چرا سازمان سیا محمد بن سلمان را مقصر دانست؟

فرارو- در پی قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد عربستانی در ترکیه، سازمان سیا و کنگره هر دو به منتقدان سرسخت ولیعهد عربستان تبدیل شده‌اند. این امر برای ولیعهد تبعات غیرقابل‌پیش‌بینی خواهد داشت.

به گزارش فرارو، باوجود تمایل شدید دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به تبرئه کردن محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، از اتهام قتل جمال خاشقجی، سازمان جاسوسی سیا در اقدامی کم‌سابقه اعلام کرد ولیعهد سعودی آمر قتل خاشقجی بوده است. این افشاگری سیا، که ظاهرا با تمایل کاخ سفید همخوانی ندارد، پرسش‌هایی درباره اهداف سازمان جاسوسی آمریکا مطرح کرده است. بابی گُش، ستون‌نویس و عضو شورای سردبیری بلومبرگ، طی یادداشتی در این خبرگزاری، برای تشریح اهداف سیا در ماجرای خاشقجی، به یک سابقه تاریخی دیگری اشاره کرد.

به گفته این تحلیلگر، برای فهم ادعای سیا، مبنی بر اینکه ولیعهد عربستان دستور قتل خاشقجی در استانبول را داد، شایسته است به آخرین باری که سیا یک متحد آمریکایی را شخصا به صدور دستور ترور یک منتقد متهم کرده است، رجوع کرد.

در ۲۱ سپتامبر ۱۹۷۶، اورلاندو لتلیر، وزیر سابق در شیلی، که در آن زمان در یک اندیشکده در واشنگتن کار می‌کرد، به همراه یک همکار آمریکایی‌اش با انفجار خودرو ترور شد. گروهی از راستگرایان تندرو کوبایی در خودرو بمب جاسازی کرده بودند. اما به دستور چه کسی؟ اولین تحقیق، مسئولیت را به گردن ماموران اطلاعاتی شیلی، از جمله یک متحد نزدیک به دیکتاتور آن کشور، آگوستو پینوشه، انداخت. از آنجا که این ژنرال به عنوان خاکریز مهمی در برابر توسعه کمونیسم در آمریکای لاتین قلمداد می‌شد؛ مقامات بلندپایه آمریکایی، از جمله هنری کیسینجر، وزیر خارجه وقت آمریکا، مایل نبودند هیچ تقصیری به گردن پینوشه انداخته شود.

۱۱ سال بعد، زمانی که پینوشه در اواخر دوران حکومت طولانی‌اش بود، سیا، که از دیکتاتوری شیلی حمایت کرده بود، نهایتا به این جمع‌بندی رسید که پینوشه دستور قتل را صادر کرده بود.

میان دو قتل خاشقجی و لتلیر شباهت‌هایی وجود دارد. به نظر می‌رسد مقامات، از جمله خود ترامپ، با توجیه اینکه محمد بن سلمان، برای بلندپروازی‌های دولت آمریکا در خاورمیانه، خصوصا مقابله با ایران، مهم است، مایل هستند از این شاهزاده محافظت کنند. یک تحقیق در ریاض، انگشت اتهام را به سوی مقامات بلندپایه عربستانی، از جمله یک دستیار نزدیک به ولیعهد، نشانه گرفته است. اما در این مورد، سیا ظرف چند هفته خود شاهزاده سعودی را مقصر قتل خاشقجی معرفی کرد.

گُش نوشت: "این امر چند نکته به ما می‌گوید. نخست آنکه سیا باید مطمئن باشد که درباره مسئولیت ادعایی شاهزاده (محمد) شواهد قدرتمندی -از جمله نوار‌های صوتی و شنود‌ها - در اختیار دارد. دوم، این آژانس باید معتقد باشد که محمد بن سلمان، برای منافع امنیتی آمریکا در منطقه ضروری نیست. اگر جاسوسان (سیا) با ارزیابی رئیس‌جمهور (ترامپ) موافق بودند، بعید بود که استتناج‌شان درخصوص تقصیر محمد بن سلمان را درز دهند. این مهم است، زیرا سیا به طور نزدیک با همتایان سعودی کار می‌کند و به آسانی چنین تصمیمی را نمی‌گرفت. سوم، سیا مصمم است که در یک لاپوشانی ناشیانه شریک نشود".

بر اساس یادداشت این تحلیلگر، باوجود اینکه ترامپ تلاش می‌کند درباره جمع‌بندی سیا به طور مبهم حرف بزند، اما نام محمد بن سلمان قویا مطرح شده است. در کنگره، برای اقدام علیه شاهزاده محمد، سروصدا‌های فراحزبی فزاینده‌ای شنیده می‌شود. سناتور لیندسی گراهام، حامی پروپاقرص و قدیمی عربستان و نامزد جدی ریاست کمیته قضایی مجلس سنا، محمد بن سلمان را فاقد توازن عقلی دانست و به اتخاذ اقدامات تنبیهی تهدید کرد. با توجه به اینکه کنگره و سیا درباره محمد بن سلمان اشتراک‌نظر دارند، سایر دولت‌ها هم ممکن است برای اقدام کردن احساس جسارت کنند. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، از قبل فروش سلاح به عربستان را تعلیق کرد و دیدگاهش را مستقیما با پدر ولیعهد، ملک سلمان بند عبدالعزیز، در میان گذاشت. مضاف بر این، آلمان گفته ۱۸ عربستانی را به دلیل ارتباط با قتل خاشقجی از ورود به خاکش منع کرده است. می‌توان توقع تحریم‌های اروپایی بیشتری را داشت.

گُش در پایان، با بیان اینکه ماجرای خاشقجی به نفع ایران و ترکیه است، تصریح کرد: "بدون شک، برای ارزیابی سیا درخصوص مسئولیت محمد بن سلمان، تبعات دیگر و غیرقابل‌پیش‌بینی‌تری وجود خواهد داشت. شاهزاده، برخلاف ژنرال پینوشه، از حمایت جاسوسان (سیا) آمریکا برخوردار نیست".