وضعیت تأسف‌بار یک خوابگاه دخترانه

وقایع اتفاقیه نوشت: ر میان پوسترهایی که بر در و دیوار دانشگاه‌ها و کتابخانه‌ها زده می‌شود، کمتر دانشجویی است که تبلیغات خوابگاه‌های خودگردان را ندیده باشد. تبلیغاتی که در اکثر اوقات با لحاظ‌کردن عبارت «تحت نظارت وزارت علوم» خیال دانشجو را از قانونی‌بودن و امکانات مناسبش راحت می‌کند؛ غافل از اینکه درستی این عبارت در حد همین چند کلمه است و با حقیقت مطابقتی ندارد.

یکی از این خوابگاه‌های خودگردان، متعلق به مرکز آموزش عالی لامرد در جنوبی‌ترین نقطه استان فارس است. از خوابگاه‌های خودگردانی که تا مرداد سال جاری در ﻟﯿﺴﺖ ﺧﻮاﺑﮕﺎه‌ﻫﺎی داﻧﺸﺠﻮﯾﯽ ﻏﯿﺮدوﻟﺘﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه در صندوق رفاه دانشجویان نبوده و می‌توان گفت مجوزی برای آن صادر نشده است؛ البته در صورت صدور مجوز هم تاکنون در لیست موردنظر قرار نگرفته است. این مرکز، خوابگاهی دارد که در نگاه اول، انباری از اجناس دست‌چندم و کهنه را در ذهن تداعی می‌کند و شاید گزینه خوابگاه دانشجویان یک دانشگاه سراسری، آخرین اولویت پیشنهادی برای آن باشد. خوابگاهی با کمترین امکانات رفاهی که حداقل‌های زندگی را برای دانشجویان نادیده گرفته است.

پیگیری‌های  برای پرسش از مسئولان دانشگاه درباره چرایی رسیدگی‌نکردن به شرایط خوابگاهی دانشجویان این واحد دانشگاهی تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده است. خوابگاهی دخترانه با 88 دانشجو در محله‌ای خارج از شهر که با فاصله‌ای طولانی از دانشگاه قرار گرفته و حتی حداقل‌های زندگی دانشجویی را از آنها محروم کرده است؛ تا جایی که تعدادی از آنها ادعا می‌کنند: «وضعیت زندان‌های کشور، بهتر از خوابگاهی است که ما در آن ساکن هستیم.»

«خوابگاهمون تو کوهه»
شاید بتوان گفت بزرگ‌ترین مشکلاتی که گریبان ساکنان این نوع خوابگاه‌ها را گرفته است، هزینه بالای اجاره آن و در مقابل امکانات پایینی باشد که در قبال این هزینه‌ها ارائه می‌شود. یکی از دانشجویان مرکز آموزش عالی لامرد که ورودی سال 93 است، می‌گوید: «دانشگاه ما یک مرکز آموزش عالی است که تا قبل از سال 93، فقط دو رشته نفت و مهندسی شیمی داشت و فقط پسر پذیرش می‌کرد.

سال 93 که ورودی ما بود، اولین سال پذیرش دختران بود. سال 93 بود که حدودا 22 دختر پذیرش شدن که بهشون یک ساختمون دو طبقه با چهار تا واحد دادن. یکی از واحدها کلا خالی بود و هر واحدی هم یک اتاق هفت نفره و یک اتاق چهار نفره داشت. برای این 22 تا دانشجو فقط دو سرویس بهداشتی بود ولی وضعیت به نسبت خوب بود. سال 94 هم 24 تا دختر پذیرش شدن که تو همون ساختمون اومدن با همون دو سرویس بهداشتی که توی حیاط بود. هر واحد حدودا 13 نفر جمعیت داشت با یک گاز سه‌شعله، یک حمام و یک یخچال. هرچی بود، مرکز شهر بود و دسترسی به بقیه جاها خوب بود ولی امسال خوابگاهمون توی کوهه.»

