عارف: از رسانه‌ها و مردم عذرخواهی می‌کنم

محمدرضا عارف این روزها نگاهی رو به آینده دارد. او خودش را فردی آرام توصیف می‌کند که منافع ملی را بر فردی ترجیح می‌دهد. او در گفتگویی تفصیلی خود را روزنامه آفتاب یزد از برخی مسائل سال‌های 90 و کناره گیری اصلاح طلبان از شرکت در انتخابات مجلس آن زمان سخن می‌گوید و مسائلی را درباره پیشنهادهای حسن روحانی برای حضور در هیئت دولت بازگو می‌کند.

عدم مشارکت در انتخابات سال 90 اشتباه بود
محمدرضا عارف معتقد است جریان اصلاحات در دهه 80 مسیر روبه رشد خودش را به خوبی طی نکرد و همین امر باعث شد تا جریان ما با مشکلاتی روبه‌رو شود. اوج مشکلات اصلاح طلبان را می‌توان در انتخابات سال 90 دید انتخاباتی که عملا تصمیم به عدم حضور در آن گرفته شد. البته من با این تصمیم مخالف بودم، جمع بندی ما در بنیاد امید این بود که به حدود 90 حوزه می‌توانیم کاندیدا و درحداقل 0 7 حوزه نیز کرسی‌های مجلس را به دست آوریم. منتها از آنجایی که همیشه به خرد جمعی پایبند بودم و در آن زمان هم جمع بندی آن بود که در انتخابات کاندیدا اعلام نکنیم.  خوشبختانه خیلی زود بعد از برگزاری انتخابات مجلس 90، این جمع‌بندی به دست آمد که عدم شرکت ما، اشتباه بود.

تغییر راهبرد اصلاح طلبان در انتخابات 92
محمد رضا عارف، نامزد انتخابات ریاست جمهوری در سال 92 گفت: ما در سال 91 از حضورمان در دانشگاه پاسخ خیلی مثبت و خوبی گرفتیم. دانشجو توقع و انتظار حضور اصلاح‌طلبان را داشت. این فضا را وقتی به دانشگاه‌ها‌ی مختلف می‌رفتیم به خوبی می‌دیدیم. به‌تدریج با حضور جوانان و انگیزه بالای آنها و استقبال از جریان اصلاح طلبی، یخ حضور اصلاح‌طلبان در رویدادهای سیاسی آب شد و در اواخر 91 به این نتیجه رسیدیم که باید در انتخابات حضور پیدا کنیم. از همان زمان هم چند نفر از اصلاح‌طلبان برای کاندیداتوری اعلام آمادگی کردند. شرایط دراوایل اردیبهشت 92 بسیار دلگرم کننده‎تر شد تا جایی که ما اینبار بحث پیروزی در انتخابات را مطرح کردیم.  یعنی در حالی‌که راهبرد ما تا آخر سال 91 برای حضور درانتخابات تنها اعلام این بود که ما اصلاح‌طلبان وجود داریم و قهر نکردیم! ولی به دلیل استقبالی که به خصوص جوانان از اصلاحات داشتند ما به باور پیروزی در انتخابات رسیدیم. اما زمانی دریافتیم که ما می‌توانیم پیروز رقابت‌های ریاست جمهوری باشیم که فرصت زیادی تا انتخابات نمانده بود. در نهایت هم به این نتیجه رسیدیم، دو نفری که می‌توانند در اردوگاه اصلاحات گزینه اصلاح طلبان باشند من و آقای روحانی هستیم.

می خواستم در سال 92 فضا آرام بماند
وی در خصوص شرایط و فضای انتخابات 92 که وی در آن به نفع حسن روحانی انصراف داد، گفت: ما می‌خواستیم که این اتفاق با آرامش انجام بگیرد. از نگرانی‌هایی که آن موقع داشتیم اتفاقاتی بود که احتمال داشت در ستادهای انتخاباتی ما دو نفر پیش بیاید.درآن اوقات همیشه به این فکر می‌کردم یعنی ممکن است بین ستادهای من و آقای روحانی درگیری اتفاق بیفتد ؟ آیا در یک جا پوسترهای من را پاره می‌کنند و در جای دیگر پوسترهای آقای روحانی را ؟ آیا ممکن است اتفاقات سال 88 اینبار در درون جبهه اصلاحات اتفاق بیفتد ؟ پاسخ به این سوالات خیلی برای من مهم بود.

