مصباحی‌مقدم در نشست تخصصی «جمهوری اسلامی ایران؛ سرمایه‌ها و چالش‌ها» اظهار کرد: تأمین منابع مالی بنگاه‌های اقتصادی زودبازده و صادراتی، مبارزه قاطع با فساد در نظام اداری از جمله گمرک، مبارزه با قاچاق کالا و ارز و قطع وابستگی بودجه به نفت از جمله راه‌حل‌های وضعیت کنونی است.
نشست تخصصی «جمهوری اسلامی ایران؛ سرمایه‌ها و چالش‌ها» صبح امروز ۱۹ شهریورماه با حضور حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی‌مقدم و محمدرضا باهنر از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، در سالن همایش‌های پژوهشکده تحقیقات راهبردی مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شد.
به گزارش ایکنا، باهنر در آغاز سخنانش گفت: مشکلات ماه‌های اخیر احتمالا به مشکلات جدی‌تری منجر شود، اما ما باید فارغ از چالش‌های مقطعی به صورت درازمدت‌تر به بحث بپردازیم. مشکلات جاری را برخی مسئله، برخی چالش، ابرچالش، بحران و... یاد می‌کنند، اما زمانی که صدام ملعون به ایران حمله کرد، عده‌ای از مسئولین به خدمت امام(ره) رسیدند و گفتند وضعیت فوق‌العاده اعلام شود امام گفتند که دیوانه‌ای سنگی انداخته و ما پسش می‌اندازیم. بسته به فراخی سینه این چالش‌ها نام دیگری می‌گیرد و ما فراموش نمی‌کنیم که فردی معتقد بود که هر روز یک بحران داشته و مراد او از بحران امور پیش پا افتاده بود.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: غیر از رسانه‌های معاند، رسانه‌های داخلی که مستقیما و غیر مستقیم از نظام جمهوری اسلامی تغذیه می‌شدند در یک همکاری غیر اعلام نشده به سه مسئله دمیده‌اند، ناکارآمادی، شیوع فساد و بالا بردن مطالبات مردم. در ضمن اینکه ما اقرار می‌کنیم ناکارآمدی، فساد و عدم پاسخگویی بعضا وجود دارد، اما ما اذهان عمومی را بسیار مشوش کرده‌ایم که فکر می‌کنند فساد در کشور ساختاری شده و مردم به دو دسته غارت‌گر و غارت‌زده تفسیم شده است.
باهنر با بیان اینکه جنگ اقتصادی با جنگ سنگین رسانه‌ای همراه شده است تا ملت ایران را از انقلاب جدا کنند، گفت: دشمن می‌خواهد به مردم بقبولاند که مشکلات غیرقابل حل است. ما در زمان دولت سازندگی تورمی ۴۹.۵ درصدی داشتیم که این رکورد تکرار نشده است. در دوران اصلاحات ما شاهد برخی کار‌های خوبی بودیم و جلوی تورم گرفته شد، اما ما در دوره‌های احمدی‌نژاد و روحانی شاهد تورم بوده‌ایم. قصد من مبرا کردن دولت و مجلس‌ها نیست. دولت‌های ما از هم منفصل هستند. در نظر بگیرید ۴ رئیس جمهور اخیر که هر یک امید، چالش و برنامه‌های منفصلی داشتند.
وی تصریح کرد: حتما می‌توان جلوی تورم کنونی را گرفت. ما رشد اقتصادی، تورم، بیکاری و ... مطلوبی در طی ۴۰ سال گذشته و دولت‌ها با گرایشان مختلف سیاسی نداشته‌ایم، آیا این قابل درمان است یا نه؟ ما در سال گذشته شاهد بودیم که سرمایه‌های زیادی پس از تعطیلی صندوق‌ها در کشور آزاد شد. آیا دولت متوجه نمی‌شد که این مسئله سونامی ایجاد می‌کند؟ امروز نقل می‌شود که ما شاهد افزایش روزانه هزار میلیارد تومان نقدینگی‌مان در کشور هستیم.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: ما سیاستمداران در همه جناح‌ها نباید همدیگر را تخریب کنیم. قوا نباید واگرا بوده و باید هم‌گرا و هم‌دل باشند. زمانی که هم‌گرایی وجود داشته با سالی ۸ میلیارد دلار کشور را اداره کرده‌ایم و امروز برای یک سال و نیم آینده همه چیز داریم. ما توانمندیم، امروز بازار سرمایه ما حدود ۵۰ میلیارد دلار قیمتش است و ما می‌توانیم این بازار را تا ۴ برابر افزایش دهیم به شرط اینکه دولت بازار را رها کند.
