"باند بازی" در شورای اندیشه‌ورزی صداوسیما

فرارو- چندی پیش مرتضی میرباقری معاون سیما اعضای اعضای شورای اندیشه ورزی شبکه های صداوسیما را معرفی کرد. شورایی که قرار است به "تصمیم سازی شبکه ها و توسعه ابعاد ذهنی برنامه سازان" کمک کند. در بین اسامی اعلام شده برخی چهره های شاخص فرهنگی و سیاسی دیده می شوند.

به گزارش فرارو، در حکم معاون سیما آمده است "نظر به دانش و سوابق و پیشنهاد مدیران شبکه های سیما و با هدف بهره گیری از ظرفیت خبرگان و کارشناسان برای عمق بخشی به فرآیند تصمیم سازی شبکه های سیما" این افراد انتخاب شده اند.

در حکم معاون سیما، به آینده پژوهی و پیشنهاد مسیر آتی شبکه ها با توجه به ظرفیت های بالفعل و بالقوه، پیشنهاد محورهای برنامه سازی در مناسبت های مذهبی و ملی ذیل گفتمان ابلاغی معاونت سیما و پیشنهاد ایده های نو و خلاقانه برنامه سازی اعم از محتوایی و ساختاری به منظور ارتقای جذابیت و اثرگذاری برنامه ها اشاره شده است.

تحلیل و بررسی گزارش های نظارتی، پژوهشی، نظرسنجی و ارزیابی عملکرد مراجع درون و برون سازمانی، بررسی نقاط ضعف و قوت برنامه ها به ویژه برنامه های شاخص و پر مخاطب شبکه از نکات دیگری است که معاون سیما بر آن تاکید داشته است.

میرباقری به پیشنهاد راهکارهای افزایش بهره گیری شبکه ها از ظرفیت های رسانه های نوین و فضای مجازی اشاره کرده و خواستار افزایش همکاری و هماهنگی برای تحقق ماموریت ها شد.

با توجه به مفاد حکم معاون سیما به نظر می رسد شورای اندیشه ورزی به نوعی "اتاق فکر" شبکه های صداوسیما خواهند بود.

اما ترکیب اعضای "شورای اندیشه ورزی" با توجه به وظایفی که برای آنها تعریف شده است در نوع خود جالب توجه است که رویکردهای صداوسیما را نشان می دهد.

شبکه یک
براساس حکم میرباقری اعضای شورای اندیشه ورزی شبکه یک سیما عبارتند از:

سید محسن مهاجرانی؛ از مدیران قدیمی سازمان صداوسیماست او همیشه گزینه پست ها مهم در سازمان بوده است. در دوران ریاست سرافراز او نامزد قائم مقامی سرافراز بود. مهاجرانی در دوران ریاست لاریجانی معاون صدا و همچنین معاون سیما بود.

حجت الاسلام والمسلمین محمد رضا زائری؛ روزنامه نگار و فعال فرهنگی اصولگرا، او از چهره های میانه رو اصولگرا به حساب می آید. او مدتی مسئولیت خانه روزنامه نگاران را بر عهده داشته است. زائری مدیرمسئول و صاحب امتیاز ماهنامه خیمه است. مدتی است دیدگاه های او درباره حجاب خبرساز شده است.

سید محمد مهدی طباطبایی نژاد؛ او نیز از مدیران باسابقه فرهنگی کشور است. او در حال حاضر مدیر عامل مرکز گسترش و سینمای مستند و تجربی است. او سابقه مدیریت در شبکه اول سیما داشته است.

کامبیز رضا اخوان؛ مدیر پیشین تامین برنامه شبکه یک و قائم مقام ریاست شبکه دو از سوابق اوست.

نگاهی به این ترکیب نشان می دهد،  مدیران ارشد سازمان به دنبال تقویت میانه روی  در شبکه اول سیما هستند. افرادی که برای شورای اندیشه ورزی در این شبکه انتخاب شده اند، چهره های با سابقه حرفه ای و فرهنگی اند.

شبکه دوم
ترکیب شورای اندیشه ورزی شبکه دوم سیما نیز از شخصیت های فرهنگی و سیاسی کشور تشکیل شده، که عبارتند از:

 سید حمید طالب زاده؛ او استاد فلسفه دانشگاه تهران است. طالب زاده در تدوین کتب درسی نقش دارد. او همچنین در اوایل دهه هشتاد مدیریت شبکه 4 را بر عهده داشت. طالب زاده مدتی نیز مسئول ستاد چهره های ماندگار بود.

