مایکل وولف با انتشار کتاب «آتش و خشم؛ درون کاخ سفید دونالد ترامپ» که میگوید آن را بر اساس مصاحبه با ۲۰۰نفر نوشته، جنجال زیادی را در فضای سیاسی آمریکا ایجاد کرده است. دیدگاههاي ترامپ در خصوص خاورمیانه و زوایای پنهان رفتارهای وی در کسوت ریاستجمهوری آمریکا نیز مورد توجه برخی از رسانههای منطقه قرار گرفته است.
به گزارش تابناک، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا که سیاست خارجی وی در این کتاب ملغمهای از دیدگاههای آزاردهنده توصیف شده است، تلاش کرده است تا از این کتاب بسیار پرفروش اعتبارزدایی کند. رفتار ترامپ تأثیر وارونهای داشته و کتاب اکنون به پرفروشترین کتاب چاپی توسط آمازون تبدیل شده است.
کتاب موضوعات متنوعی را در حوزههای مختلف پوشش میدهد که از نگاه وبسایت میدل ایست آی، ١١ نکته قابل تأمل در خصوص مسائل خاورمیانه به شرح زیر است:
١- نوع رابطه ترامپ و ولیعهد سعودی: به نظر وولف، هماهنگی دو طرف در مسائل منطقه از شباهت دو طرف در داشتن اطلاعاتی محدود در خصوص اقدامات خود در منطقه سرچشمه میگیرد. بنا به گفته یکی از دوستان جارد کوشنر، داماد و مشاور ارشد ترامپ، رفتار محمد بن سلمان در نخستين دیدار با کوشنر شبیه رفتار یک بچه مودب در نخستين روز مدرسه در یک مدرسه شبانهروزی بود. آمریکاییها بنسلمان را به کاخ سفید دعوت کردند، نخستين سفر ترامپ هم به عربستان سعودی بود و دو طرف توافق بر سر قراردادهایی را اعلام کردند که در صحنه داخلی برای ارتقای موقعیت خود از آن استفاده کردند.
٢- چراغ سبز ترامپ برای زورگویی عربستان به قطر: ترامپ علاوه بر اینکه برای شروع اقدامات ولیعهد سعودی علیه قطر و همچنین دستگیری شاهزادههای سعودی به وی چراغ سبز نشان داده است، در جمع دوستان خود مدعی شده است که در برکشیدن محمد بن سلمان به ولیعهدی نقش داشته است.
٣- اختلاف بنون و کوشنر بر سر مذاکرات سازش: ترامپ دامادش را مسئول به نتیجهرساندن مذاکرات سازش میان اسراییل و فلسطینیها کرده است و میداند که این کار پردردسری است. کوشنر یک یهودی متعصب هوادار اسراییل است. ترامپ کلیشههای مربوط به توانایی یهودیان در مذاکره را تکرار میکند و بارها با لحنی تحسینآمیز دامادش را با کیسینجر مقایسه کرده است. شلدون ادلسون کازینودار هوادار اسراییل و استیو بنون مشاور استراتژیست ترامپ که بهسرعت از کار خود بر کنار شد، ازجمله دیگر بازیگران فعال در این خصوص بودهاند. برداشت کوشنر این است که افکار دست راستی بنون آمیخته به یهودیستیزی است.
٤- برنامه به رسمیتشناختن بیتالمقدس به عنوان پایتخت اسراییل در نخستين روز کاری ترامپ: پیش از شروع به کار ترامپ، بنون به راجر آیلز، مدیر فاکسنیوز گفته است که ترامپ قصد دارد در نخستين روز کاری خود وعدهاش را برای به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسراییل عملی کند. دلیلی که بنون برای این تصمیم ذکر میکرده، ضعف شدید کشورهای عربی در برابر آمریکا بوده است.
٥- تردیدهای ترکیه درباره ترامپ: در نخستين روزهای بعد از پیروزی ترامپ در انتخابات و پیش از روی کار آمدن وی، مقامات ترکیه که استرداد فتحالله گولن از آمریکا از برنامههای مهم در دستور کار آنها بوده است، به دنبال راههایی برای نزدیکشدن به ترامپ بودهاند. اعمال فشار بر آمریکا بر سر موضوع استفاده از پایگاه اینجرلیک و همچنین اعطای زمینی جذاب به ترامپ برای ساخت هتل در منطقه بسفر ازجمله گزینههای مد نظر مقامات ترکیه برای تاثیرگذاری بر ترامپ بوده است.
٦- ریشه نفرت ترامپ از ایران: اظهارات خصمانه ترامپ درخصوص ایران، نمایانگر سیاست خارجی وی در قبال ایران است. وولف مدعی است که مایکل فلین نخستين مشاور امنیت ملی ترامپ که در نخستین روزهای کاری خود مجبور به استعفا شد، این باور را در ترامپ نهادینه کرده است که «ایران آدم بد منطقه است». وی همچنین به ترامپ باورانده که هر کسی که با ایران مخالف است، خوب است!
