دو لبه توسعه از نگاه رنانی

یک اقتصاددان با بیان اینکه توسعه پایدار، وابسته به وجود زنان توانمند است، گفت: برای داشتن زنان توانمند در جامعه باید توانایی گفت‌وگو را پرورش دهیم، که این مهم؛ تلاش نهادهای اجتماعی را طلب می‌کند.

به گزارش ایسنا، معاونت بانوان اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی استان اصفهان با همکاری دفتر امور بانوان و خانواده استانداری، نشستی با عنوان نقش زنان در پایدارسازی توسعه و مقاوم‌سازی اقتصادی را با حضور محسن رنانی، عضو هیئت علمی اقتصاد دانشگاه اصفهان، جمعی از بانوان فعال اجتماعی و مسئولان نهادهای مدنی در اتاق بازرگانی استان اصفهان برگزار کرد.

محسن رنانی در جمع فعالین نهادهای اجتماعی زنان در اتاق بازرگانی اصفهان با اشاره به وجود مشکلات و معضلات اجتماعی در جامعه امروز ایرانی با طرح چندین پرسش اظهار کرد: آیا وجود فساد و معضلات اجتماعی را باید در داخل جستجو کنیم یا در دسیسه‌ خارجی‌ها ؟! متاسفانه توهمی همه‌گیر در جامعه وجود دارد که باور داریم ما از مردمان هوشمند و با ضریب هوشی بالایی در جهان هستیم. اما حقیقت این است که ما هوش متوسطی داریم و این باور غلط فریبی بود که انگلیسی‌ها برای ما به کار بردند. مشکل کجاست که امروز با این همه مشکلات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و ... درگیر هستیم؟

این استاد دانشگاه ادامه داد: مسئله‌ ما مسئله زنان است. مشکلات ما ناشی از نبود زنان توانمند در جامعه است. ما زنان توانمند برای حرکت در مسیر توسعه نداریم و لازمه این حرکت، نفت، میزان هوش و مسائلی از این دست نیست. بسیاری از کشورهای توسعه یافته‌ امروزی نه ضریب هوشی بالایی دارند و نه نفت!

وی گفت: اگر کشوری زنان توانمند داشته باشد، سرمایه، قدرت و توسعه را با خود به همراه می‌آورد. در صورتی که در نبود این چنین زنانی، حتی دموکراسی نیز عامل تخریب می‌شود.

مسئله‌ زنان در ایران
رنانی توضیح داد: مسئله‌ زن در ایران یک مسئله‌ تاریخی و فرهنگی است و چیزی نیست که امروز اتفاق افتاده باشد. این مشکل یک بحث فرهنگی است، مذهب بر آن تأثیر داشته، اما به طور کامل هم به آن مرتبط نیست. بخش بزرگی از محدودیت‌هایی که امروز بر زنان جامعه ما اعمال می‌شود از محدودیت‌های اسلامی نیست، بلکه کاملاً فرهنگی است.

وی در خصوص این که زن عامل توسعه است، گفت: توجه داشته باشید که نرخ مشارکت به آن بخش از زنانی اشاره دارد که برای فعالیت‌های اجتماعی و حضور در عرصه‌های مختلف به جستجو و فعالیت پرداخته‌اند، نه اینکه الزاما شاغل باشند و صرفاً برای حضور اجتماعی، اقتصادی و ... از خانه بیرون آمده‌اند.

رنانی افزود: امروز 70 درصد صندلی‌های دانشگاه‌های ما را زنان اشغال کرده‌اند و چهار ونیم میلیون زن تحصیل کرده داریم. یعنی این همه زمان و انرژی را صرف می‌کنیم تا زنان ما تحصیل کنند و بعد از پایان تحصیلاتشان به خانه و امور قبلی برگردند.

این عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان ادامه داد: البته بعضی باورهای مردانه بر این موضوع مؤثر بوده است، مثل این که مردان ما دوست دارند، دخترشان یا همسرشان تحصیل کرده اما خانه دار باشد. اما مشکل اصلی اینجاست که ما تنها تلاش می‌کنیم زنان تحصیل کرده داشته باشیم، آن‌ها تحصیل می‌کنند اما توانمند نیستند.

ناتوانی از خانه ریشه می‌گیرد
رنانی با اشاره به نقش پررنگ مادران در خانه گفت: به اعتقاد من، ما در ایران کودکی نداریم. در حالی که کودکی مهم‌ترین بخش زندگی، برای پرورش یک فرد توانمند است. ما کودکان ناتوانی هستیم که بزرگ شده‌ایم. رییس، مدیر و دانشمند شده‌ایم اما هنوز کودکی هستیم که توانمند نیست. از طرفی نقش مادر در این مورد بسیار مهم و حیاتی است. اگر در خانه‌ای مادر توانمند نباشد الزاما کودکان توانمند رشد نخواهند کرد.