گفتمان اصلاحات فرد محور نیست
 این چهره اصلاح طلب در ادامه افزود: فراموش نکنیم گفتمان اصلاحات گفتمان فردمحور نیست، بلکه گفتمان عبور از فرد است چه با میل خود آن فرد باشد چه نباشد. گفتمان اصلاحات اساسا نباید روی هیچ فردی متمرکز شود، بنابراین وظیفه من هم در آن شرایط آن بود تا به عنوان یک اصلاح طلب به این تصمیم و خواست عمومی اصلاحات کمک کنم. حالا کمک کردن گاهی ایستادن است، گاهی کنار کشیدن. در آن برهه به نظرم با کنار رفتنم تصمیم عقلانی و به موقعی گرفتم و حداقل در گام اول اصلاحات، آن نگاهی که به دنبال تحققش بودیم به تثبیت رسید و چون «گام اول» را خوب اجرا کردیم، خیلی زود پروژه گام دوم را در انتخابات 94 کلید زدیم.یعنی به دلیل نتیجه خوب گام اول، از مهر 92 «گام دوم» را شروع کردیم که الحمدالله موفق هم شدیم.

توضیحات عارف درباره ماجرای قهر او و نعمت زاده
محمد رضا عارف در ادامه گفت: هیچ قهری در کار نبود! به دلیل تجربه‌ای که از انتخابات‌های گذشته داشتیم مثلا اینکه حتی بعد از اتمام انتخابات با سربرگ ستادها، نامه‌نگاری‌هایی مشکوک می‌شود! ستاد را همان شب منحل و توصیه کردیم که دوستان‌مان به ستاد آقای روحانی بروند.اما در مورد مسئله‌ای که مطرح شد باید بگویم در آن اتفاق، افرادی بدون هماهنگی و اطلاع با رئیس ستاد ما،از آقای نعمت‌زاده دعوت کرده بودند. آقای نعمت‌زاده، رئیس ستاد آقای روحانی بود پس آقای دکتر توفیقی که رئیس ستاد ما بود باید در جریان چنین دعوتی قرار می‌گرفت. هرچند دعوت از شخص آقای نعمت زاده کار خیلی خوبی بود، اما بدون اطلاع، از ایشان دعوت شد! وقتی مسئولان ستاد در جریان چنین دعوتی نبودند دچار مشکلاتی شدیم که خوشبختانه با توجه به فضای صمیمی و دوستانه بین دو ستاد حل و فصل شد.

دیدگاهم را در انتخابات 92 روشن بیان کردم
رای اول مردم تهران در مجلس ادامه داد: ممکن است بپرسید چرا بعد از کناره گیری ام، موضع صریح در قبال رای دادن به روحانی نگرفتم. چون اگر موضع واضح در قبال حمایت از روحانی با بردن نام او می‌گرفتم رقیب هم به عمل مشابه دست می‌زد.مثلا در موضع‌گیری که در روز 23خرداد گرفتم توصیه کردم مردم به کسی که رویکرد امید و اصلاحات دارد رای دهند و به نظرم با این موضع‌گیری دیدگاه من کاملا روشن بیان شد.

از روحانی نه توقعی داشتم و نه مطالبه‌ای
محمدرضا عارف درباره روزهای بعد از پیروزی حسن روحانی می‌گوید: ائتلاف ما به آن شکلی که در دنیا رایج است، نبود.یعنی این ائتلاف به آن شکل نبود که در انتها سهم هر گروهی که در ائتلاف بوده مشخص باشد. بنابراین نه توقعی از آقای روحانی داشتیم نه مطالبه‌ای. دنبال سهم‌خواهی هم هیچ‌وقت نبودیم.
البته مردم در شعارهای ماه‌ها‌ی اول بعد از پیروزی یکسری خواسته‌هایی در این باره داشتند، اما همان مردمی که شعار معاونت اولی من را در دولت روحانی می‌دادند، شعار تداوم، همراهی و همکاری من را نیز می‌دادند.حدود دو ماه و نیم با حدود صد و بیست و پنج گروه 40 تا 50 نفره از نقاط مختلف کشور جلسه داشتم که این دو موضوع مورد خواست آنها بود، یکی حضور من در دولت یازدهم و دیگری تداوم این روند همراهی. البته در راستای حضور من در دولت، در خصوص به عهده‌گیری وزارتخانه‌ها‌یی پیشنهاد شد ولی احساس من این بود که اگر درگیر وزارت بشوم، دیگر مسئولیت حفظ سرمایه اجتماعی را نمی‌توانم انجام دهم من اولویت را در حفظ سرمایه اجتماعی می‌دیدم.

پیشنهاد وزارت علوم به عارف
وی درباره پیشنهاد تصدی گری وزارت می‌گوید: آقای روحانی وزارت علوم و وزارت ارتباطات را به من پیشنهاد دادند که من از ایشان تشکر کردم، همین طور بعدا معاونت علمی رئیس‌جمهور پیشنهاد شد.ولی در جمع بندی‌ها‌یی که صورت گرفت من ترجیح دادم خارج از هیئت دولت کمک کنم.

