فرارو- بعد از سخنان ضد مسلمانان و اسلام دونالد ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی، همه میترسیدند به ریاض برود و به میزبانان خود توهین کند. اما اصلاً جای نگرانی نیست.
به گزارش فرارو به نقل از پولیتیکو، دونالد ترامپ که زمانی عربستان سعودی را به دست داشتن در حملات یازده سپتامبر متهم میکرد، با سفر به این کشور "شکوه" این "سرزمین مقدس" را ستود. ترامپ صمیمانه با ملک سلمان تعارفات تجاری ردوبدل میکرد و جرعهجرعه قهوه مینوشید. بر لوسترهای پرزرقوبرق و دیوارهای طلاکوبی شده دست کشید. حتی در رقص شمشیر سنتی قبایل صحرا که قبل از رفتن به میدان نبرد انجام میدادند، شرکت کرد و بالا پایین پرید.
این تصاویر در تلویزیون و توییتر پخش شد و دموکراتها از "احترام" ترامپ هنگام پذیرفتن هدیه از سوی پادشاه عربستان سعودی متعجب شدند. درست همان کاری که باراک اوباما و جورج دبلیو بوش انجام دادند.
برخلاف آنچه خود تصور میکند، اصلاً نمایش باشکوهی نبود. اما پیام اصلی این دیدار و بهخصوص سخنرانی دقیق ترامپ، اعلام اتحادی جدید میان آمریکا و دیکتاتورهای عرب بود که ایران را هدف گرفتهاند.
ترامپ از کاستیهای دموکراتیک متحدانش در منطقه چشمپوشی کرد و با صراحت گفت شکست تروریسم از "هر مسئله دیگری فراتر است."
ترامپ دریکی از سخنرانیهایش که رد پایِ غیرقابلانکار سخنرانی معروف جورج دبلیو بوش در سپتامبر 2001 را داشت، گفت: "این نبرد میان خیر و شر است. یا با ما متحد هستید، یا با تروریستها." در سخنرانی دیگری از مخاطبانش خواست "تروریستها و افراطگرایان را بیرون برانند" و کلمه "بیرون راندن" را برای تأکید بیشتر چندین بار تکرار کرد.
ترامپ تنها اشاره کوچکی به همدستی رژیمهای عربی حاشیه خلیجفارس در ترویج اسلام رادیکال و فرقهای کرد و میل تازهی آنها به سرکوب افراطگرایی و قطع تأمین مالی تروریسم را مورد ستایش قرارداد. اما در محکوم کردن ایران صریح و آشکار سخن گفت و ایران را به افزودن شعلههای جنگهای فرقهای و تروریستی در منطقه متهم کرد.
ترامپ گفت: " تمام ملتهای هوشیار باید برای منزوی کردن ایران تلاش کنند تا زمانی که حاضر به صلح شود. ایران باید از تأمین مالی تروریستها دست بردارد و مردم ایران برای روی کار آمدن دولتی عادل و سزاوار دعا کنند."
اشارهای به 40میلیون رأیدهنده ایرانی نشد که حسن روحانی را مجدداً بهعنوان رئیسجمهور خود برگزیدند. رئیسجمهور عملگرای ایران با وعدهی تعاملات بیشتر با جهان پیروز شد؛ البته او با محدودیتها شدیدی در چارچوب نظام تئوکراتیک ایران قرار دارد.
ترامپ درباره پادشاههای عرب و دیکتاتورهای نظامی مانند "عبدالفتاح سیسی" در مصر وعده داد برای پایان دادن به فعالیتهای خلافِ حقوق بشر و آزادیهای سیاسی تلاش کند: "همکاریهای ما با برقراری ثبات امنیت را بیشتر خواهد کرد. هر جا که لازم باشد، اصلاحات تدریجی انجام میدهیم و نیازی به مداخله ناگهانی نیست."
این دقیقاً همان چیزی است که قدرتمندان عرب منطقه در سالهای ریاست جمهوری اوباما آرزوی شنیدنش را داشتند؛ دورانی که ایالاتمتحده از انتقاد همیشگی خود نسبت به ایران فاصله گرفت و همزمان با امضای توافق هستهای، رهبران عرب را برای پاسخ به خواستههای مردم تحتفشار قرارداد.