وی در این خصوص تصریح کرد: 3 تا 7 سالگی مهمترین دوره‌ سنی است. چرا که اگر اساس و پایه‌ توانمندسازی در این دوره شکل گرفت، در دوره دبستان نیز تکمیل می‌شود و این در حالی است که مادران ما بعد از دوران شیرخواری و اطمینان خاطر از طی کردن برخی مسائل سلامت جسمی و خوراک کودک و یا پوشاک، او را به حال خود رها می‌کنند.

وی اضافه کرد: از طرفی برخی مادرها نیز که تلاش می‌کنند به رشد شخصیت کودک کمک کنند، با روش‌های اشتباه مثل یاد دادن زبان انگلیسی یا حفظ قران و یا روش‌هایی از این دست کودکی بچه را از بین می‌برند. بچه‌ها حافظه نیستند، بچه‌ها گلوله‌های سرمایه هستند و اگر مادران ما کودکان خود را درست تربیت کنند، ما به توسعه دست پیدا خواهیم کرد.

رنانی ادامه داد: آموزش در این سن کمکی به شکل گیری شخصیت کودک نمی‌کند، در کشورهایی مثل فنلاند کودکان تا پایان دوره‌ دبستان تنها زندگی کردن را یاد می‌گیرند. آنها با خود به جای کتاب بالش به مدرسه می‌برند، برای آن که هر زمان احساس نیاز کردند بخوابند! آنها درسی آموزش نمی‌بیند و مشق و تکلیف ندارند.

30سال سخت پیش رو خواهیم داشت
وی با جمع بندی از تحقیقات 30 ساله‌ داگلاس نورت، برنده جایزه‌ نوبل اقتصاد گفت: اگر بخواهیم بدانیم، کشوری توسعه یافته است یا خیر، نیازی نیست محصولات مصرفی، جاده‌ها و یا کارخانه‌های آن کشور را بررسی کنیم؛ باید ببینیم در دبستان‌ها و خانه‌های این کشور، آیا کودکانی با توانایی گفت‌وگو کردن، پرتحرک، پرسشگر، تنوع طلب، ناقد و نقد پذیر، صبور، روادار و ریسک پذیر وجود دارد یا خیر.

این استاد اقتصاد افزود: از معضلات بزرگ ما ایرانی‌ها ناتوانی در گفت‌وگو و مناظره است. امروز اگر توانایی نقد حاکمان را نداریم، به خاطر این است که توانایی گفت‌وگو نداریم. آدم‌های خلاق، کارآمد و کارآفرینی داریم که به علت نداشتن این توانایی، تعامل مثبت نداشته و در عمل شکست می‌خورند. این مشکلات ناشی از گرفتاری‌های دوران کودکی است.

رنانی با اشاره به نقش و اهمیت عملکرد جامعه و دولت‌ها گفت: برای آن که بدانیم کشوری معیارهای توسعه خواهی دارد یا خیر، باید دید، آیا حاضر است 20 سال برای ارتقا کودکان و مادران سرمایه گذری کند یا خیر؟

وی ادامه داد: امروز دولت ما برای سرمایه گذاری عظیم در این رابطه توانایی کافی ندارد. پس باید خودمان و به ویژه زنان، خود در خانواده و نهادهای اجتماعی برای حرکت در این مسیر تلاش کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان تصریح کرد: دو مورد، لبه‌های توسعه محسوب می‌شوند؛ توانایی گفت‌وگو و صبر. نقطه‌ شروع از توانایی گفت‌وگو آغاز می‌شود. باید این توانایی را در خانه، بین اعضای خانواده، محله‌ها، نهادهای اجتماعی و.. پرورش دهیم. باید در حوزه‌ بسط گفت‌وگو میان زنان سرمایه گذاری کنیم.

رنانی اضافه کرد: اگر 30 سال در این مسیر به طور مداوم تلاش کنیم، نسل بعدی یا دو نسل بعد از ما نسل توانمندی خواهد بود. توانمندی زنان را باید بهبود بخشیم وگرنه چرخ بر همان روش سابق خواهد چرخید.

وی با اشاره به نقش نهادهای اجتماعی افزود: خانواده‌ها به تنهایی نمی‌توانند با این مشکل برخورد کنند و نهادهای اجتماعی و فعالین در عرصه‌های مختلف زنان نقش موثری در این بین خواهند داشت. من از زنان فعال در حوزه‌های مختلف زنان می‌خواهم که برای زیست مؤثر اجتماعی تلاش کنند. وجود کسی که اطلاعات خوبی در این زمینه‌ها داشته باشد نیز به عنوان مربی و هدایت‌گر می‌تواند، تأثیر مثبتی در این گونه جلسات و فعالیت‌ها داشته باشد.

توسعه پایدار وابسته به وجود زنان توانمند است
استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در پایان گفت: پس توسعه پایدار، وابسته به وجود زنان توانمند است، و برای داشتن زنان توانمند در جامعه باید توانایی گفت‌وگو را پرورش دهیم که این مهم، تلاش نهادهای اجتماعی را طلب می‌کند.