همه چیز درباره بنزین ٥٠٠٠ تومانی

یک عضو کمیسیون انرژی مجلس هرگونه بحث در مورد افزایش قیمت بنزین در این کمیسیون را تکذیب کرد. اما خبر بنزین ۵ هزار تومانی از کجا آمد

روزنامه اعتماد نوشت: «چندی پیش غلامعلی جعفرزاده، نماینده اعتدالی رشت در مجلس که به عنوان یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه و مهم‌تر از آن، نایب‌رییس نخست فراکسیون مستقلین ولایی پارلمان از حامیان سرشناس دولت شناخته می‌شود، از احتمال افزایش قیمت بنزین تا حدود ٥٠٠٠ تومان خبر داد و به «تابناک» گفت: «اطلاع موثقی دارم و اخباری به دست ما رسیده که رییس‌جمهور قصد دارد، قیمت بنزین را افزایش بدهد و بنابر همین شنیده‌ها قرار است عدد بالایی هم قیمت‌ها افزایش پیدا کند.»

او در این رابطه هشدار داد که «به رییس دولت می‌گویم با آتش‌بازی نکنید. افزایش نرخ بنزین بازی با آتش است. مردم در شرایط بسیار بحرانی و سختی هستند و تامین بودجه از راه گران کردن کالا دقیقا خواست اتاق جنگ آمریکا است.»

هر چند که بنابر تحلیل جلال میرزایی، رییس کمیته سیاسی فراکسیون امید که به عنوان یک عضو کمیسیون انرژی مجلس قاعدتا جزو کارشناسان جدی این حوزه محسوب می‌شود، این مساله کذب بوده و از قضا ساخته دست مخالفان دولت و اتاق‌های فکر این مخالفان داخلی! همان شایعاتی که در مورد دیالوگ چهارشنبه دو هفته قبل رییس‌جمهور، وزرا و دیگر اعضای کابینه در این‌ باره مطرح شد که مدعی بود اوایل مردادماه و در داغ‌ترین روزهای تابستان، رییس‌جمهور و اعضای کابینه در یک صبح چهارشنبه دیگر با حضور در نهاد ریاست‌جمهوری، در جلسه هیات دولت از برنامه‌ها و اقدامات دولت در مورد افزایش قیمت بنزین سخن گفته‌اند که با وجود مخالفت برخی از اعضا، مورد تاکید دولت و رییس‌جمهور بوده است.

جعفرزاده ایمن‌آبادی که معتقد است بخشی از این شایعات ریشه در حقیقت دارد، از ایستادگی مجلس در مقابل هرگونه افزایش قیمت بنزین سخن گفته و تاکید کرده است: «مشکل کنونی ما، قیمت حامل‌های انرژی است و بنزین در کشور ما جزو کالاهای اساسی است؛ همان‌طور که در برخی کشورها خودرو کالای اساسی است یا مسکن در آلمان. بنزین یک ماده آتش‌زاست و بالا رفتن آن جامعه را به آتش خواهد کشید.»

او با اشاره ضمنی به برخی ناآرامی‌ها و همچنین طولانی شدن صفوف بنزین در اقصی نقاط کشور می‌گوید: «در برخی از شهرهای کشور بنزین نایاب شده و اخیرا گزارش صف‌های طولانی از بنزین را داشتیم. در این میان، گزارش‌های محرمانه‌ای از دعوای دولتی‌ها بر سر افزایش قیمت به گوش ما رسیده و ممکن است بنزین افزایش ٣ تا ٤ برابری داشته باشد.»

جعفرزاده که حالا در آستانه طرح سوال ٨٠ نماینده عمدتا اصولگرا از رییس‌جمهور، در کنار اعضای فراکسیون امید و در صف حامیان دولت ایستاده، آن زمان تلویحا روحانی را به استیضاح تهدید کرده و گفته بود: «نمی‌دانم چرا همه دولت‌های ما، به ‌استثنای دولت اصلاحات که عاقلانه‌تر عمل کرد، در ٢ یا ٣ سال آخر رفتار احمدی‌نژادی از خود نشان می‌دهند و رفتارهای مستبدانه می‌کنند. افزایش قیمت بنزین، باعث بروز برخی اشکالات اساسی می‌شود و دولت این را بداند، اگر بنزین را گران کند، بسیاری از تصمیمات سخت درباره رییس‌جمهور را برای ما آسان خواهد کرد.»

بنزین در ایران از مهم‌ترین کالاهای اساسی است که قیمتش هر سال به یکی از مباحث مهم بودجه‌نویسی کشور در دولت و مجلس تبدیل می‌شود. تلاش دولت همین سال گذشته و در جریان تصویب بودجه سال جاری برای افزایش حدودا ٥٠٠ تومانی قیمت بنزین، اگر نگوییم مهم‌ترین بحث بودجه ٩٧ را رقم زد، قطعا یکی از مهم‌ترین مباحث آن برهه زمانی بود. بحثی که در تبصره ١٨ لایحه بودجه طرح شده بود و به این اعتبار تبصره ١٨ بودجه ٩٧ از پرتکرارترین نتایج جست‌وجوی کاربران در گوگل و فضای مجازی شد. آنجا که مجلس با تصمیم دولت که بنا داشت با افزایش قیمت بنزین، بخشی از بودجه مد نظر خود برای ایجاد اشتغال را تامین کند، ایستاد و هر چه دولت سعی کرد با ارایه ادله کارشناسی ضرورت این افزایش قیمت را به اثبات برساند، مجلسی‌ها با دلایلی عمدتا‌ ناظر بر التهابات اجتماعی و تاثیر این افزایش قیمت بر افزایش قیمت سایر کالاها و متعاقبا فشار به جامعه و در نتیجه افزایش نارضایتی‌ها مانع شدند.

