سه فرضیه درباره ترور پهپادی مادورو

در مراسم رژه نظامی روز شنبه ۱۳ مردادماه، که با حضور نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، برگزار شده بود، «پهپادهای انفجاری» به این مراسم حمله کردند. در تصاویر مخابره‌ شده از این مراسم پیدا است که نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، وسط سخنرانی کلام خود را قطع می‌کند و همراه با اطرافیانش به آسمان خیره می‌شود.

به گزارش دنیای اقتصاد، صدای مراسم هم در این مقطع قطع می‌شود. سی‌ان‌ان در گزارش ۵ آگوست خود به قلم چهار تن از گزارشگرانش می‌نویسد مادورو ساعتی بعد از این حادثه که آن را «تلاش نافرجام علیه زندگی»اش نامید جلوی دوربین تلویزیون دولتی ونزوئلا آمد و انگشت اتهام را به سوی مخالفان راست‌گرای خود از جمله «خوآن‌مانوئل سانتوس»، رئیس‌جمهور کلمبیا، دراز کرد و آنها را متهم به سازمان دادن این حمله کرد. مادورو در نطق تلویزیونی‌اش گفت: «من زنده و پیروزم.» به نوشته گزارشگران سی‌ان‌ان، مادورو زمانی از سخنرانی خود در کاراکاس گریخت که قرار بود با رژه ملی هشتاد و یکمین سالگرد «گارد ملی ونزوئلا» گرامی داشته شود.

او در نطق تلویزیونی خود گفت بمبی در برابرش منفجر شده است و پس از لحظاتی دومین بمب هم منفجر شد. مادورو گفت: «من فکر کردم که این ناشی از آتش بازی است و در عرض چند صدم ثانیه یک انفجار دوم در سمت راست من اتفاق افتاد. بعد از آن دیدید که مردم شروع به فرار کردند، چون موج انفجار را احساس کردند.» او گفت: «آنها تلاش داشتند مرا ترور کنند.»

«جورج رودریگز»، وزیر ارتباطات ونزوئلا، گفت اطلاعات اولیه نشان می‌دهد که انفجارهایی از سوی «اشیای پرنده پهپادگونه» رخ داد. طی این حمله ۷ نفر از اعضای گارد ملی ونزوئلا زخمی شدند. تصاویر نشان می‌دهد که پس از این انفجار، محافظان مادورو را در محاصره خود می‌گیرند. «طارق ویلیام صعب»، دادستان کل ونزوئلا، به سی‌ان‌ان گفت دستور تحقیقات صادر شده و تا کنون سه متهم به مراجع قضایی معرفی شده‌اند.

متهمان از نگاه دولت ونزوئلا

درحالی‌که تحقیقات دادستانی ادامه دارد مادورو اعلام کرد که راست افراطی ونزوئلا در همکاری با راست افراطی کلمبیا و رئیس‌جمهور کلمبیا در پس این حمله هستند. او همچنین اعلام کرد بخشی از ونزوئلایی‌های مقیم آمریکا هم در این حادثه شریک بودند. رئیس‌جمهور ونزوئلا به سیاق سایر رهبران جهان سوم که به جای ریشه یابی و حل مشکلات داخلی، آنها را به خارج ربط می‌دهند گفت: «تحقیقات مقدماتی نشان می‌دهد که بسیاری از برنامه‌ریزان و کسانی که کمک مالی در این اقدام انجام می‌دادند ساکن ایالت فلوریدای آمریکا هستند.»

او خطاب به دولت آمریکا گفت: «امیدوارم دولت ترامپ مایل به مبارزه با گروه‌های تروریستی باشد که در کشورهای مسالمت جوی منطقه‌مان- در این مورد ویژه، ونزوئلا- مرتکب حملات تروریستی می‌شوند.» سی‌ان‌ان می‌نویسد مادورو که از ضربه ناشی از بحران‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی داخلی به تنگ آمده، حمله پهپادی نیز اعصاب او را پریشان کرده است. به همین دلیل، او همزمان دولت کلمبیا را هم مسوول این حمله دانست و گفت این دولت برنامه‌هایی برای ساقط کردن دولت مستقر در کاراکاس دارد.

آسوشیتدپرس یک خبر نه چندان موثق را هم ذکر می‌کند. این خبرگزاری می‌نویسد آنتونی دانکوئین، یک دستیار نظامی سابق دولت ونزوئلا نیز در مصاحبه‌ای این انفجار را ناشی از مخزن گاز دانسته و تاکید کرد که محل حضور رئیس‌جمهور ونزوئلا از قبل از سخنرانی وی به‌عنوان یک منطقه پرواز ممنوع اعلام می‌شود و پهپادهایی که در نزدیکی تریبون سخنرانی وی مشاهده شدند، توسط مقام‌های دولت ونزوئلا هدایت می‌شدند. به هر روی، به نوشته سی‌ان‌ان، مادورو دو گروه را متهم کرده: ۱- معترضان ونزوئلایی در تبعید در فلوریدا، بوگوتا و میامی که او آنها را عناصر راست افراطی می‌نامد.