باهنر ادامه داد: مردم ضد انقلاب نیستند. توقع مردم این است که ارزش پول‌شان از دست نرود. امیدواریم تورم بیش از این تداوم نیابد. دو نکته در سخنرانی اخیر مقام معظم رهبری بسیار مهم بود اول اینکه نباید پشت دولت را خالی کرد و دوم اینکه نباید کار موازی با دولت کرد، مراد ایشان این است که دولت باید کار را جلو ببرد. خطاب به دولت باید گفت اگر دولتمردان برای حل مشکلات اقتصادی دنبال راه‌حل‌های سیاسی هستند راه را اشتباه می‌روند و راه‌حل مشکلات اقتصادی امروز، اقتصادی است.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: ما امواج بسیار دشوارتری را رد کرده‌ایم و مشکلات امروز نیز مشکلاتی جدی نیست و با هم‌دلی و تدبیر بیشتر قابل حل است.
در ادامه این نشست مصباحی‌مقدم در آغاز سخنانش گفت: فرصت‌ها در کشور ما بسیار زیاد است که فهرست‌وار اشاره می‌کنیم، نیروی انسانی جوان و خلاق یکی از این فرصت‌هاست. این مسئله موتور توسعه و ارتقا است و ابزار در درجه دوم قرار دارد. نمونه استفاده از این فرصت را می‌توان در جنگ تحمیلی دید که فرماندهان جوان ما برغم عدم امکانات، اجازه ندادند یک وجب از خاک کشور ما به دست دشمن بیفتد. این نخبگان تمام نشده‌اند و امروز هم در عرصه تکنولوژی‌های جدید نخبگان ما هستند و پیشرفت‌های روشنی در دانش‌های نو داریم و باید از این فرصت استفاده کنیم.
وی افزود: فرصت دوم منابع طبیعی ماست. با اینکه در مناطق نیمه خشک هستیم و با چالش‌های کم‌آبی مواجه هستیم، بر اساس تحقیقی که بنده دیدم، با استناد به ده هزار منبع داخلی و خارجی ۱۲ سال پیش ادعا کرده بود ایران بدون استفاده از تکنولوژی‌های جدید برای ۳۰۰ میلیون نفر غذا تهیه کند، اما مهم مدیریت درست است. ما ۸۰ میلیون نفر را نمی‌توانیم امروز تامین کنیم، اما ظرفیتش است. مسئله دیگر در همین راستا منابع انرژی ایران است و ما با احتساب منابع نفت و گاز جایگاه اول جهان را داریم. ما ۷۰ درصد منابع انرژی خود را در داخل استفاده می‌کنیم، اما اگر مصرف سوخت را بهینه‌سازی کنیم سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار می‌توانیم درآمد داشته باشیم و اگر بتوانیم خام‌سوزی را تبدیل به فراورده کنیم این رقم به ۲۰۰ میلیارد می‌تواند افزوده شود.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: ظرفیت دیگر ما در حوزه گردشگری است. ما در این زمینه جایگاه بالایی داریم و می‌توانیم در زمینه گردشگری مذهبی با توجه به وجود ۴۰۰ میلیون شیعه درآمد خوبی در این زمینه داشته باشیم. به این می‌توان ظرفیت گردشگری پزشکی را افزود.
مصباحی‌مقدم ادامه داد: فرصت دیگر ما که در عین حال تهدید است نقدینگی است. بخشی از این نقدینگی مسموم است که باید حذف شود، اما بقیه‌اش می‌تواند صرف تامین مالی در صنایع متوسط و کوچک شود. ظرفیت دیگر ما ظرفیت ارزی است. در زمان آقای بهمنی ایشان می‌گفتند ۲۰ الی ۲۴ میلیارد ارز در دست مردم است امروز می‌گویند ۳۰ میلیارد دلار البته منهای خروج ۳۰ میلیاردی ارز در سال گذشته از کشور است. همچنین به این ظرفیت می‌توان ظرفیت طلا را افزود. ایران دومین مصرف‌کننده طلا در کشور‌های منطقه مناست.
وی افزود: رکود تورمی، بیکاری گسترده به خصوص در میان جوانان، بی‌ثباتی در نرخ ارز، کاهش امید به آینده، تحریم‌های آمریکا و حاکمیت جنگ روانی از جمله تهدید‌های ماست. اگر بخواهیم ریشه‌یابی کنیم مشکلاتی که اکنون، در سال گذشته و سال جاری با آن روبروییم؛ می‌توانیم نگاهی کوتاه مدت و بلند مدت داشته باشیم. سود بانکی در سال گذشته پائین آمد.ای بسا اصل این کار درست بود، زیرا تورم ما پائین آمده بود و جای ایراد به بانک مرکزی نبود، اما این در حالی بود که انتقال ارز به داخل کشور با دشواری روبرو بود و بانک مرکزی مجبور بود مقداری از عرضه ارز را به داخل بازار کم کند که پیامش کم بودن ارز بود و این باعث شد که نقدینگی صرف خرید ارز شود و این یک شوک ارزی تا دی ماه ایجاد کرد.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: دولت در دی ماه تلاش کرد موسسات مالی و اعتباری را مدیریت کرده و سپرده‌های مردم را باز گرداند و به همین خاطر ۱۰ هزار میلیارد تومان از بانک مرکزی قرض بگیرد. به اعتقاد بنده راه دیگری داشت. این تصمیم دولت بدوا خلاف قانون است و حتما مجوزی برای این کار گرفته‌اند. این نقدینگی جدید و پول پر قدرت ۷.۶ خود را بازتولید کرد، سپرده‌گذاران تصمیم گرفتند با این پول دوباره ارز گرفتند. این کار با جنگ روانی آمریکا با ایران همراه شد.
