هزینه هر دقیقه جلسه علنی مجلس چقدر است؟

مجلس در یک ماه گذشته درگیر حاشیه‌هایی شد که بسیار پررنگ‌تر از متن بود. مساله درگیری نماینده سراوان با یکی از کارمندان گمرک و انتشار فیلمی از آن در فضای مجازی، بهانه‌ای شد تا بخشی از وقت مجلس به بررسی این موضوع هدر رود. مساله تا جایی پیش رفت که صحبت از جمع‌آوری امضا برای استیضاح وزیر اقتصاد شد.

«اقتصاد ۲۴» نوشت: کمی بعد فیلمی از جلسه غیرعلنی مجلس منتشر شد که نشان از تلاش برخی نمایندگان برای استیضاح وزیر داشت. حتی علی لاریجانی رئیس مجلس در این جلسه عنوان کرده بود فردی که از این ماجرا فیلم گرفته، باید مشخص شود. هرچند که بعدها فردی که از این جلسه غیرعلنی فیلم گرفته بود نیز مشخص شد.

با این حال، پرداختن به یک مساله حاشیه‌ای و اختصاص دادن ساعاتی از وقت مجلس به آن، انتقاد بسیاری از کارشناسان حتی خود نمایندگان را هم برانگیخت، تا جایی که محمدقسیم عثمانی نماینده بوکان عنوان کرد «چهار دانش‌آموز در آتش سوختند و ما تنها برای توهین به یکی از همکاران جلسه غیرعلنی می‌گذاریم». اشاره او به همزمانی این اتفاق مجلس باحادثه‌ای است که برای دانش‌آموزان زاهدانی روی داد که به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی غیراستاندارد، جان خود را از دست دادند.

یا در مثالی دیگر، حواشی‌ای که بیشتر از سوی یک طیف خاص تندرو در مجلس علیه برخی دولتمردان ایجاد می‌شود به طوری که حتی صدای رئیس جمهور را هم درآورد و در سخنانی با انتقاد از هدررفت وقت وزرای کابینه جهت پاسخگویی به سوالات مکرر و بی‌پایان برخی نمایندگان گفت: «سوال حق نمایندگان است اما چنین حجمی از سوال از وزرا با حجم کاری بالای آنها تناسب ندارد و بعضاً برخی از تقاضاها و درخواست‌ها نیز منطبق با قانون نیست و وزیر در قبال عدم برآورده کردن آن، نباید تهدید شود.»

هر روز جلسه مجلس، چقدر می‌ارزد؟

چنین اتفاق‌هایی در کنار موارد مشابه آن، می‌تواند بهانه‌ای باشد برای نگاه به فعالیت مجلس و بررسی اینکه هر جلسه علنی مجلس چقدر هزینه در بردارد. این مقیاس از آن جهت است که شاید کمتر بتوان متر و معیار مشخصی برای جلسات غیرعلنی پیدا کرد. به همین جهت بنای این گزارش، صرفا جلسات علنی مجلس است. کما اینکه پیش از این نیز یکی از نمایندگان مجلس به دلیل تاخیر در برگزاری جلسه علنی عنوان کرده بود که «باید ببینیم هر دقیقه مجلس علنی چقدر هزینه دارد».

تاخیر در آغاز جلسه، پرداختن به موضوعات فرعی به جای اصلی و طرح مسائلی که شاید در درجه کمتر اهمیت باشد، همگی از انتقادهایی است که بسیاری از کارشناسان به عملکرد مجلس دارند. آنطور که پیش از این خبرگزاری تسنیم اعلام کرده بود، هزینه هر یک دقیقه از جلسات علنی مجلس، ۱۷.۸ میلیون تومان و هر یک ساعت، ۱.۶ میلیارد تومان است. این آمار که مربوط به سال ۹۳ است، با احتساب برگزاری ۲۸ هزار و ۵۰۱ دقیقه جلسه علنی محاسبه شده است.

اگر با احتساب تورم ۲۲ درصدی ۸ ماهه ۹۷ بخواهیم این آمار را به‌روز کنیم، رقمی در حدود ۲۱.۷ میلیون تومان برای هر یک دقیقه و ۱.۳ میلیارد تومان برای هر یک ساعت جلسه علنی مجلس به دست می‌آید؛ یعنی مجلس برای هر یک روزی که جلسه علنی برگزار می‌کند، با محاسبه میانگین ۴ ساعت برای هر جلسه غیرعلنی در روز، رقمی در حدود ۵.۲ میلیارد تومان هزینه می‌کند. حالا اگر قرار باشد جلساتی از این قبیل یا جلسات غیرعلنی به موضوع‌های فرعی و یا حاشیه‌ای همچون مساله نماینده سراوان بپردازد، مشخص نیست چقدر از این هزینه‌ها هر ساله هدر می‌رود.