من از رسانه‌ها و مردم عزیز عذرخواهی می‌کنم
رای اول مردم تهران در مجلس می‌گوید: گلایه‌هایی دارم بالاخره لیست امید وقتی با آن تعداد نفرات وارد مجلس می‌شود ولی به یکباره از آن‌همه، 102 نفر به ریاست من رای می‌دهند معنا دارد و این موضوع نیازمند تحلیل است. من از رسانه‌ها و مردم عزیز عذرخواهی می‌کنم که خیلی از حرفها را نمی‌زنم، اما این سکوت به خاطر خودم نیست! بلکه به خاطر منافع ملی و جبهه‌ای است که داریم. درحال حاضر انسجام خوبی در جبهه ما وجود دارد. پس در چنین برهه‌ای، من با صحبت‌ها‌ی خودم نباید انشقاقی در جریان و جبهه متبوع خود ایجاد کنم و به همبستگی آن خدشه وارد کنم.

وی در ادامه گفت: هرچند باید این موضوع را هم زمانی بررسی کنیم که چگونه در شب قبل از انتخابات ریاست مجلس، آماری از کسانی که به من رای می‌دهند به مراتب بیشتر از کسانی است که در روز رای‌گیری نام من را برای ریاست می‌نویسند.
 
برخی مسئولان در انتخابات مجلس دخالت کردند
وی درباره دخالت برخی از اعضای دولت در روند انتخابات ریاست مجلس گفت: اسم وزیر را نبریم. ولی در سطح کلی، برخی مسئولانی که وظیفه‌شان بی‌طرفی بود و نقش تشکیلاتی‌شان این بود که نباید درباره انتخابات ریاست مجلس هیچ دخالتی کنند متاسفانه دخالت کردند. دخالت آنها کار بدی بود! بخصوص اینکه این افراد بخشی از ائتلاف بودند ولی اجازه دهید که موضوع را بیش از این باز نکنم وگرنه اسامی آنها را خیلی‌ها می‌دانند.

وی در همین رابطه افزود: لابی‌گری جایش در بیرون مجلس است نه در جلسه رسمی. به نظرم آنچه در مجلس می‌گویند را باید همه گوش دهند و مراقبت کنند دلیل آرام نشستن من در مجلس نیز همین است البته ناگفته نماند در مجلس، دوستان با من صحبت و مشورت می‌کنند.

تمرکزم را روی فراکسیون امید گذاشتم
وی درباره جایگاهش در کمیسیون آموزش گفت: در مورد کمیسیون آموزش برخی می‌گفتند که من کاندیدا شوم و پیش‌بینی نیز آن بود که من بالاتر از 18 یا 19 رای بیاورم. در کمیسیون آموزش 10 نفر از اعضای فراکسیون امید حضور داشتند، 4 تا 5 نفر از دیگر اعضای کمیسیون هم قول دادند که اگر من کاندیدا شوم به من رای خواهند داد.

من این موضوع را در هیئت رئیسه فراکسیون امید به بحث گذاشتم و در آنجا دلایلم را برای اینکه نباید نامزد ریاست کمیسیون شوم، اعلام کردم و این موضوع را یادآور شدم به دلیل کارهایی که در فراکسیون امید داریم و باید به مدیریت آن پرداخته شود بهتر است رئیس کمیسیون آموزش نباشم. در آنجا اعلام کردم درباره این موضوع رای‌گیری می‌کنیم و هر چه هیئت رئیسه فراکسیون گفت من عمل می‌کنم،هیئت رئیسه فراکسیون امید به این موضوع که نباید کاندیدای ریاست کمیسیون آموزش شوم رای داد.

با روحانی درباره مسائل آینده حرف زدیم
 وی در خصوص موضوع مطرح شده در آخرین ملاقاتش با حسن روحانی گفت: در ملاقات‌هایی که دارم به طور کلی رویکردم به آینده است و هیچ وقت در گذشته متوقف نمی‌شوم، می‌خواهم از گذشته برای آینده درس بگیرم. اگر در گذشته متوقف می‌شدم به شکل دیگری رفتار می‌کردم. در این ملاقات هم بحث‌هایی در مورد مسائل مختلف کشور، بحث فراکسیون امید، بحث انتخابات آینده و کارهایی که باید انجام بدهیم و به طور طبیعی مهم‌ترین مسئله هم بحث پیرامون مطالبات مردم و اولویت‌ها‌ی کشوربود.

معاون اول دولت اصلاحات ادامه داد: رابطه من با هیچ یک از مسئولان نظام بد نیست. با آقای لاریجانی سه، چهار مورد ملاقات داشتم و رابطه خوبی داریم.