۲- «خوآن مانوئل سانتوس»، رئیس‌جمهور کلمبیا. این درحالی است که قرار است هفته آینده رئیس‌جمهور جدید کلمبیا «ایوان‌دوکه» سوگند یاد کند. مادورو همچنین در نطق تلویزیونی پس از حمله گفت: «من تردیدی ندارم که همه چیز نشان‌دهنده دست داشتن راست‌های افراطی ونزوئلا در ائتلاف با راست‌های افراطی کلمبیا است و شخص خوزه مانوئل سانتوس، رئیس‌جمهور کلمبیا پشت این حمله بوده است.» با این حال، روایت‌های دیگری هم در مورد عاملان هست.

خبرگزاری رویترز در گزارشی به قلم «الکساندر اولمر» و «ویویان سکرا» نوشت یک جنبش مخفی به نام «جنبش ملی سربازان تی شرت پوش» مسوولیت این سوءقصد را به عهده گرفت. خبرگزاری‌های فرانسه و آسوشیتدپرس اما این گروه را جنبش «سربازان فرانلاس» نامیده‌اند. این گروه در توئیتر خود نوشت: «این عملیات از طریق به پرواز درآوردن دو پهپادی که در آنها ماده منفجره C۴ کارگذاری شده بود به سمت تریبون سخنرانی رئیس‌جمهور ونزوئلا به اجرا درآمد، تک تیراندازهای گارد تشریفات این پهپادها را قبل از آنکه به هدف برسند، هدف گرفتند. درحال‌حاضر آنها آسیب‌پذیر هستند و هدف عملی نشد اما عملی شدن آن نیاز به زمان دارد.»

گفته می‌شود جنبش «سربازان فلانل» در سال ۲۰۱۴ تاسیس شده و با «اسکار پرز»، یک مقام ارشد سابق پلیس ونزوئلا که در ماه ژوئن ۲۰۱۷ با هلی‌کوپتر به ساختمان‌های دولتی در شهر کاراکاس حمله کرد،‌ مرتبط است. ژانویه گذشته گزارش شد که او به دست نیروهای امنیتی ونزوئلا کشته شد. به نوشته رویترز، هدف از تاسیس این گروه در سال ۲۰۱۴ گرد هم آوردن «گروه‌های مقاومت» در ونزوئلا بود.

در هر حال، برخی کارشناسان این سناریو را هم از نظر دور نداشته‌اند که ممکن است مادورو به‌دنبال آن بوده باشد که به بهانه یک سوءقصد علیه جانش مقام‌های غیروفادار را تصفیه کرده و آزادی‌ها را هرچه بیشتر سرکوب کند. دیوید اسمایلد،‌ کارشناس آمریکای لاتین می‌گوید: «مادورو با استفاده از این حادثه تلاش خواهد کرد تا قدرت خود را متمرکز کرده و هرچه بیشتر آزادی‌ها را محدود کند و دست به تصفیه در میان نیروهای دولتی و مسلح ونزوئلا بزند.»

«اولمر- سکرا» در گزارش خود می‌نویسند مادورو با برگزاری انتخابات موفق شد یک دوره ۶ساله جدید هم در قدرت بماند. این درحالی است که این کشور وارد پنجمین سال بحران اقتصادی خود شده و موجب سوء تغذیه، تورم عظیم و مهاجرت گسترده شده است. این گزارشگران می‌افزایند مادورو خود را «فرزند خودخوانده» چاوز معرفی کرده و معتقد است درحال نبرد با توطئه‌ای «امپریالیست»ی است که به دنبال نابودی سوسیالیسم در کشور و ربودن نفت ونزوئلاست.

گاردین نیز در گزارشی به قلم «جو پارکین دانیلز» نوشت روسای جمهور ونزوئلا و کلمبیا وارد جدال لفظی شده‌اند. از یک‌سو، مقام‌های کلمبیایی می‌گویند سانتوس در روز شنبه در مراسم تعمید دخترش حضور داشت. همچنین، سانتوس همواره همتای ونزوئلایی خود را دیکتاتور نامیده و می‌گوید مادورو کشورش را به سوی پرتگاه سیاسی و اقتصادی سوق می‌دهد. گزارشگر گاردین هم البته اشاره‌ای به «سربازان فرانلاس» کرده اما می‌افزاید هویت اعضای این گروه شناخته شده نیست.