«خوابگاه در ورودی نداشت؛ گفتن با خرج خودتون برین هتل»
نبود حداقل‌های زندگی برای دانشجویان این دانشگاه، مشکلات بسیاری را به‌وجود آورده که هیچ‌کس در قبال آن مسئولیتی قبول نمی‌کند و گاهی با وعده و وعیدهایی بدون نتیجه، دانشجویان را دست‌به‌سر می‌کنند. کمبود امکانات و فضای کافی برای اتاق‌ها و وضعیت بهداشتی نامناسب از مواردی است که اعتراض بسیاری از دانشجویان را به‌همراه داشته است. یکی از دانشجویان این مرکز می‌گوید: «امسال اومدیم این خوابگاه جدید.

بچه‌ها که اول مهر اومده بودن خوابگاه حتی در ورودی نداشته، اتاق‌ها لامپ نداشتن. تو سایت نوشته بود شروع کلاس‌ها 26 شهریوره و هیچی برای اسکان بچه‌ها آماده نبود. تازه می‌گفتن در رو باز نمی‌کنن و اجازه ورود به دخترها نمی‌دن. می‌گفتن دخترها برن هتل تا خوابگاه‌ رو آماده کنیم؛ تازه پول هتل رو هم نمی‌دادن. بعد از تماس خانواده‌ها با معاون دانشگاه بود که اجازه ورود دادن؛ تازه مسئول امور دانشجویی باز هم اجازه ورود نمی‌داد.»

5 حمام و 8 سرویس بهداشتی برای 88 دانشجو
خوابگاه جدید دختران که از مهر امسال به‌عنوان ساختمانی جدید برای آنها در نظر گرفته شده، دو طبقه است و 12 اتاق دارد که با ظرفیت‌های 6، 8 و 10 نفره مشخص شده است. برای ساکنان طبقه همکف هم در زیر راه‌پله‌ها یک تکه‌سنگ و گازی سه‌شعله جا داده و اسمش را آشپزخانه گذاشته‌اند؛ 35 نفر را هم سوا کرده‌اند که باید با این گاز غذا درست کنند؛ البته طبق اولین تبصره از ماده «8» این آیین‌نامه که مربوط به وظایف شورای نظارت و ارزیابی است، خوابگاه‌های غیردولتی به سه درجه تقسیم می‌شوند و حداقل سرانه فضای اتاق برای هر دانشجو با توجه به درجه خوابگاه مشخص خواهد شد که در هر صورت، این فضا نباید از سه مترمربع کمتر باشد و اسکان بیش از ٦ نفر در هر اتاق ممنوع است. یکی از دختران این خوابگاه می‌گوید: «یک یخچال برای حداقل 12 نفر گذاشتن با یک گاز سه‌شعله برای 35 نفر. کلا هشت تا دستشویی و پنج تا حمام داریم. سرویس‌های بهداشتی از نظر نظافت و بهداشت هم در بدترین شرایط بود که با اصرار دانشجویان تا حدی تمیز شد. علاوه‌براین، ظرفیت اتاق‌ها خیلی بیشتر از متراژ اصلی اتاقه و حتی برای غذاخوردن کنار هم تو اتاقامون جا نداریم. مسئولای خوابگاه هم با نظر خودشون برای هر اتاقی، دو نفر اضافی ظرفیت گذاشتن؛ اتاق ما به اصطلاح 6 نفره‌ا‌س ولی برای سه نفر هم کمه و جا نیست.»

یک سرویس 18 نفره برای 88 دانشجوی خوابگاهی
نبود سرویس مناسب برای ایاب و ذهاب دختران، یکی دیگر از مشکلاتی است که دانشجویان لامرد با آن درگیر هستند. در ابتدای سال تحصیلی و در واقع قبل از شروع سال تحصیلی که دانشجویان از تغییر مکان خوابگاه مطلع شدند، رئیس مرکز اعلام کرده که به دختران هم دیگر سرویسی برای ایاب و ذهاب تعلق نمی‌گیرد؛ درحالی‌که ادعا می‌شد این مسافت، خیلی کوتاه است ولی به‌طور میانگین 15 تا 20 دقیقه برای پیاده‌روی زمان می‌برد. با این وضعیت، پس از اصرار دانشجویان به‌علت گرمای هوای لامرد، قرار بر این شد که در ساعات 12، 14 و 16 سرویس در اختیار دختران قرار بگیرد که ظرفیت آن 18 نفر است.