٧- خاورمیانه فقط چهار بازیگر دارد: برداشت حلقه اطرافیان ترامپ این است که خاورمیانه فقط چهار بازیگر واقعی دارد: مصر، اسرايیل، عربستان و ایران. تصور تیم ترامپ این بوده است که سه بازیگر اول علیه ایران متحد خواهند شد و امید داشتهاند که مصر و عربستان سعودی کاري علیه منافع آمریکا انجام ندهند. به نوشته وولف، این ملغمه افکار تیم ترامپ در خصوص خاورمیانه تحت تأثیر سه عامل بوده است: انزواطلبی بنون، ضدایران بودن فلین و تلاش کوشنر برای حرفشنوی از کیسینجر.
٨- ترامپ چگونه تصمیم حمله به سوریه را گرفت؟ بعد از اعلام خبر استفاده از سلاح شیمیایی در خان شیخون سوریه در چهارم آوریل ٢٠١٧، ترامپ تصمیم بیسابقه حمله به یک فرودگاه نظامی سوریه را عملیاتی کرد. به نوشته وولف، ترامپ در ابتدا چنین تصمیمی نداشت. این ایوانکا ترامپ و دینا پاول از کارکنان شورای امنیت ملی آمریکا بودند که پاورپوینتی را در این خصوص به ترامپ نشان دادند که در آن تصویری از کودکانی وجود داشت که در نتیجه حمله شیمیایی از دهان آنها کف خارج میشد. ترامپ چندینبار این تصاویر را بالا و پایین کرد و به نظر میرسید که گیج شده است. در همین زمان بود که بنون متوجه شد، اتفاقی خواهد افتاد.
٩- ممنوعیت ورود مسلمانان: بنون بروز تظاهرات در فرودگاه را دوست داشت! استیو بنون سرسختانه به دنبال این بود که فرمانی اجرایی برای ممنوعیت مسافرت اتباع کشورهایی خاص به آمریکا توسط ترامپ صادر شود؛ ولی مسأله این بود که روند قانونی انجام این کار چگونه است. بنا به ادعای وولف، بنون تاکنون هرگز از کامپیوتر استفاده نکرده است و بنابراین یکی از مشاوران سیاستگذاری کاخ سفید به نام استفن میلر را مامور کرد تا روش پیشنگارش این فرمان اجرایی را در اینترنت جستوجو کند. وقتی که این فرمان اجرایی در روز ٢٧ ژانویه امضا شد، بسیاری از کارکنان کاخ سفید میخواستند بدانند چرا این کار در یک روز جمعه شروع خواهد شد که سختترین روز برای فرودگاهها و بیشترین معترض در فرودگاه خواهند بود. پاسخ بنون ظاهرا این بوده است که این گونه میتوان بارش برف و آشوب در فرودگاهها را همزمان مشاهده کرد.
١٠- داستان انتصاب احتمالی نیکی هیلی به وزارت خارجه: نیکی هیلی، نماینده ایالات متحده در سازمان ملل که همکارانش وی را بسیار جاهطلب میدانند، توسط ایوانکا ترامپ به حلقه اطرافیان ترامپ راه یافته است. بنا به ادعای وولف، خانم هیلی در این خیال است که ترامپ رئیسجمهوری یک دورهای است و میتواند جانشین وی شود ولی ظاهرا خانواده ترامپ ایده متفاوتی دارند.
با توجه به شناختهشدن خانم هیلی و کسب تجربه وی در دستگاه سیاست خارجی، ترامپها که فکر میکنند استعفا و یا برکناری رکس تیلرسون قطعی است، قصد دارند هیلی را به وزارت خارجه رسانده و دینا پاول را به جای وی به سازمان ملل بفرستند. وولف مدعی شده است که بنون در مقطعی چنان از عبور هیلی از ترامپ نگران بوده است که بشدت دنبال این بوده که اگر زمانی تیلرسون استعفا کرد، مایک پمپئو رئیس سیآیای جایگزین وی شود.
١١- ماشینهای طلایی گلف: در نخستين سفر خارجی ترامپ در دوره ریاستجمهوری که در ماه می و به عربستانسعودی انجام شد و به سبب دست گذاشتن مقامات چند کشور بر یک گوی جنجالی شد، خانواده ترامپ و ازجمله جارد کوشنر و ایوانکا نیز حضور داشتند و با ماشینهای طلایی رفت و آمد میکردند.
سعودیها همچنین جشنی با هزینه ٧٥میلیون دلار به افتخار ترامپ ترتیب دادند و میهماننوازی خود را با یک صندلی خاص که شبیه تخت پادشاهی بود و ترامپ روی آن نشست تکمیل کردند. ترامپ با واشنگتن تماس گرفت تا به دوستانش بگوید که این تخت پادشاهی چقدر راحت بوده است.