گویا بالاخره پس از گذشت بیش از ۱۰ سال از مطرح شدن بحث شبکه ملی اطلاعات، این اینترانت ایرانی که لازمه گسترش آن کاهش قیمت و افزایش سرعت اینترنت است، پس از فراهم شدن زیرساختهای لازم در آستانه اولین گامهای اجرایی خود قرار دارد.
به گزارش ایسنا، شبکه ملی اطلاعات معروف به اینترانت ملی ایران فضایی را فراهم میکند که درخواستهای دسترسی داخلی و اخذ اطلاعاتی که در مراکز داده داخلی نگهداری میشوند به هیچ وجه از طریق خارج کشور مسیریابی نشود و امکان ایجاد شبکههای اینترانت و خصوصی و امن داخلی در آن فراهم شود.
از سال ۱۳۸۴ و ابتدای راهاندازی اینترانت، حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان به شبکه ملی اطلاعات اختصاص یافته است و مسوولان حوزه فناوری اطلاعات و فضای مجازی همواره بر لزوم تحقق این شبکه تاکید میکنند.
محمود واعظی در آخرین اظهارات خود با اشاره به اولویت قرار دادن شبکه ملی ارتباطات در دولت، راهاندازی فاز اول این شبکه را به هفته دولت موکول کرد.
بر اساس برنامه، باید چهار مرکز تبادل ترافیک داده شبکه ملی اطلاعات ایجاد شود. پس از بهرهبرداری از مرکز اول در تهران در روز جهانی ارتباطات، مرکز دوم در شیراز و با حضور ۱۴ سرویسدهنده خدمات دسترسی و تولیدکننده محتوا فعالیت خود را آغاز کرده است. البته به گفته محمدجواد آذری جهرمی - مدیرعامل شرکت ارتباطات- قرار بود دو مرکز دیگر تا پایان ماه رمضان راهاندازی شود، اما به زودی یک مرکز در تبریز به بهرهبرداری میرسد.
کاهش هزینه استفاده از اینترنت از وعدههای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است و از شخص وزیر تا دبیر شورای عالی فضای مجازی، مدیرعامل شرکت ارتباطات زیر ساخت و رئیس سازمان فناوری اطلاعات که مسئولان بخشهای مختلف حوزه ICT هستند، تحقق این وعده را منوط به استفاده از شبکه ملی اطلاعات میدانند.
بنا به گفته جهانگرد -رئیس سازمان فناوری اطلاعات- شبکه ملی اطلاعات دارای روندی تکاملی است و در فاز اول که مربوط به دسترسی مردم در نقاط مختلف به این شبکه میشود تمهیداتی اندیشیده شده و در حال حاضر نیز برنامهریزی اجرایی و طراحی شبکه ملی اطلاعات انجام شده است. بخشهایی از این پروژه نیز در حال اجرا و مراحل نهایی حقوقی آن هم در حال انجام است و در گامهای بعدی موضوعاتی مانند ظرفیت دسترسی، سرعت، امنیت و قیمت مورد توجه قرار خواهد گرفت.
محمدجواد آذری جهرمی نیز در این باره میگوید: در خصوص قیمت مدل تعرفه ای بنا بر مدل اقتصادی شبکه ملی اطلاعات اصلاح شده، به گونهای که قیمت سرویسهای داخلی و استفاده از شبکه ملی اطلاعات یک سوم سرویس اینترنت بینالملل محاسبه شود. مقوله کیفیت نیز یک امر مهم است که کارگروهی با مدیریت سازمان فناوری اطلاعات و عضویت کلیه اپراتورها و شرکت زیرساخت تشکیل شده تا کیفیت شبکه ملی اطلاعات را مرتبا پایش و بهبود بخشند.
همچنین ابوالحسن فیروزآبادی -دبیر شورای عالی فضای مجازی- معتقد است با دسترسی به شبکه ملی اطلاعات، سرعت و کیفیت دسترسی به اینترنت افزایش خواهد یافت و همچنین این شبکه به هیچ عنوان محدودیت به دنبال نداشته و در زمان استفاده از آن کاربر احساس نمیکند از یک شبکه داخلی یا خارجی استفاده میکند، اما درنهایت استفاده از این شبکه تعرفه ارزانتری را برای محتوای داخلی به همراه خواهد داشت.
البته در جلسه اخیر مجلس که با حضور واعظی برگزار شد، انتقاداتی درباره هزینه اینترنت با توجه به کیفیت و سرعت آن مطرح شد و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ توضیح داد که هزینه اینترنت در ایران از معدل جهانی بسیار کمتر است.
وی با اشاره به کاهش بین۱۸ تا ۳۰ درصد هزینهی اینترنت، افزود: وزارت ارتباطات به تازگی تصمیم گرفته است هزینهی اینترنت بسته به حجم پهنای باند کاهش یابد و طبیعتا افرادی که از پهنای باند داخلی استفاده کنند هزینه کمتری میپردازند.
او در واکنش به این انتقاد که چرا سرعت اینترنت کاهش یافته است گفت: افزایش سرعت اینترنت در نسبت معکوس با افزایش تعداد کاربران است، اما گام به گام در صدد افزایش سرعت اینترنت هستیم.
وزیر ارتباطات و فنآوری اطلاعات همچنین کم کردن ترافیک بینالمللی و افزایش ترافیک داخلی را از دیگر سیاستهای مهم وزارتخانه اعلام کرد و افزود: در ابتدای دولت ۱۰ درصد مردم از ترافیک داخلی و ۹۰ درصد از ترافیک بینالمللی استفاده میکردند اما امروز ۴۰ درصد مردم از ترافیک داخلی و ۶۰ درصد از ترافیک بینالمللی استفاده میکنند که ما امیدواریم سهم استفاده از ترافیک داخلی تا پایان عمر دولت یازدهم به ۵۰ درصد افزایش یابد.
واعظی از هزینهی ۲۰ میلیارد تومانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای سالمسازی فضای مجازی خبر داد و گفت: درصددیم تا حد امکان هم محصولات و هم شبکه اطلاعات را بومی کنیم و شبکه توانا در پی تحقق این هدف است و همزمان با توسعه شبکه ملی اطلاعات صیانت فرهنگی و اجتماعی را توسعه میدهیم. تا حد توان محتوای اینترنت را داخلی و پیوست فرهنگی که در دستور شورای عالی فضای مجازی است را دنبال خواهیم کرد.
با این اوصاف باید دید کاهش هزینه و افزایش کیفیت و سرعت دسترسی به اینترنت که به راهاندازی شبکه ملی اطلاعات گره خوردهاند، با راهاندازی فاز اول این شبکه در هفته دولت و توسعه آن، دچار چه تغییری شده و آیا انتظارات نسبی مشترکان را پاسخ میگوید؟