مصباحی‌مقدم افزود: هنوز تحریم‌ها برنگشته است، اما این تهدید‌ها جنگ روانی بود. نفس اشتهای کاذب دلالان نقش آفرین بود و قیمت ارز و سکه شتاب‌آمیز بالا رفت. این ریشه‌یابی کوتاه مدت این حوادث است. حرص، طمع و آزی که در بخشی از جامعه ما مخصوصا در دست صاحبان نقدینگی وجود دارد نیز تاثیرگذار بوده است.
وی ادامه داد: با نگاهی بلندمدت‌تر مشکلات به ورود نفت به بودجه باز می‌گردد. در دوران تشدید تحریم‌ها اتکای ایران به نفت به ۲۵ درصد رسیده بود. این اتکا به درآمد نفت در بودجه، عامل بسیار مهم تزریق نقدینگی در کشور است. به محض نشستن درآمد‌های حاصل فروش نفت در بودجه، سهمی در اختیار دولت قرار می‌گیرد، اما این ارز نیامده دولت اسکناس می‌گیرد و این نکته کلیدی رشد نقدینگی در کشور ماست. علت مواجه ما با تورم دو رقمی در کشور ما همین مسئله است.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه رشد نقدینگی باعث شده است که قیمت ارز و سکه نیز افزایش بیابد، ادامه داد: استقراض از بانک مرکزی و نحوه فعالیت بانک‌های ما نیز از عوامل دیگر رشد نقدینگی است. امروز ۲۴۰ هزار میلیارد تومان میزان بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی است.
صباحی‌مقدم ادامه داد: بسیار گفته می‌شود که پول افغانستان، عراق و سوریه افت ارزش پیدا نکرده است این بدان خاطر است که بانک‌های مرکزی این کشور‌ها بین رشد نقدینگی و رشد تولید موازنه ایجاد کرده‌اند، اما عدم رعایت این مسئله باعث افت ارزش پول ملی در کشور ما شده است.
وی افزود: این شرایط راه برون رفته دارد و این بیماری شناخته شده است. البته در اینجا بنده به همه عوامل نپرداختم و تنها عوامل مهم را بیان کردم. باید جلوی رشد بیشتر نقدینگی را گرفت. استقراض از بانک مرکزی به ۳۳ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است که روزانه ۱۰۰۰ میلیارد تومان اضافه می‌شود. این سیلاب نقدینگی مانند سیلاب آب تخریب‌کننده است. اگر نقدینگی پشت سد بانک و بورس باشد تخریب نخواهد داشت. صاحب‌نظران مدام می‌گفتند حجم نقدینگی خطرناک است. دولت باید شیوه بانکداری را اصلاح کند. دولت با نرخی فراتر از توان تولید کشور خود را به سپرده‌گذاران متعهد می‌کند که در اعطای تسهیلات مجبور می‌شود نرخ را بالا ببرد که این باعث می‌شود نرخ رشد کاهش یابد.
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: حضرت امام (ره) می‌فرمودند: کاری کنید که پول سود نکند و این را باید طلا نوشت. تجارت و تولید باید سود ایجاد کند. الان در اقتصاد ما پول سود می‌کند. سپرده‌گذاران بانکی سالانه سودی به دست می‌آورند، اما یک درصد این سپرده‌گذاران ۷۴ درصد منابع را در اختیار دارند و ما با شاهد ابرسرمایه‌داران سیستم بانکی مواجه هستیم که قدرت چانه‌زنی بالایی دارند. ما شاهدیم از بانک دولتی وام می‌گیرند و در موسسات خصوصی سپرده گذاری کرده و مابه‌التفاوت را انباشته می‌کنند.
مصباحی‌مقدم ادامه داد: راه حل کوتاه مدت چیزی است که آقای جهانگیری گفتند اینکه نفت از طریق بورس به مردم عرضه شود. در این صورت ارزی که در دست مردم است به چرخه اقتصادی باز می‌گردد و یقینا این اقدام می‌تواند یک مدیریت قوی نقدینگی در کشور ما ایجاد کند. البته نباید به یکباره این کار را انجام داد. باید ابتدا از ۵۰۰ میلیون دلار کنند اگر پاسخ خوب بود این مقدار را می‌توان افزایش داد.
وی در پایان گفت: تامین منابع مالی بنگاه‌های اقتصادی زودبازده و صادراتی، مبارزه قاطع با فساد در نظام اداری از جمله گمرک، مبارزه با قاچاق کالا و ارز و قطع وابستگی بودجه به نفت از جمله راه‌حل‌های وضعیت کنونی است.