درحالی‌که دانشجویان ساکن خوابگاه، 88 نفر هستند و اکثرا کلاس‌هایشان در یک زمان است و مجبورند منتظر بمانند تا سرویس، چندین بار مسیر را طی کند تا همه به مقصد برسند. یکی از دانشجویان در توضیح این مشکل می‌گوید: «با اینکه شاید نزدیک به نظر برسه و 20 دقیقه پیاده‌روی داشته باشه ولی هوای لامرد خیلی گرمه و تحمل این هوا واقعا سخته.» این درحالی است که در ماده پنجم این آیین‌نامه که شرایط مکان را مورد بررسی قرار داده، با وجود تأکید بر قدمت ساختمان، تأمین استحکام و تأسیسات آن الزامی شمرده شده است. علاوه بر این، در این ماده آمده است: «تأییدیه دانشگاه ناظر از نظر موقعیت شهری (فاصله تا مرکز آموزش‌عالی، سرویس حمل‌و‌نقل عمومی و...)، مسائل فرهنگی و بوم‌شناختیِ محیط اطراف خوابگاه به‌خصوص خوابگاه‌های خواهران الزامی است.» در بند دیگری از این ماده آمده است: «فضا و موقعیت خوابگاه از حیث انتظامی، ترافیکی و امنیتی باید به‌وسیله اداره نظارت بر اماکن عمومی ناجا تأیید شود.»

«می‌گفتن هوا گرمه، آب هم گرمه؛ آبگرمکن لازم نیست»
یکی دیگر از مشکلات خوابگاه دخترانه مرکز آموزش‌عالی لامرد، تردد بیش از حد کارگران برای رفع مشکلات خوابگاه است؛ مشکلاتی که باید قبل از ورود دانشجویان رفع می‌شد و نشده است. یکی از این مشکلات، گازکشی ساختمان است که بعد از گذشت چند ماه، تازه اقدام به گازکشی کرده‌اند. یکی از دختران خوابگاهی می‌گوید: «تا قبل از این، اصلا ساختمان خوابگاه، گازکشی نبود و با کپسول گاز، غذا درست می‌کردیم. شرایطِ خیلی سختی بود ولی خب غذایی هم که سلف میده، قابل خوردن نیست. تا چند روز پیش، حتی آبگرمکن هم نداشتیم؛ می‌گفتن هوا گرمه، آب هم گرمه؛ نیازی به آبگرمکن ندارین. جدا از این مشکلات، به‌خاطر اینکه ظرفیت اتاق‌ها بیش از اندازه زیاده، اکثر وسایل بچه‌ها تو راهروهاست و برای تردد، مشکل داریم. یک آبسردکن برامون گذاشته بودن که درست تعبیه نکرده بودن و آب‌های اضافی می‌ریخت روی سرامیک‌های کف سالن. یکی از بچه‌ها پاش لیز خورده و افتاده بود زمین؛ در حدی که بردنش بیمارستان. ولی اصلا مسئولیتش رو قبول نکردن و حتی حاضر نبودن، ببرن بیمارستان. مسئول خوابگاه می‌گفت طوریت نیست؛ با اصرار بچه‌ها بود که به اورژانس زنگ زدن و بعدش هم گفتن حواسش پرت بوده.»

400 هزار تومان شهریه برای «هیچ»
با این اوصاف، هزینه‌ای که هر دانشجو برای شهریه خوابگاه می‌پردازد بسیار بالاتر از مقدار تعیین‌شده در آیین‌نامه خوابگاه‌های دانشجویی است. اتاق‌های 6 نفره 480 هزار تومان، هشت نفره 450 هزار تومان، 10نفره 420 هزار تومان است که با اعتراض و گفت‌و‌گوی مکرر دانشجویان، این قیمت به 420 هزار تومان برای هر دانشجو کاهش پیدا کرده است. به گفته یکی از دانشجویان تا سال گذشته برای خوابگاه، ترمی 300هزار تومان می‌دادیم که امسال به 420 هزار تومان رسیده است. «به این هزینه هم اعتراض کردیم و گفتند که خوابگاه 20 نفر ظرفیت اضافه دارد و با احتساب این 20 نفر، شهریه را به 315 هزار تومان رساندند ولی بدون این افراد اضافه همان 420 هزار تومان را باید بدهیم.» این مقدار هزینه برای حداقل امکاناتی است که در اختیار دانشجویان قرار نگرفته و دانشجویانِ روزانه دانشگاه دولتی باید برای امکاناتی که ندارند این هزینه زیاد را پرداخت کنند. علاوه بر مشکلات ذکر شده، این دانشجویان حتی سالن مطالعه ندارند؛ فقط اتاقی سه در چهار، در اختیارشان قرار داده‌اند که به‌خاطر کافی نبودنِ فضا، بچه‌ها به اجبار برای درس خواندن به حیاط می‌روند.

