دولت قبل کلنگ زد و رفت!

پروژه مسکن مهر شاید آیینه تمام‌نمای اقداماتی باشد که دولت‌های نهم و دهم بدون انجام کارشناسی کافی، تنها برای دولت بعد تعهد ایجاد کردند.

به گزارش ایسنا، از یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد مسکن مهر که به مرحله‌ی فروش اقساطی رسیده ۹۱۳ هزار واحد آن برابر با ۶۶ درصد در طول فعالیت دولت‌های یازدهم و دوازدهم بوده است. به بیان دیگر، دولت قبل از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد تعریف شده تنها موفق به فروش اقساطی ۴۸۷ هزار واحد شد.

انتقاد به چاپ ۴۲ هزار میلیارد تومان پول بدون پشتوانه برای مسکن مهر که خود منجر به ایجاد تورم و جهش نرخ ارز شد از موضوعاتی است که همواره مورد نقد اقتصاددانان بوده است. یک کارشناس مسکن می‌گوید تخصص دولت‌های نهم و دهم این بود که برای دولت‌های بعد از خود تعهد ایجاد کنند. وزیر راه وشهرسازی نیز طرح مسکن مهر را اقتصادبرانداز و بمب ویرانگر می‌داند. بعضی می‌گویند دولت قبل می‌خواست سالیانه یک میلیون واحد مسکن مهر بسازد. برخی دیگر این رقم را سالیانه ۲ میلیون واحد عنوان می‌کنند اما آن‌چه در عمل اتفاق افتاد این بود که پس از ۸ سال فقط ۶۹۰ هزار واحد تحویل و ۴۸۷ واحد فروش اقساطی شد.

محمدهاشم بت‌شکن ـ مدیرعامل سابق بانک مسکن ـ درخصوص روند اجرای مسکن مهر گفته بود: سهل‌الوصول‌ترین سازوکار تامین مالی و در عین حال مخرب‌ترین روش یعنی اضافه برداشت از حساب بانک مرکزی به‌عنوان راهکار اصلی تامین مالی انتخاب شد. مبلغ ۴۵ هزار میلیارد تومان اضافه برداشت بانک عامل مسکن به تنهایی معادل ۴۵ درصد پایه پولی کشور بود. این مبلغ با احتساب ضریب فزاینده پولی موجب رشد شدید نقدینگی شد که خود یکی از عوامل موجد تورم بالا در دولت دهم بود. متوسط نرخ سود ۵ درصدی تسهیلات نیز باید از سوی دولت به‌عنوان یارانه مابه‌التفاوت نرخ سود، پوشش داده می‌شد. در دوره قبل حداکثر سقف تسهیلات اعطایی برای خرید مسکن ۲۰ میلیون تومان بود که صرفا از سوی بانک عامل مسکن پرداخت می‌شد و سایر شبکه بانکی نیز از اعطای تسهیلات خرید مسکن منع شده بودند. تسهیلات ساخت مسکن نیز حداکثر تا مبلغ ۲۵ میلیون تومانریال به ازای هر واحد مسکونی پرداخت می‌شد".

در ادامه که نرخ ارز بالا رفت و دولت یازدهم در اجرای مسکن مهر به مشکل برخورد تسهیلات ابتدا به ۳۰ و سپس به ۴۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرد اما این بار منابع با چاپ پول تزریق نشد بلکه از طریق بازگشت اقساط تسهیلات مسکن مهر تامین شد. با این وجود طرح مسکن مهر هنوز از کمبود خدمات زیربنایی و روبنایی رنج می‌برد و گفته می‌شود برای تکمیل ۱۱ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان منابع نیاز دارد.

چند روز پیش، احمد اصغری مهرآبادی، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در طرح مسکن مهر گفت: قرار شده دولت در سال جاری ۱۴۰۰ میلیارد تومان برای تامین زیرساخت‌های مسکن مهر اختصاص دهد که در صورت تحقق این موضوع ۱۵۰ هزار واحد را تحویل می‌دهیم.

او افزود: از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکن مهر حدود ۲ میلیون واحد به اتمام رسیده است. از ۲۰۰ هزار مسکن باقی مانده هم ۱۰۰ هزار واحد فاقد متقاضی است که از دولت دو مصوبه گرفتیم و دولت محدودیت واگذاری مسکن مهر را حذف کرد. برای این‌که سرمایه‌های به کار رفته هدر نشود و منابع بانکی برگردد اگر شخص حقیقی پیدا نشد واحدها را به پیمانکاران طرف قرارداد می‌فروشیم.

روز گذشته نیز حبیب‌الله طاهرخانی مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید اظهار کرد: در کل عملیات اجرایی ساخت تعداد ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد مسکن مهر در سطح کشور در دولت قبل آغاز شد که تا کنون یک میلیون و ۶۷۰ هزار واحد تحویل و ۳۰۰ هزار واحد در مرحله اتمام نازک‌کاری قرار دارند که دچار کمبود خدمات روبنایی و زیربنایی بسیاری هستند.

معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: در دولت قبل به علت نبود اراضی لازم برای اجرای طرح مسکن مهر به سراغ شهرهای جدید رفته و در این مناطق جانمایی کردند، نواحی که خود دارای مشکلات اولیه در تأمین خدمات و دسترسی‌پذیری بوده و اینگونه در وضعیت بدتری نیز قرار گرفتند. به طور مثال در شهر جدید پرند ساخت حدود ۹۵ هزار واحد در سال‌های ۸۸- ۸۹ آغاز شد که مورد استقبال خوب مردم هم قرار نگرفت، حال نکته مهم اینجاست که این طرح­ با این حجم سنگین از ساخت و ساز از مقیاس یک پروژه مسکونی خارج شده و قطعا در پروژه شکل‌گیری یک شهر کامل قرار می‌گیرد چرا که قرار است نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر را در خود جای دهد .

طاهرخانی گفت: از سویی دیگر در سال ۹۱ عملیات ساخت حدود ۸۲ هزار واحد در شهر جدید پردیس آغاز شد که به دلیل آب و هوای بهتر و منطقه جغرافیایی مورد اقبال بیشتری از سوی مردم قرار گرفت اما مسئله اساسی آن است که ما زمین آماده توسعه شهری در این شهر جدید نداشتیم به همین دلیل نه تنها فرآیند شهرسازی در آن طولانی شد بلکه هزینه های بسیار بالایی را بر دوش سازندگان و دولت گذاشت.

مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید خاطرنشان کرد: قطعا اگر این طرح ­در اراضی در جنوب تهران پس از تخریب خانه‌های فرسوده ساخته می‌شد هزینه‌ای کمتر به همراه داشت.