روزنامه «وقایع اتفاقیه» نوشت: مناقشه بر سر مضربودن یا نبودن پارازیتها، عمری به اندازه استفاده ایرانیها از گیرندههای ماهوارهای دارد، یعنی نزدیک به ۲۰ سال. در این ۲۰ سال، اتفاقات زیادی افتاده است؛ اتفاقاتی مانند همهگیری اینترنت، تلفنهای همراه، وسایل خانگی دارای امواج مغناطیسی و در کنار همه اینها افزایش ابتلا به برخی از بیماریها مانند سرطان.
در تمام این سالها هم دو نکته درباره این پارازیتها مبهم باقی مانده و ارادهای نیز برای روشنشدنشان وجود ندارد؛ یکی اینکه چه نهادی مسئول ارسال این پارازیتهاست و دوم اینکه بالاخره این دسته از امواج الکترومغناطیس روی سلامتی مردم تأثیر میگذارند یا همبستگی معناداری بین آنها و بیماریهایی همچون سرطان وجود دارد؟
ما نبودیم
اینکه کدام نهاد پارازیتها را میفرستد، راز مگوی تمام این سالهاست. دو، سه سال پیش صحبتهایی درباره منبع ارسال امواج مطرح شده اما به سرعت متوقف شد و کسی دنبال آن را نگرفت. ماجرا از این قرار بود که حسنعلی شهریاری که اتفاقا رئیس کمیسیون بهداشت هم بود در گفتوگو با یکی از خبرگزاریها اعلام کرد: «پارازیتها منشأ داخلی دارند و ما هم میدانیم کدام ارگان مبادرت به ارسال آنها میکند اما نمیتوانیم آن را اعلام کنیم.»
با انتشار این حرفها، ذهن بسیاری به سمت مخابرات رفت اما مدیرعامل شرکت مخابرات بهسرعت نقش داشتن این شرکت را در ارسال پارازیتها تکذیب کرد و گفت: «بلندترین دکلهای شرکت مخابرات، ۴۸ متر بوده اما برای ارسال پارازیتهای ماهوارهای به دکلهای بسیار بلندی نیاز است. درواقع، پارازیتهای ماهوارهای دارای طول موجی بیش از یک گیگاهرتز هستند که از سوی دستگاههای دیگری ارسال میشوند.» البته او اشارهای به ماهیت «دستگاههای دیگر» نکرد. بعد از آن، نوبت به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات رسید.
او هم به نوبه خودش از ارسال پارازیتها شکایت کرد و گفت: «ارسال پارازیت ربطی به این وزارتخانه ندارد. پارازیتهای اخیر از سوی وزارت ارتباطات ایجاد نشده و منشأ آن نیز مشخص نیست. در ارتباط با این موضوع به دفعات مکرر گزارشی درباره پارازیتهای تلفنهای همراه برای نمایندگان و اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ارائه کردهایم. وزارت ارتباطات خود درصدد کشف منشأ ارسال پارازیتهاست و قطعا باید بهدنبال منبع ارسال این پارازیتها و شناسایی آنها بود زیرا بیتوجهی به این موضوع آثار و عواقب بسیار سوء و متعددی در پی خواهد داشت.» این پاسکاریها تاکنون هم ادامه دارد و مسئولان در نهادهای مختلف، توپ ارسال پارازیت را از زمین خودشان بیرون میاندازند.
دم خروس یا قسم حضرت عباس؟
تأثیر پارازیتها بر سلامتی مردم هم همانطور که گفته شد، یکی از اصلیترین ابهامات درباره این امواج مرموز است. در عصری که ادعا میشود، محققان ایرانی توانستهاند در زمینه تحقیقات علمی و پزشکی دستاوردهای خارقالعادهای بهدست بیاورند و قدمهای خوبی در مسیر درمان بسیاری از بیماریها بردارند اما در تمام این سالها، مسئولان مختلف بهویژه متولیان سلامت مردم که وزارت بهداشت در رأس آنهاست، اعلام کردهاند تحقیقات دراینزمینه نتیجه مشخصی ندادهاند.
مرضیه وحیددستجردی، وزیر بهداشت دولت دهم، رسماً معترضان را به بیاطلاعی متهم کرد و در جواب انتقادها گفت: «تا به امروز هیچ تحقیقی نتوانسته تأثیر سوء پارازیتها را بر سلامت مردم اثبات کند.»
او همچنین درباره یکی از اصلیترین تأثیرات اشارهشده پارازیتها بر سلامت افراد یعنی سقط جنین گفت: «قطعا پارازیت بر این موضوع تأثیر نداشته است. میزان سقط و آمار و ارقام آن دست ما و پزشکی قانونی است. هیچ تغییری در آمار سقط جنین با توجه به افزایش جمعیت نسبت به گذشته وارد نشده است، ضمن اینکه ما باید بگوییم علت این قضایا چیست. افرادی که دراینباره صحبت میکنند، نه تخصصی در این رشته داشتهاند و نه تحقیقی!»
صحبتهای وحیددستجردی واکنشهای مختلفی را از سوی نمایندگان مجلس و برخی فعالان حوزه سلامت بهوجود آورد تا جایی که نماینده بوشهر، در صحن علنی مجلس نسبت به آثار سوء پارازیتهایی که صدای مردم بوشهر را درآورده بودند، به وزیر بهداشت تذکر داد.