آن زمان البته بحث تعیین نرخ دلار در بودجه نیز به یکی از همین جدل‌های دامنه‌دار مجلس و دولت تبدیل شد و در نهایت زور دولت در این خصوص نیز به مجلس نرسید. هر چند حالا که دلار بارها بیش از نرخ مد نظر دولت افزایش یافته، بسته‌های جدید ارزی و بودجه‌های تکمیلی و نرخ‌های جدید، صحبت درباره دعوای چندصدتومانی آن زمان مجلس و دولت را بیشتر به فکاهی شبیه ساخته است. در موضوع نرخ دلار حالا پس از تلاش و مقاومت بسیار، این خود بازار است که حرف نهایی را دیکته می‌کند و با این همه، دولت جمهوری اسلامی در سال ٩٧ نیز همچون تمامی سال‌های پیش از این، فاصله میان قیمت بنزین مصرف داخل کشور و آن چه تحت عنوان قیمت فوب خلیج فارس به عنوان قیمت واقعی سوخت مطرح است را با انواع و اقسام یارانه‌ها پر کرده تا آب در دل شهروندان تکان نخورد. در یک چنین «آرامشی» بود که انتشار شایعاتی در مورد افزایش قیمت بنزین تا سقف ٥ هزار تومان و تایید آن از سوی یکی، دو نماینده مجلس، خبر از «توفانی» می‌داد که انگار در تمام این سال‌ها در راه بوده و استحکامات شهر و شهروندان، غافل از آن.

البته حالا نزدیک به ٢ هفته از آن اظهار نظر رسانه‌ای جعفرزاده در مورد احتمال افزایش چندبرابری قیمت بنزین می‌گذرد و بر خلاف گفته او، اتفاقی نیفتاده است. با این حال جعفرزاده ایمن‌آبادی در جریان پیگیری موضوع، همین یکشنبه پیش به «اعتماد» گفت که حرفش مستند به گفته منابع موثقی در دولت بوده و مو لای درز گفته‌هایش نمی‌رود. نایب‌رییس فراکسیون مستقلین ولایی مجلس برای اثبات سخنانش به جلسه آینده نزدیک کمیسیون انرژی در این رابطه اشاره کرده و می‌گوید: «کمیسیون انرژی تصمیم گرفته به موضوع افزایش قیمت بنزین ورود کند. پس می‌بینیم این گفته‌ها درست بوده است.»

همزمان اما بهروز نعمتی، سخنگوی هیات رییسه مجلس و از جمله اعضای ارشد فراکسیون مستقلین موضوع را از اساس تکذیب کرده و به «اعتماد» گفته است: «این حرف‌ها دروغ محض است. شک نکنید که هیچ صحبتی در این رابطه نشده است.»

البته اهمیت مسائلی از این دست به‌ میزانی است که گاهی تایید یا تکذیب یک منبع نمی‌تواند دلیلی برای رد یا پذیرش اصل مدعیات باشد. با این همه اما توضیحات جلال میرزایی می‌تواند راهگشا باشد. این عضو اصلاح‌طلب کمیسیون انرژی درباره ورود این کمیسیون به بحث افزایش قیمت انرژی گفته است: «ما در کمیسیون هیچ بحثی درمورد افزایش قیمت بنزین و دیگر حامل‌های سوخت نداشتیم.»

رییس کمیته سیاسی فراکسیون امید که با «اعتماد» گفت‌وگو کرده، می‌گوید: «اتفاقا قرار است برخی دارندگان جایگاه‌های توزیع بنزین به‌ خاطر مشکلاتی که اخیرا شاهد بودیم به کمیسیون بیایند اما این موضوع هیچ ارتباطی به بحث افزایش قیمت بنزین ندارد.»

امروز ١٦ مرداد سال ٩٧ است و به‌ قول معروف چله تابستان و داغ‌ترین روزهای سال، بنزین هنوز با همان قیمت تثبیت شده در ابتدای سال جاری، یعنی لیتری ١٠٠٠ تومان به فروش می‌رسد. نرخی که به‌خصوص با کاهش ارزش ریال در ماه‌های گذشته، بیش از پیش غیر واقعی است و بارها و بارها دورتر از قیمت فوب خلیج فارس اما حقیقت بازار بنزین ایران را برساخته و هنوز خبری از بنزین ٥٠٠٠ تومانی نیست. تا ببینیم که آیا در ادامه این تابستان داغ هم همچنان درجه حرارت قیمت بنزین و حامل‌های سوخت روی عدد ١٠٠٠ می‌ماند یا نه!»