پاسخ کیارستمی به نامه بهمن قبادی

عباس کیارستمی طی مصاحبه‌ای در پاسخ به نامه سرگشاده بهمن قبادی گفت: یک فیلمساز باید در مقابل آنچه که خودش به خودش حکم می‌کند مسئول باشد نه حکمی که از بیرون به او تحمیل می‌شود.

 چندی پیش عباس کیارستمی که برای قضاوت جشنواره‌ فیلم خاورمیانه در ابوظبی به سر می‌برد، در گفت‌وگو با روزنامه‌ «نشنال» با تاکید بر این نکته که قصد خروج از ایران برای فیلمسازی در کشورهای دیگر را ندارد، خطاب بهمن قبادی اعلام کرد که اگر فکر می‌کند در خارج از ایران شرایط بهتری برای ساخت فیلم دارد، به او تبریک می‌گوید.

کارگردان «خانه دوست کجاست» در ادامه با تاکید بر این‌که اعتقادی به ترک ایران ندارد، خاطرنشان ساخت "خانه من جایی است که شب‌ها می‌توانم آرام بخوابم، جایی‌ است که در آن زندگی می‌کنم و هیچ‌چیز مرا برای ترک آن متقاعد نکرده است».

اما بهمن قبادی که با آخرین ساخته زیرزمینی‌اش به نام «چه کسی از گربه های ایرانی خبر دارد؟» در جشنواره‌های مختلفی که به تفکر سیاسی برگزارکنندگان جشنواره‌ نزدیک است شرکت می‌کند، در نامه‌ای سرگشاده کیارستمی را به خاطر اینکه به گفته وی «فیلمسازی اجتماعی» نیست با لحن تندی سرزنش کرد.

قبادی با گلایه از این‌که چرا کیارستمی ایران را بهترین جای دنیا برای فیلمسازی اعلام کرده و گفته که او با فیلم‌هایش جوانان را تشویق به ترک وطن می‌کند، در جای دیگری از نامه‌اش به طعنه گفته است" همه چیز از آن شب لعنتی شروع شد. شبی که در جشنواره ابوظبی بازویم را گرفتی و به کناری کشیدی و گفتی که فیلمم (کسی از گربه های ایرانی خبر نداره)را دوست نداری. پس از نمایش فیلم من در آن سالن عظیم، تنها کسی که روی صندلی نشسته بود و دست نمی زد و شاید عصبانی بود شما بودی."

وی همچنین با انتقاد از نوع نگاه سینمایی کیارستمی نوشت: "آن شب از من و سینما و رویکرد من به مسائل اجتماعی شروع کردی و بعد به جعفر پناهی پرداختی و فیلمسازی ماها را به سخیف‌ترین عمل‌ها تشبیه کردی و از نحوه پرداختن فیلمسازانی چون من و دیگران به رخداد های اجتماعی، انتقاد کردی."

اما کیارستمی که نمایشگاه مشترکی با پرویز تناولی در دبی برگزار کرده است در حاشیه این نمایشگاه درباره نامه بهمن قبادی به یکی از رسانه‌های فارسی‌زبان گفت: سوال من این است که کجا این قاعده و قانون هست که باید حتما فیلم‌های اجتماعی بسازیم و کجا این تعهد را به دوش هنرمند و یا فیلمساز می‌گذارند که تم کارش را مشخص کنند؟ شاید اگر این سوال از سوی کسی غیر از یک فیلمساز مطرح می‌شد،‌ می‌توانستم علت طرح آن را پیدا کنم. اولا یک فیلمساز باید احساس آزادی و امنیت کند و در مقابل آنچه که خودش به خودش حکم می‌کند مسئول باشد نه حکمی که از بیرون به او تحمیل می‌شود. ثانیا کدام یک از فیلم‌های من اجتماعی نبوده‌اند؟»

کارگردان فیلم «زیر درختان زیتون» در بخش دیگری از صحبت‌های خود خاطرنشان ساخت که از ساختن فیلم سیاسی مناسب مد روز و به نرخ روز پرهیز می‌کند و جایگاه هنر را رفیع‌تر از آن می‌داند که آلوده مسائل سیاسی روز کند.

برنده نخل طلای جشنواره کن در ادامه با تاکید بر این نکته که "هر هنرمندی باید ببیند در درون خودش چه اتفاقی افتاده است"اظهار داشت:همین قدر که آقای قبادی فیلم سیاسی – اجتماعی می‌سازند ما را بس. ایشان نوع نگاه خودشان را دارند. پس اجازه بدهند هر هنرمندی هم نوع کار خودش را عرضه کند.

وی در پایان طرح چنین سوالی و نوشتن نامه سرگشاده را بعید عنوان کرد و افزود: معمولا نامه سرگشاده را خطاب به سیاستمدارانی می‌نویسند که دستشان به او‌ نمی‌رسد، اگر ایشان منظور دیگری داشته است کاش صریح‌تر طرح می‌کردند.