در اولین تبصره از ماده «٤» دستورالعمل اجرائی تأسیس و اداره خوابگاه‌های دانشجویی خودگردان که درباره شرایط اختصاصی متقاضیان، خوابگاه‌داران، سرپرست و کارکنان خدماتی است، آمده: «به‌کارگیری مستخدم و سرپرست مرد در خوابگاه برادران و به‌کارگیری مستخدم و سرپرست زن در خوابگاه خواهران و همچنین متأهل بودن نگهبان و سرایدار خوابگاه خواهران، اجباری است.» این درحالی است که خوابگاه مرکز آموزش عالی لامرد، نگهبان ندارد و حضور ساختمان سپاه در کنار خوابگاه و گشت‌های شبانه، امنیت آنها را تأمین می‌کند. نکته دیگری که در بحث خوابگاه‌ها قابل توجه است این است که مرکز آموزش‌عالی لامرد، فقط برای دختران خوابگاه در نظر گرفته و پسران مجبور هستند خانه اجاره کنند و دانشگاه، ریالی هم برای تأمین مسکن آنها نمی‌دهد. شهروندان لامرد هم از این وضعیت سوء‌استفاده کرده‌اند و خانه‌های دانشجویی را با اجاره‌بهای سنگین در اختیار آنها قرار می‌دهند.

وعده‌های الکی

تعدادی از دانشجویان در اعتراض به این وضعیت در ساختمان آموزش دانشگاه تحصن کردند که نتیجه آن، حضور سرویس‌های خوابگاه برای تمامی ساعات بود ولی با همان ظرفیت 18 نفر که در جواب برای درخواست سرویس با ظرفیت بیشتر، هزینه را بهانه کرده بودند. علاوه بر این، رئیس دانشگاه قول‌هایی را مبنی بر حل مشکلات دانشجویان داده بود که از پس حل هیچ‌کدام برنیامد. پس از تحصن و حل‌نشدن مشکلات، دانشجویان در روزهای اخیر، تصمیم به تجمع روبه‌روی در دانشگاه داشتند که با وساطت فرماندار لامرد، این تجمع لغو شد. فرماندار لامرد بعد از گذشت پنج سال از تأسیس مرکز آموزش‌عالی لامرد برای اولین‌بار از آنجا بازدید کرد و در این میان، دانشجویان مشکلات و خواسته‌های خود را به‌گوش او رساندند که مهم‌ترین خواسته آنها استعفای علی تیزرو، رئیس مرکز آموزش‌عالی لامرد بود که فرماندار قول رسیدگی و حل مشکلات را به آنها داد.

مرکز آموزش‌عالی لامرد، شاید فقط یکی از مراکزی باشد که دانشجویانش از حداقل‌های رفاهی محروم ‌هستند و هر روز، دغدغه‌های مضاعفی از محل زندگی‌شان دارند؛ در این میان، وظیفه صندوق رفاه دانشجویان است که ملاک‌های تأیید مجوز را برای این نوع خوابگاه‌ها روشن کند و مشخص شود روند تأیید چنین خوابگاه‌هایی چگونه است. درواقع، اگر دیگر خوابگاه‌هایی که در لیست تأیید شده صندوق رفاه قرار دارند هم در چنین وضعیتی باشند، دانشجویان با مصیبتی بزرگ در زمینه‌های رفاهی و صنفی روبه‌رو هستند.