تلاش اروپا برای حفظ برجام

موگرینی: تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا از ادامه اجرای برجام اطمینان یابیم رئیس جمهوری فرانسه و صدراعظم آلمان در ماه جاری برای گفت‌وگوی برجامی با ترامپ به آمریکا خواهد رفت

به گزارش شهروند، مسئولان کشورهای اروپایی امضا‌کننده برجام این روزها با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل دونالد ترامپ درخصوص توافق هسته‌ای، بار دیگر در اروپا گرد هم آمدند تا راه‌های پابرجا نگه‌داشتن برجام را بررسی کنند.

سخنگوی فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با انتشار پیامی در صفحه توییتر خود از برگزاری یک جلسه هماهنگی میان موگرینی و ژان ایو لودریان، بوریس جانسون و ‌هایکو ماس وزیران امور خارجه فرانسه،‌ انگلیس و آلمان در حاشیه نشست شورای روابط خارجی اروپا در لوکزامبورگ خبر داد. وی در پیام خود نوشت: شرکت‌کنندگان در این جلسه درباره ادامه حمایت از اجرای توافق هسته‌ای با ایران (برجام) گفت‌وگو کردند.

پس از برگزاری این جلسه، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنانی از تلاش اتحادیه اروپا برای اطمینان یافتن از ادامه اجرای برجام خبر داد. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: ما تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا اطمینان یابیم که اجرای برجام ادامه خواهد یافت. موگرینی با بیان این‌که درحال حاضر تحریم‌های غیرهسته‌ای علیه ایران وجود دارد، گفت: در این جلسه قرار نیست درباره تحریم‌های جدید علیه ایران بحث و رایزنی شود.

به نظر می‌رسد که با وجود همه تلاش‌ها، آینده توافق هسته‌ای تاریخی با ایران منوط به موفقیت آخرین مداخلات اروپایی‌ها و رایزنی‌ها با ترامپ است.

خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز خبر داده است که امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان قرار است در ماه جاری (میلادی) به‌طور جداگانه به واشنگتن سفر کنند که ممکن است آخرین تلاش رهبران خارجی برای حفظ توافق هسته‌ای در آستانه ضرب‌الاجل تعیین شده از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا باشد که خواستار اصلاح و تقویت این توافق است.

ترامپ گفته است که در صورت اصلاح نشدن توافق هسته‌ای تا روز ١٢ مه از آن خارج خواهد شد، مگر این‌که مذاکره‌کنندگان انگلیس، فرانسه و آلمان بتوانند برای اصلاح آنچه ترامپ نقاط ضعف این توافق می‌خواند به یک سازش دست یابند. ایران اعلام کرده است که خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و وضع مجدد تحریم‌ها، این توافق را نابود خواهد کرد و تهدید کرده است که به آن پاسخ خواهد داد؛ ازجمله از طریق بازگرداندن فعالیت‌های هسته‌ای‌اش که طبق این توافق محدود شده‌اند.

به گفته مقامات آمریکایی و مشاوران دولت ترامپ که در جریان روند این رایزنی‌ها قرار دارند، هفته گذشته مذاکره‌کنندگان اروپایی برای چهارمین‌بار دیدار کردند و به پیشرفت‌هایی دست یافتند اما نتوانستند بر سر تمامی مسائل به توافق برسند. این وضع به‌طور بالقوه سرنوشت توافق هسته‌ای با ایران را به مکرون و مرکل می‌سپارد که قرار است به ترتیب روزهای ٢٤ و ٢٧ آوریل به واشنگتن سفر و با مقامات آمریکایی دیدار کنند.

مایک پمپئو، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) روز پنجشنبه به قانون‌گذاران کشورش گفت: من می‌دانم که آنها در سفر خود به واشنگتن امیدها و نگرانی‌هایشان را مطرح خواهند کرد که برایشان بسیار اهمیت دارد. پمپئو که به‌عنوان وزیر امور خارجه احتمالی آمریکا معرفی شده است، یک روز پس از آن به کنگره رفت که مذاکره‌کنندگان اروپایی در وزارت امور خارجه آمریکا درباره چهار مسأله‌ای که ترامپ خواهان اصلاح آنها در توافق هسته‌ای است، رایزنی کردند.

این موضوعات عبارتند از آزمایش موشکی بالستیک در ایران، سیاست‌های منطقه‌ای این کشور که هیچ‌یک از آنها در توافق هسته‌ای گنجانده نشده است و به‌علاوه بازرسی از سایت‌های هسته‌ای مشکوک در ایران و بندهای موسوم به غروب در توافق هسته‌ای که براساس آنها محدودیت‌های هسته‌ای ایران پس از گذشت چند‌ سال منقضی می‌شود. دو مقام ارشد آمریکایی گفته‌اند که طرفین درخصوص موضوع موشک‌ها و بازرسی‌ها به حصول توافق نزدیک هستند، اما تاکنون پیشرفتی درباره بندهای غروب حاصل نشده است.

به گفته این مقامات آمریکایی، سیاست‌های منطقه‌ای ایران شامل حمایت این کشور از حزب‌الله لبنان و بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه در یک جلسه جداگانه مورد بررسی قرار گرفت که بدون نتیجه پایان یافت. این دو مقام آمریکایی و دو مشاور دولت ترامپ همچنین گفتند که موضوع موشک‌ها و بازرسی‌ها تقریبا حل‌وفصل شده است، اما نمی‌توانند جزییاتی درباره این‌که توافق انجام‌شده چه چیزهایی است، ارایه کنند و به‌علاوه مشخص نیست که آیا ترامپ این توافق را می‌پذیرد یا نه. به‌ویژه این‌که جان بولتون که یک جنگ‌طلب ضد ایرانی است به‌تازگی به‌عنوان مشاور امنیت ملی کاخ‌ سفید شروع به کار کرده است.

به گفته آنها، موضوع باقیمانده در این رایزنی‌ها، بندهای غروب در توافق هسته‌ای است. آمریکا خواستار این است که این محدودیت‌ها دایمی شود و در صورتی که ایران دست به فعالیت هسته‌ای پیشرفته بزند، تحریم‌ها به‌طور خودکار و مجدد اعمال شود.

یک مقام آمریکایی در این‌باره تصریح کرد: توافقی که بر سر آن بحث شده، این است که اگر ایران کاری انجام دهد که مدت زمان مورد نیاز برای تولید یک سلاح هسته‌ای به کمتر از یک سال برسد، تحریم‌ها به‌طور خودکار علیه ایران اعمال شود. توافق کنونی به‌گونه‌ای است که زمان موسوم به گریز هسته‌ای ایران یک‌سال باشد. اما براساس بندهای غروب که نخستین آنها در ‌سال ٢٠٢٤ منقضی می‌شود، چنین محدودیتی برداشته می‌شود.

اروپایی‌ها اعلام کرده‌اند که خواهان بازگشایی موضوع توافق برای مذاکره مجدد نیستند و تمایلی به وضع مجدد خودکار تحریم‌ها برای فعالیت‌های مجاز ندارند، اما به گفته این مقامات و مشاوران آمریکایی، آنها پذیرفته‌اند که کاهش زمان گریز هسته‌ای ایران به کمتر از یک‌سال، باید دست‌کم دلیلی برای بررسی تحریم‌های جدید علیه این کشور باشد. به گفته آنها، این‌که این مدت زمان چگونه باید بررسی شود، هنوز مورد بحث است.