محدودیت تراکنش‌های بانکی یقه چه کسانی را می‌گیرد؟

 

فرارو- خبر ایجاد محدودیت‌های جدید برای تراکنش‌های بانکی را شنیده‌اید؟ بگذارید توی گوشتان یک راز را بگویم؛ این قضیه نه محدودیت است و نه جدید! فقط اگر کمی حوصله به خرج دهید در این نوشته بخشنامه‌ بانک مرکزی را قدم به قدم مرور کنیم تا متوجه شویم، چطور کار می‌کند و آیا واقعا قرار است دست و پای مردم عادی را ببندد یا آنطور که خود بانک مرکزی گفته محدودیت‌ها فقط یقه یک مشت دلال و کلاهبردار که با رفتار‌های پرخطر خود بازار‌هایی مثل ارز و طلا را ملتهب می‌کنند، می‌گیرد؟

بخشنامه محدودیت تراکنش‌های مالی زیر ذره‌بین
عبدالناصر همتی رییس کل بانک مرکزی اولین کسی بود که از ایجاد محدودیت‌های تازه برای نقل و انتقال پول در شبکه بانکی کشور خبر داد. چند روز بعد بخشنامه به بانک‌ها رسید و کار شروع شد. بیایید با هم این به اصطلاح محدودیت‌ها را مرور کنیم.

مورد اول ساده است؛ سقف عمومی تراکنش انتقال وجه شتابی و غیرشتابی کارتی برای هر یک از پایانه‌های مجاز، به‌جز کار‌خوان شعبه‌ای، برای هر فقره کارت در هر شبانه‌روز مبلغ سه میلیون تومان است. این یعنی چی؟ یعنی با کارت بانکی‌تان نمی‌توانید بروید جلوی یک دستگاه عابربانک و برای دوست و خانواده و صاحبخانه و ... بیشتر از سه میلیون تومان پول جابه‌جا کنید. اما صبر کنید! این قضیه که جدید نیست. پیش از این هم نمی‌توانستیم در یک روز بیشتر از مبلغ سه میلیون تومان جابه‌جا کنیم.

اما به هر حال محدودیت، محدودیت است. لابد از خودتان می‌پرسید اگر بخواهیم پول یک معامله بزرگ را پرداخت کنیم چی؟ این قانون بانک مرکزی برایمان دردسر درست نمی‌کند؟ چرا، ولی می‌توانید مثل گذشته با مراجعه به یک شعبه بانک از کارتخوان داخل شعبه استفاده کنید. بخشنامه این کارتخوان‌ها را از رعایت میزان سقف مجاز تراکنش معاف کرده است.

 

بدتان نیاید، اما هیچ کدام این محدودیت‌ها جدید نیستند و قبلا هم وجود داشتند، ولی بعضی بانک‌ها با کمی شیطنت به اسم مشتری‌مداری و ایجاد مزیت رقابتی قانون را دور می‌زدند. اگر بخواهیم به محدودیت جدید اشاره کنیم به دو مورد می‌رسیم؛ اولی الزامی شدن ارسال کد ملی دارنده کارت در تمام تراکنش‌های کارتی است که می‌گوید موقع کارت کشیدن، علاوه بر رمز کارت بانکی خود باید کد ملی‌تان را هم به فروشنده بگویید. از همین حالا مشخص است اگر بانک مرکزی موضوع را جدی نگیرد، خیلی‌ها از زیر بار این مسئله فرار می‌کند. مورد دوم هم خیلی خارجی است؛ و به پر کردن فیلد «بابت» در زمان نقل و انتقال پول در سامانه‌های ساتنا و پایا اشاره دارد. یعنی اگر در اینترنت بانک و موبایل بانک بخواهید پول منتقل کنید، باید بنویسید این پول بابت خرید ماشین، خرید خانه و ... منتقل شده است.

محدودیت تراکنش‌های بانکی از زاویه دیگر
کلمه محدودیت که وسط می‌آید، ناخودآگاه دلخور می‌شویم. جبر جغرافیایی است دیگر. اما خیال‌تان راحت؛ بخشنامه بانک مرکزی بیشتر خطاب به بانک‌ها نوشته شده و قصد دارد مقررات قبلی را یادآوری کند. در عین حال عرصه را بر آن‌ها که با یک برگ چک تضمینی دلار و سکه خرید و فروش می‌کردند تنگ می‌کند. این بخشنامه همچنین یک راست سر بخت آدم‌هایی می‌رود که مشخص شده در خارج کشور و با استفاده از دستگاه‌های کارتخوان ایرانی رقم‌های کلان جابه‌جا کرده‌اند. آخر و عاقبت این شیطنت‌ها و خباثت‌ها را که می‌دانید قیمت دلار تا ۲۰هزار تومان بالا رفت و سکه به پنج میلیون تومان رسید.

لعنتی‌ها البته همچنان به کار خود ادامه می‌دهند. مثلا چند تا حساب بانکی ثبت کرده‌اند تا محدودیت سقف انتقال ۵۰میلیون از یک کارت را دور بزنند، اما بانک مرکزی تصمیم گرفته برای هر شماره ملی که معرف یک ایرانی است، محدودیت سقف تراکنش ۱۰۰میلیونی در نظر بگیرد. اتفاقا محدودیت ایجاد شده برای چک‌های تضمینی (رمز‌دار) در همین راستا است. موقع صادر کردن یک برگ چک، باید اسم دریافت کننده را داخل چک بنویسید، اما دیگر نمی‌توان با پشت‌نویسی کردن چک را نقد کرد. به نظر می‌رسد با سخت‌گیری بانک مرکزی باید منتظر باشیم تا بخشی از مشکلات ناشی از شیطنت دلالان در بازار‌های مالی رفع شود.