علی اکبر ولایتی؛ سیاستمدار برجسته اصولگرا که اکنون رییس هیات  امنای دانشگاه آزاد و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است.

حسن رجبی دوانی؛ پژوهشگر تاریخ اسلام و فعال سیاسی اصولگرا است. او برادر فاطمه رجبی (نویسنده کتاب هزاره سوم) همسر غلام حسن الهام سخنگوی دولت احمدی نژاد است. او به عنوان پژوهشگر تاریخ اسلام همکاری های گسترده ای با صداوسیما دارد.

محسن بنی هاشمی؛ رئیس پیشین دانشکده صداوسیما و عضو هیات علمی این دانشکده است.

حمیدرضا دیبایی؛ اکنون از مدیران شبکه دوم سیماست.

ترکیب شورای اندیشه ورزی شبکه دوم هم نشان می دهد که مدیران سازمان به دنبال ادامه روند کنونی  این شبکه و شاید فرهنگی تر و تخصصی تر کردن شبکه دوم در حوزه تاریخ و اندیشه هستند.

شبکه سه  و شبکه ورزش
علیرضا نادعلی؛ او از مدیران سازمان بسیج شهرداری تهران بوده است. او مدتی نیز جانشین ناحیه بسیج دانشجویی تهران بزرگ بوده است.

شهاب اسفندیاری؛ مستندساز و پژوهشگر در حوزه مطالعات فرهنگی، سرپرست دانشگاه صداوسیما است. او همچنین به عنوان منتقد سینما فعالیت می کند.

علیرضا پویا؛ پژوهشگر و کارشناس رسانه، عضو هیئت علمی گروه ارتباطات دانشکده صدا و سیما قم است. او سالهای در مرکز تحقیقات صداوسیما سابقه مدیریت دارد. او همچنین تحصیلات عالی حوزوی دارد.

امیر حسین بانکی پور؛ رییس دانشکده اهل بیت در دانشگاه اصفهان است. او دارای مدرک دکترای فلسفه و کلام اسلامی است.

جعفر عبدالملکی؛ از مدیران سیاسی رسانه ملی است. او سابقه مدیریت گروه های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شبکه خبر را در کارنامه خود دارد. دکترای جامعه شناسی دارد و مدتی نیز رییس مرکز افکار سنجی سازمان صداوسیما بوده است. او به لحاظ سیاسی از طیف مدیران اصولگرای سازمان به حساب می آید.

با این ترکیب احتمال دارد در شبکه سوم سیما تحولات محتوایی ایجاد شود. این ترکیب ممکن است شبکه سوم سیما را به سمت برنامه های مذهبی سوق دهد. همچنین از نکات عجیب این است که هیچ چهره ورزشی در این ترکیب دیده نمی شود به نظر می رسد ماموریت این گروه اندیشه ورزی بیشتر به شبکه سوم سیما تمرکز دارد.

 اعضای شورای اندیشه ورزی شبکه 4 عبارتند از:

 

پرویز فارسیجانی؛ مدتی مدیر طرح و برنامه شبکه چهار سیما بوده است. او اکنون دبیر شورای معارف سیماست.

سارا سلیمی نمین؛ او دختر عباس سلیمی نمین مورخ و فعال سیاسی اصولگراست. سابقه مهمی از او وجود ندارد، مقالاتی در زمینه مسائل علمی در نشریات تخصصی از او منتشر شده است.

محمود شیخ زن الدین؛ او معاون نوآوری و تجازی سازی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است. رییس علمی و تحقیقاتی اصفهان یکی از سوابق اوست.

مسعود ابوطالبی؛ از مشاوران ریس سازمان صداوسیما بوده و اکنون عضو شورای عالی فضای مجازی است.

رحمان سیفی آزاد؛ کارگردان سینما است. فیلم ماجان از ساخته های اوست.

با این ترکیب به نظر نمی رسد اتفاق ویژه ای در روند برنامه های شبکه 4 رخ دهد. احتمالا این شبکه همچنان به عنوان شبکه ای که حوزه علم را پوشش می دهد به فعالیتش ادامه خواهد داد.

 

 

شبکه پنج
شاید جالب ترین شورای اندیشه ورزی مربوط به شبکه تهران (شبکه پنجم) باشد. تعداد سیاستمداران حاضر در این لیست چشمگیر است.