در کنار این مسئله، پیشتر نیز بحث‌هایی درباره کاهش تعداد جلسات علنی مجلس از سه روز در هفته به دو روز نیز مطرح شد که راه به جایی نبرد. به طور مثال عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان پیشنهاد کم کردن تعداد روزهای مجلس و به تبع آن، کم شدن روزهای فعالیت مجلس را داده بود. حتی ارقام محاسبه شده با تورم سال جاری، بازهم کمتر از رقمی است که سال ۹۵، فلاحت‌پیشه نماینده مجلس گفته بود: «هر دقیقه اداره مجلس، ۳۰۰ میلیون تومان هزینه دارد.» او در این اظهارنظر گفته بود که چرا باید وقت پارلمان هدر رود.

هر ۱۰ روز بطالت کاری مجلس مساوی با فرصت سوزی در خرید ۱۴ واگن قطار برای مترو تهران است

برای درک بهتر رقمی که برای یک روز اداره جلسه علنی مجلس اعلام شده است، می‌توان آن را با طرح‌هایی مقایسه کرد که سال‌هاست روی دست دولت‌ها مانده و اعتبار لازم برای آنها هزینه نمی‌شود؛ به عنوان مثال تکمیل واگن‌های لازم برای خطوط متروی تهران.

آنطور که پیش از این مدیرعامل سابق شرکت بهره‌برداری مترو گفته بود، قیمت قطار با دارا بودن ۷ تا ۸ واگن ۳۵ تا ۴۰ میلیارد تومان است. از طرفی کمی بعد اعلام شده بود که تهران ۱۳۰۰ واگن برای خطوط مترویش کم دارد. با این حساب، اگر مجلس به جای بطالت و پرداختن به مسائل بی‌خاصیت حاشیه‌ای خود مبادرت به ۱۴ روز تعطیلی کند، با هزینه صرفه‌جویی شده در آن، می‌توان دو قطار به متروی تهران اضافه کرد. یا در یک مقایسه کلی، اگر آنطور که سخنگوی شورای نگهبان گفته، روزهای جلسات علنی مجلس در هفته از ۳ به ۲ روز کاهش یابد، سه ماهه می‌توان با هزینه صرفه‌جویی شده از کنار آن، همین تعداد قطار را به ناوگان متروی تهران افزود.

با توجه به قربانی شدن ۴ دانش‌آموز در زمستان امسال و توجه دوباره‌ای که به بحث استاندارد بودن سیستم گرمایشی شد، می‌توان همین بودجه را با بودجه موردنیاز برای تجهیز مدارس به سیستم گرمایشی مقایسه کرد.

آنطور که رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس سال گذشته اعلام کرده بود، سیستم گرمایشی ۸۳ هزار کلاس درس «غیراستاندارد» است. از طرفی همانطور که در گزارش اشاره شد، هر روز جلسه علنی در مجلس ۵.۲ میلیارد تومان هزینه دارد، یعنی اگر هر یک بخاری که برای هر کلاس درسی نیاز است را ۳۰۰ هزار تومان در نظر بگیریم، با تعطیل یا لغو هر یک روز جلسه علنی مجلس می‌توان بیش از ۱۷ هزار کلاس درسی را به سیستم گرمایشی مجهز کرد.

در مجموع ۸۳ هزار کلاس سیستم گرمایشی استاندارد ندارند؛ یعنی اگر هر یک روز لغو جلسه علنی مجلس، منجر به تامین سیستم گرمایشی برای ۱۷ هزار کلاس درس شود، در این صورت با کمتر از ۵ روز می‌توان کل کمبود سیستم گرمایشی استاندارد را برای کلاس‌های درسی کشور جبران کرد.

البته این ارقام صرفا جهت مقایسه است چرا که ارقام بودجه مجلس و دولت به صورت مشخص در بودجه سالانه آمده است. این ارقام تنها مقیاسی ارائه می‌کند تا بتوان دریافت که هر یک روز مجلس که به بطالت، پرداختن به موضوع‌های حاشیه‌ای بی‌خاصیت و بی‌اهمیت سپری شود، چقدر از سرمایه ملی به هدر می‌رود.