سماع به نوعی از رقص صوفیه شامل چرخش بدن همراه با حالت خلسه برای اهداف معنوی گفته میشود. در اصطلاح صوفیه، سماع، گوش دل فروداشتن به اشعار و الحان و نغمهها و آهنگهای موزون، در حال جذبه و بی خودی است.
مولانا جلال الدین محمد بلخی عارف و شاعر ایرانی قرن هفتم، از طرفداران سماع بود و در ماندگاری آن نقش به سزایی داشت. در سماع دراویش مولویه، لباس سفید با دامن بلند میپوشند، لباسی که نمادی از روح یا جهان روحانی است و فرشتگان را به ذهن میآورد.
برای سماع درویش ابتدا خرقه شریف را درمی آورد. اولین حرکت سماع "نیاز" نام دارد. دست ها شکل "لا " و بدن شکل "الف " به خود میگیرد که معنای یکتایی خداست. بعد از آن تعظیم برای احترام و اجازه است. سپس چرخش آغاز می شود که از باز شدن گلها الهام گرفته شده و اشاره به توحید دارد.
در سماع مولانا دستی که به سوی آسمان است نماد دریافت فیض مبدأ هستی و دستی که به سوی زمین است نماد بخشش به کل موجودات است و انسان در این میان به عنوان واسطه مطرح است.
اشعار و دعاهای ذکر شده در سماع، معمولا به زبان فارسی هستند. در انتها نیز، مراسم با ذکر دعا برای پیامبر اسلام، ائمه، شهدای کربلا و صوفیان گذشته به پایان میرسد.
این گزارش در مولوی خانه گالاتا در استانبول، عکاسی شده است.
عکاس: میلاد رفعت/مهر