاتر از قیمت ایران از روسیه بخرد.
۹ سال بعد در سال ۲۰۰۱ تهران دوباره تلاش کرد میگ ۳۱ به دست بیاورد و حتی پیش پرداخت آن را هم به روسیه داد. اما بار دیگر آمریکا با فشار بر روسیه مانع این کار شد.
سوخو ۲۷-سوخو ۳۰
گزارشهایی منتشر شده که ادعا میکنند ایران تلاش کرده از روسیه جنگنده سوخو ۲۷ یا نسخه مدرنتر از همان نمونه، یعنی سوخو ۳۰ خریداری کند. در سال ۲۰۰۷ شایعاتی در مورد عقد قرارداد برای فروش ۲۵۰ سوخو ۳۰ منتشر شد که رییس سازمان صادرات سلاح روسیه رسما این مساله را تکذیب کرد و گفت: هیچ نوع فروشی در کار نیست.
بر اساس گزارشها در سال ۲۰۱۶ ایران دوباره برای خرید سوخو ۳۰ تلاش کرد، اما این بار بخش تحریمهای سازمان ملل در برجام این تلاشها را پیچیدهتر کرد.
جی ۱۰
در دهه ۱۹۹۰ ایران موفق شد از چین جی ۷ خریداری کند. جی ۷ نمونه کپی شده چین از میگ ۲۱ روسیه است. در دهه گذشته نیروی هوایی چین نمونه جدیدتر جی ۱۰ را جایگزین بسیاری از جی ۷های خود کرده است. جی ۱۰ طراحی پیشرفتهای دارد. عمکلکرد جی ۱۰ تا حد زیادی شبیه اف ۱۶ آمریکایی است.
در سال ۲۰۱۵ شایعاتی منتشر شد مبنی بر اینکه ایران میخواهد ۱۵۰ جی ۱۰ به دست آورد. اما خبری نشد. گفتنی است چین، همکار تجاری دولتهای عرب خاورمیانه مانند عربستان و امارات است که هر دوی آنها رقبای سرسخت ایران هستند.
برای چین فروش تجهیزات نظامی به ایران به ارزش چند میلیارد دلار احتمالا آنقدر ارزش ندارد که حاضر باشد در ازای آن به روابط دیپلماتیک با دولتهای عربی آسیب بزند.