بااینحال، دیگر بخشهای سخنرانی ترامپ را میتوانستیم از دهان روسای جمهور پیشین هم بشنویم: کلمات محترمانه درباره مذهب، تأیید این مسئله که مسلمانان بیشترین آسیب را از تروریسم دیدهاند، اشاره به افتخارات تمدن گذشته مانند اهرام مصر. اما آنچه شنیده نشد این بود: چرا ترامپ تصور میکند تروریسم در حال گسترش است و چه برنامهای برای مبارزه با آن دارد.
ترامپ بهگونهای حرف زد که انگار (به قولِ "الیوت آبرامز" مقام سابق دولت بوش) تروریستها موجوداتی فضایی هستند و ربطی به جوامع پیچیده و سرشار از شکست و مشکل ندارند. ترامپ توضیحی درباره علل شکلگیری تروریسم نداد. او هیچ نظریهای نداشت و درنتیجه نتوانست راهکاری برای جلوگیری از افزایش تروریسم و افراطگرایی ارائه دهد."
بوش و مشاورانش یک نظریه داشتند: عدم وجود آزادی و پیشرفتهای انسانی سبب ایجاد کینهجویی در جهان عرب شده است که بهنوبه خود به رادیکالیسم مذهبی و تروریسم دامن زده است. اوباما هم این نظریه را قبول داشت، تنها با این تفاوت که لبههای تندوتیز شعارهای بوش را سمباده کشید و حرفهایش فاقد شور مسیحی بود. اما درجاهایی که تیم بوش بهوضوح درباره شکست ایدئولوژی اسلامی صحبت میکرد، مشاوران محتاط اوباما بر پیروزیهای کوچکتر (مانند تخریب گروههای تروریستی) تمرکز میکردند.
ترامپ روز یکشنبه بیان کرد که تلاشهای روسای جمهور قبلی تأثیری بر تغییر شرایط نداشته و قول داد "روشهای جدید و برگرفته از تجربه و قضاوت صحیح" را پیش بگیرد. اما بارها هشدار داد که آمریکا برای شکست تروریستها (که زمانی شکست آنها را آسان و سریع دانسته بود)، هیچ باری را بر دوش نمیکشد و تاوانی پرداخت نمیکند. او گفت: "ملل خاورمیانه نباید منتظر باشند آمریکا دشمنان را برایشان نابود کند. آنها خود باید تصمیم بگیرند چه آیندهای برای خود، کشور و فرزندانشان میخواهند."
بهطور خلاصه، ترامپ بدون تظاهر به آرمانگرایی پیشنهاد مبارزه با تروریسم را داد. همیشه حس قویِ ریاکاری بر روابط آمریکا و کشورهایی مانند عربستان سعودی سایه میافکند. شاید این بار ترامپ باصداقت میگوید: "تنها برای شعار دادن نیامدهایم."
حقیقت این است که آمریکا علاقه زیادی به بهبود و بازسازی جوامع عرب ندارد، بهخصوص جوامعی که 110 میلیارد دلار سلاح از او میخرند. در اغلب مواقع، انتقاد آمریکا از ضعف دموکراتیک متحدانش بیشتر به دلیل دلواپسی برای مصرف داخلی خودش است، نه مخاطبان خارجی. و روسای جمهور هر دو طرف تقریباً همیشه منافع اصلی آمریکا را در اولویت قرار دادهاند.
"بن رودز" از اعضای پیشین کابینه اوباما در توییتر به "رکس تیلرسون" اعتراض کرد و گفت احمقانه است که به کارنامهایران در حقوق بشر اعتراض کنیم درحالیکه در کنار وزیر امور خارجه عربستان سعودی با کارنامهای بسیار بدتر ایستادهایم. رودز نوشت: "اعتبار آمریکا زیر سؤال میرود اگر تصور شود تنها برای اهداف ژئوپلیتیکی مسائل حقوق بشر را مطرح میکنیم."
منبع: politico
ترجمه: وبسایت فرارو