حمیدرضا مقدم فر؛ مشاور فرهنگی و رسانه ای فرمانده سپاه پاسداران، مدیرعامل پیشین خبرگزاری فارس و مدیر کنونی خبرگزاری تسنیم است. او در جریان اعتراضات سال 88 شهرت روز افزونی پیدا کرد.

حجت الله عبدالملکی؛ عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه امام صادق است. او از فعالان سیاسی نزدیک به جبهه پایداری به حساب می آید. در انتخابات مجلس در لیست اصولگرایان در تهران قرار داشت که رای نیاورد. او همچون جعفر عبدالملکی عضو شواری اندیشه ورزی شبکه سه سیما اهل قروه در استان کردستان است. حجت الله عبدالملکی در انتخابات ریاست جمهوری اخیر از حامیان ابراهیم رئیسی بود.

محمدباقر تورنگ؛ قائم مقام شبکه 5 سیما.

مهرداد بذرپاش؛ حضور او در این لیست نیز همانند نام حجت الله عبدالملکی عجیب به نظر می رسد. بذرپاش از فعالان سیاسی اصولگرا است که مدیریت روزنامه تندرو وطن امروز را برعهده دارد. او سابقه مدیریت فرهنگسرای خاوران و خودروسازی سایپا را در کارنامه خود دارد. در انتخابات مجلس در لیست اصولگرایان قرار گرفت که از سوی مردم تهران رای نیاورد.

حسن اسلامی مهر؛ او 8 سال ریاست مرکز سیما فیلم را بر عهده داشت. اسلامی مهر، مدیر عاملی بنیاد فارابی و نیز عضویت هیات موسس و شورای سردبیری خبرگزاری فارس را در کارنامه خود دارد. او مدتی نیز مدیرکل آوزش و پرورش و مشاور عالی معاون سیما بوده است.

عبدالکریم خیامی؛ او کارشناس حوزه رسانه و رییس مرکز طرح و برنامه و برنامه سیما است.

مجید زین العابدین؛ اکنون مدیر شبکه 5 سیماست. پیش از این  در شبکه خبر و در بسیج دانشجویی فعالیت کرده است. او در بخش سردبیری 20:30 نیز فعالیت داشته است.

ترکیب شورای اندیشه ورزی شبکه تهران نشان می دهد که سیاستگزاران صداوسیما به دنبال ایجاد تحولات محتوایی در این شبکه هستند. حضور چهره های سیاسی  و فعالان رسانه ای طیف اصولگرایان این شبهه را ایجاد می کند که آیا قرار است مهندسی محتوای شبکه تهران در راستای ایده های اصولگرایان انجام شود؟ اگر بخواهیم موشکافانه تر به این ترکیب نگاه کنیم این شبهه تقویت می شود که تحولات سیاسی و شکست های پیاپی جریان اصولگرا در تهران باعث شده است که سیاستگزاران رسانه ملی به دنبال تقویت مواضع اصولگرایان در تهران باشند، در نتیجه با این زمینه فکری شورای اندیشه ورزی شبکه 5 توسط فعالان پرحرف و حدیث و جنجالی این جریان تسخیر شده است.

این در حالی است که در هیچ کدام از شورا های اندیشه ورزی هیچ فعال رسانه ای و فرهنگی اصلاح طلبی دیده نمی شود.

شبکه کودک
ترکیب اعضای شورای اندیشه ورزی شبکه کودک به عنوان یک شبکه تخصصی نیز جالب توجه است، در این ترکیب هیچ نامی از فعالان برجسته و تولیدکنندگان این حوزه دیده نمی شود.

اعضای این شورا عبارتند از:
حجت الاسلام محمد جواد زارعان؛ عضو گروه روان‌شناسی دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، عضو هیئت علمی و عضو گروه آموزشی و پژوهشی علوم تربیتی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، عضو شورای کتاب مجمع جهانی اهل البیت، مشاور مرکز مشاوره حوزه علمیه قم، رییس مؤسسه آموزش عالی اخلاق و تربیت از جمله فعالیت‌های وی است.

حسین ساعی؛ رییس دانشکده ارتباطات و رسانه دانشگاه صداو سیما

زینب برخورداری؛ استاد فلسفه دانشگاه تهران و فعال در زمینه فلسفه کودکان.

محمد میرکیانی: نویسنده کتاب های کودک و نوجوان.

