جدال بر سر یک عکس جنجالی

رابرت کاپا، عکاس انسانگرا و ضدجنگ از سال‌های ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۹ از جنگ داخلی اسپانیا عکس‌برداری می‌کرد. او در سال ۱۹۳۶ پس از اصابت گلوله به سر یک سرباز اسپانیایی این عکس بی‌پرده و ناگهانی را بدون اینکه به لنز دوربین خود نگاه کند به ثبت رسانده است. همچنین گفته می‌شود عکاس دوربینش را روی سر خود قرار داده و این عکس را گرفته است.

به گزارش ایسنا، این عکس در زمان جنگ داخلی اسپانیا گرفته شده است. جنگ داخلی اسپانیا یک جنگ داخلی تمام‌عیار بود که از سال ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۹ پس از کودتای بخشی از ارتش علیه جمهوری اسپانیا رخ داد.

در این جنگ نیرو‌های طرفدار جناح چپ معروف به «جمهوری‌خواهان» از نیرو‌های معروف به «ملی‌ها» شکست خوردند و دوره طولانی دیکتاتوری ژنرال فرانکو در اسپانیا آغاز شد که تا زمان مرگ او، رابرت کاپا، عکاس انسان‌گرا و ضد جنگ از سال‌های ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۹ از جنگ داخلی اسپانیا عکس‌برداری می‌کرد. او در سال ۱۹۳۶ پس از اصابت گلوله به سر یک سرباز اسپانیایی این عکس بی‌پرده و ناگهانی را بدون اینکه به لنز دوربین خود نگاه کند به ثبت رسانده است. همچنین گفته می‌شود عکاس دوربینش را روی سر خود قرار داده و این عکس را گرفته است.

کاپا توانست با این عکس، عکاسی جنگ را وارد سطح بالاتری کند. این تصویر به دلیل تئوری‌های مختلفی که درباره نحوه گرفته شدنش و اتهامات وارده مبنی بر مصنوعی بودن آن وجود دارد، به شهرت رسیده است. درواقع سرعتی که عکاس در گرفتن آن به خرج داده وحشتناک است، زیرا در همان لحظه گلوله‌ای مرگبار به سر سرباز وفادار ستیزه‌جوی اسپانیایی اصابت می‌کند. این عکس در آن زمان نیز بسیار تأثیرگذار بود و باعث شد که مردم بر ضد نیرو‌های فرانکو، از جمهوری‌خواهان حمایت کنند.

همچنین گفته می‌شود که برای این عکس صحنه‌سازی شده است؛ به گونه‌ای که این سرباز از قبل به اسارت درآمده بوده و توسط سربازان فرانکو برای تمرین تیراندازی کشته شده است. در عکس سرباز به دلیل شلیک شدن به سرش از پشت در حال افتادن روی زمین است. این سرباز اسپانیایی در عکس لباسی غیرنظامی به تن دارد، ولی در عین حال یک ساسبند چرمی برای نگه داری فشنگ بسته و تفنگش در حال رها شدن از دست راست اوست.

برای مدت زمانی طولانی تصور می‌شد این عکس که در تاریخ پنج سپتامبر ۱۹۳۶ گرفته شده، تصویرگر مرگ یک جمهوری‌خواه در جریان جنگ‌های داخلی اسپانیاست. این سرباز بعد‌ها به عنوان یک فرد ستیزه‌جوی آشوب‌طلب به نام «فدریکو بورل گارسیا» شناسایی شد (البته بر سر این امر هنوز هم بحث می‌شود).

«ستیزه‌جوی وفادار تا لحظه‌ی مرگ، در نبرد "سررو ماریانو"، کشته شده در تاریخ ۵ سپتامبر ۱۹۳۶» عنوان اصلی این عکس است. داستان پشت این عکس بسیار پیچیده و بحث‌برانگیز است. بعضی از مورخان معتقدند که این عکس حقیقی است و برخی هم می‌گویند که صحنه‌سازی شده است. گاهی اوقات پذیرش حقیقت نسبت به داستان و خیال راحت‌تر است. اگرچه کاملاً مشخص است که این عکس در نبرد سررو ماریانو گرفته نشده بلکه در فاصله ۵۶ کیلومتری آنجا در روستای اسپجو ثبت شده است.

از سال ۱۹۷۵ شبهه‌هایی درباره اصالت عکس وجود دارد. یک مستند در سال ۲۰۰۷ ادعا کرد که این عکس صحنه‌سازی شده است. البته مدیر مرکز بین‌المللی عکاسی اصالت عکس را تأیید کرد. او همچنین گفت که این سرباز توسط یک تیراندازی ناشناس از فاصله دور در زمانی که سرباز برای عکس ژست می‌گرفته، کشته شده است.

البته در سال ۱۹۷۵ توسط برخی افراد این تئوری مطرح شده بود که کاپا در موقع تهیه این عکس با نیرو‌های ژنرال فرانکو بوده و این سرباز به درخواست او و برای تهیه این عکس، کشته شده است.

رابرت کاپا متولد سال ۱۹۱۳ بود و در سال ۱۹۵۴ درگذشت. او عکاس انسان‌گرا، ضدجنگ و فتوژورنالیست مجارستانی است. رابرت کاپا از معروف‌ترین عکاسان جنگ در طول قرن بیستم به‌شمار می‌آمد. وی استاندارد‌های متداول در زمینه عکاسی جنگ را پایه‌گذاری کرد. او از پنج جنگ مختلف از جمله: جنگ داخلی اسپانیا، جنگ دوم چین و ژاپن، جنگ جهانی دوم در سراسر اروپا، جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ و اولین جنگ هندوچین عکاسی کرد.

او جریان جنگ جهانی دوم را در لندن، آفریقای شمالی، ایتالیا، نبرد نورماندی در ساحل اوما‌ها و نهضت آزادی پاریس نیز دنبال کرد. در تاریخ ۲۵ می ۱۹۵۴ زمانی که در حال عبور از منطقه‌ای خطرناک بود، از ماشین خود پیاده شد و از جاده‌ای بالا رفت تا از آن عکاسی کند. حدود ۵ دقیقه بعد، صدای انفجاری شنیده شد، پای کاپا بر روی یک مین رفته بود. وقتی همکارانش به محل حادثه رسیدند، او هنوز زنده بود، اما پای چپش تکه‌تکه شده و زخم عمیقی در سینه‌اش به چشم می‌خورد. کاپا به یک بیمارستان محلی کوچک منتقل شد، اما در لحظه ورود به آنجا جان خود را از دست داد. او در حالیک ه. دوربین در دستانش بود چشم از دنیا فروبست.