این بحثها به دولت فعلی هم رسیده است تا جایی که با گذشت کمتر از سه ماه از آغاز به کار دولت، وزیر ارتباطات دولت یازدهم هم وعده بررسی معضل پارازیتها را به خبرنگاران داده و اعلام کرد: «بحث پارازیتها مرتبط با وزارتخانه ما نیست اما کمیتهای برای بررسی این موضوع تشکیل شده است. بههرحال، ما خواهان صدمه به مردم نیستیم و قطعا در بررسیهای خود اعلام میکنیم آیا این اتفاقات برای مردم مضر هستند یا خیر. تاکنون گزارشهای رسیده، مضربودن پارازیتها را تأیید نکرده اما دولت مصر است که بررسیهای لازم را انجام دهد تا آسیبی به مردم دراینباره نرسد.»
این حرفها و وعدههایی که دولت در سه سال و چند ماه گذشته داده بود، باعث شد که وقتی معاون تحقیقات وزیر بهداشت بهعنوان مسئول یکی از اصلیترین نهادهای پژوهشی کشور در حوزه سلامت اعلام کرد که پارازیتها میتوانند سلامتی مردم را فارغ از اینکه گیرنده ماهواره دارند یا ندارند، به خطر بیندازند، خیلیها فکر کردند تردیدها درباره این امواج تمام شده است.
رضا ملکزاده گفت: «در ابتدا، اطلاعات کاملی نداشتیم که پارازیتها سرطانزا هستند یا خیر، اظهارنظر نمیکردیم اما مطالعات اولیه اخیر، نشانگر آن است که این امواج و پارازیتها عوارض دارند و در ابتلا به سرطان مؤثر هستند.»
این حرفها واکنش وزیر بهداشت را هم بهدنبال داشت. حسن قاضیزادههاشمی، خیلی صریح از معاونانش خواست که اگر اطلاعاتی دارند در اختیار وزارت بهداشت قرار دهند، نه اینکه در گزارشهایشان به وزارتخانه چیزی بگویند و بعد در رسانهها چیز دیگری. او هم مانند اسلافش، مقابله با پارازیتها را موکول به نتیجه تحقیقات دانست و البته به اینکه چه وقت تحقیقات میتوانند جوابی روشن بدهند، اشاره نکرد. در مقابل مسئولان، پژوهشگرانی هستند که سمتهای دولتی ندارند اما براساس تخصصشان، حرفی متفاوت با صاحب سمتها میزنند.
محمدرضا ابوترابی، متخصص درمان ناباروری در یکی از مراکز معتبر و شناختهشده، یکی از این افراد نگران است. او میگوید: «طبق آخرین آماری که در اختیار ما قرار گرفته است، تعداد سقطهای غیرعمدی نزدیک به ۶ درصد و حاملگیهای خارج رحم دو درصد رشد داشتهاند، تعداد زایمانهای زودرس هم بسیار بیشتر از این تعداد است، این برای یک بازه زمانی کوتاه، بسیار زیاد است. ما از این جهت نگران تأثیرگذاری پارازیتها هستیم که مسائلی مانند تغذیه، استرس، سبک زندگی و... نمیتوانند تأثیر زیادی بر این مسائل داشته باشند بلکه عواملی مانند رادیواکتیویته یا امواج قوی مغناطیسی و رادیویی چنین تأثیری ایجاد میکنند.»
او ادامه میدهد: «تمام حرف مسئولان این است که هنوز تأثیر این امواج ثابت نشده است، اولا باید در پاسخ به این گفته، اعلام کرد که چه چیزی برای شما حکم اثبات را دارد، آیا کمیتههایی که در چندین سال اخیر تشکیل دادید، توانستند حکم قابلقبولی برای کمکردن نگرانیهای متخصصان صادر کنند؟ اگر این کمیتهها به نتیجه قطعی درباره عدم تأثیرگذاری این امواج رسیدهاند، چرا نتیجه آن را در اختیار صاحبنظران قرار نمیدهند؟»
ابوترابی به لزوم اهمیت قائلشدن برای این موضوع اشاره میکند و میگوید: «اینکه مادری دچار سقط مکرر شود یا کودکی زودتر از موعد به دنیا بیاید، مشکلاتی را در آینده برایشان ایجاد میکند، اگر تعداد این مادران و کودکان زیاد شود، در آینده با نسلی روبهرو خواهیم بود که دچار مشکلات جسمی و روحی فراوانی هستند؛ البته این مسأله فقط گوشهای از صدمهای است که ما به امواج موسوم به پارازیت نسبت میدهیم، برخی از همکاران ما معتقد هستند افزایش سردردها، پایینآمدن سن ابتلا به انواع سرطانها و... هم میتواند ناشی از افزایش ارسال این امواج باشد. حتی اگر یک جنین بهخاطر ارسال این پارازیتها از بین برود ما در پیشگاه خدا مسئول هستیم. زیرا در قرآن آمده که کشتن یک انسان، برابر با کشتن تمام انسانهاست.»
وقتی این حرفها را در کنار حرفهای معاون تحقیقات و پژوهش وزارت بهداشت قرار میدهیم، به این نتیجه میرسیم که باید برای بهنتیجهرسیدن تحقیقات دولتی در زمینه تأثیر پارازیتها بیشتر دعا کنیم تا بالاخره وزارت بهداشت موضعی قاطع در اینباره بگیرد.