 

اعضای شورای شبکه جام جم هم عبارتند از:

سید محمد رضا دربندی؛ معاون امور بین الملل بنیاد سعدی

فواد ایزدی؛ استاد روابط بین الملل دانشگاه تهران، او از منتقدان جدی برجام است. ایزدی از نظر دیدگاه سیاسی نزدیک به جبهه پایداری و سعید جلیلی است.

مهدی حسنی؛ مدیر امور مخاطبان شبکه جهانی جام جم.

عباس ظهوری؛ هیچ اطلاعی از پیشینه و فعالیت های او در دست نیست.

 

شبکه افق
شورای اندیشه ورزی شبکه افق نیز در واقع پاتوق فعالان فرهنگی جریان اصولگراست. اعضای این شورا عبارتند از:

نادرطالب زاده: مستندساز و مجری برنامه های تلویزیونی، او از موسسین شبکه افق بوده است. طالب زاده از فعالان فرهنگی شاخص اصولگراست که نامش با جشنواره فیلم عمار گره خورده است. او مجری برنامه راز در شبکه چهار بوده است.

مجید شاه حسینی: او از مدیران و تئوری پردازان صداوسیما به حساب می آید.

حمیدرضا آیت اللهی؛ استاد پیشین گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی، آیت اللهی در دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد رییس پژوهشگاه علوم انسانی بود.

حسن خجسته؛ او از مدیران برجسته سازمان است و اکنون پست معاونت صدای سازمان صداوسیما را داراست.

محسن ناجی؛ مدیرگره برنامه های تلویزیونی شبکه افق.

اعضای شورای  اندیشه ورزی دیگر شبکه های صداوسیما هم تعیین شده اند.

شورای اندیشه ورزی شبکه های امید از اسدالله اعلایی، خلیل سپهر سبحانی،  فریدالدین حداد عادل و امیر خوراکیان تشکیل شده است. در این شورا حضور نام فرید الدین حداد عادل قابل توجه است، او پسر غلامعلی حداد عادل سیاستمدار اصولگراست. فریدالدین حدادعادل مدتی سردبیر نشریه همشهری جوان را بر عهده داشته است. او از نظر سیاسی به جمعیت ایثارگران نزدیک است.

شورای اندیشه ورزی شبکه های نسیم، نمایش و تماشا نیز با سیدمرتضی فاطمی، مجید شیخ انصاری، محمود اربابی، رضا رفیع، علی اکبر کاظمی و محمد انصاری کار خود را آغاز کرده است.

بهرام محمدی نیا، علی باقرزاده، حجت الاسلام حسین اسکندری، محسن چینی فروشان و شهرام کجوری اعضای این شورا در شبکه آموزش و حجت الاسلام محمدرضا حشمتی، سیدعلی سرابی، حجت الاسلام حمید محمدی، سعید مقیسه و حجت الاسلام محسن عرفاتی اعضای شورای شبکه قرآن و معارف سیما هستند.

همچنین در شبکه مستند محمدعلی فارسی، محسن یزدی، حسین افشار، مرتضی رزاق کریمی و در شبکه سلامت با غلامعلی رمضانی، محمد زین العابدینی، علیرضا زالی، رضا نقیب السادات و زهرا مفاخر به عنوان اعضا انتخاب شده اند.

لیست اعضای شبکه مستند نیز جالب توجه هستند، در این لیست به شکل انحصاری مستندسازان مرکز سوره، موسسه روایت فتح و مرکز رسانه ای اوج وابسته به یک نهاد نظامی حضور دارند و هیچ نامی از مستندسازان مستقل دیده نمی شود.

 

به این ترتیب با این ترکیب شورای اندیشه ورزی به خوبی می توان قضاوت کرد که مرتضی میرباقری و مدیران سازمان صداوسیما شورایی متشکل از فعالان سیاسی و فرهنگی اصولگرا به طور ویژه طیف جبهه پایداری تشکیل داده اند. در هیچ کدام از لیست ها هیچ نامی از فعالان فرهنگی، رسانه ای اعتدالگرا، مستقل و اصلاح طلب دیده نمی شود.

 

این در حالی است که سازمان صداوسیما با بودجه عمومی اداره می شود و مدیران آن مدعی هستند که "رسانه ملی" را با رویکردهای ملی اداره می کنند نه جناحی و باندی.

از نکات جالب توجه دیگر سهم بسیار اندک زنان در این شوراست. در میان 68 عضو، 14 شورا فقط نام سه زن دیده می شود.