سناریوهای یک سقوط

فرارو- بمب، موشک یا نقص فنی؟ تیم سوانح هوایی باید برخی از احتمالات را بررسی کند.

به گزارش فرارو به نقل از گاردین، هنوز دلیلی برای سقوط هواپیمای MS804 مصر پیدا نشده است. این هواپیما از پاریس به سمت قاهره در حال پرواز بود و 66 مسافر و خدمه پرواز در آن حضور داشتند. گرچه مصر اعلام کرده احتمال حمله تروریستی بیشتر از نقص فنی هواپیما است، اما تاکنون هیچ گروهی مسئولیت سقوط این هواپیما را بر عهده نگرفته است.

پس تیم سوانح هوایی چه عوامل دیگری را می‌تواند در نظر بگیرد؟

بمب
با توجه به حملات تروریستی اخیر در فرانسه و سقوط هواپیمای روسی در حریم هوایی مصر که سال گذشته 224 کشته برجای گذاشت، می‌توان گفت احتمال انگیزه تروریستی در ابن سانحه بسیار بالاست. در اواسط ماه نوامبر روسیه اعلام کرد شواهد کافی در دست دارد که نشان می‌دهد سانحه‌ی هوایی سال گذشته براثر بمب‌گذاری بوده است.

کارشناسان امنیتی عقیده  دارند خدمه پرواز با دسترسی به نقاط حساس هواپیما می‌توانند خطری داخلی و تهدیدی جدی برای فرودگاه‌های اروپا باشند.

هواپیمای مصری باید در آخرین بیست‌وچهار ساعت پروازش در مسیرهای قاهره، اریتره و تونس مرتباً بازرسی می‌شد. وزرای فرانسه تأیید کردند که باوجود تدابیر امنیتی شدید، بازهم احتمال قاچاق بمب از فرودگاه شارل دو گل به داخل پرواز وجود دارد.

برخی کارشناسان گفته‌اند آخرین حرکات این هواپیما- چرخش نود درجه به چپ و سپس چرخشی 360 درجه به راست که توسط رادار نظامی یونان ثبت‌شده است، می‌تواند نشانه‌ای از انفجاری در هواپیما باشد که سبب از دست رفتن کنترل هواپیما شده است. اما برخی می‌گویند نمی‌توان این‌گونه حرکات هواپیما را تعبیر کرد.

موشک

ژان پال ترودک رئیس سابق سازمان تحقیقات سوانح هوایی فرانسه می‌گوید احتمال دارد یک موشک در این سانحه هوایی دخیل بوده باشد.

گرچه هواپیمای مصری بر فراز منطقه جنگی پرواز نمی‌کرد، اما هدف قرار گرفتن پرواز MH17 از آمستردام به مقصد کوالالامپور در سال 2014 نشان داد که هواپیماهای مسافربری حتی در ارتفاع سی‌وسه هزار فوتی نیز امنیت ندارند.

گرچه تمرین‌های نظامی ناتو با ناوهای هواپیمابر و جت در شرق مدیترانه انجام می‌شود، اما گمان نمی‌رود گروه‌های تروریستی بالقوه سلاح‌هایی با برد کافی برای هدف‌گیری یک هواپیما را داشته باشند. هواپیمای مصری در ارتفاع سی‌وهفت هزار فوتی در حال پرواز بوده است.

گفته می‌شود یک جت بریتانیایی که در پاییز گذشته به سمت مصر در حال حرکت بود، به یک موشک تمرینات نظامی نزدیک شده است که دولت آن کشور وجود هرگونه خطری برای هواپیماهای دیگر از جانب این موشک را رد کرد.

یک خرابکاری عمدی
انحرافات هواپیما می‌تواند نشانی از رقابت بر سر کنترل هواپیما باشد: یا براثر هواپیماربایی و یا میانِ خدمه هواپیما.

پس از حمله تروریستی یازده سپتامبر، دسترسی به کابین خلبان دشوارتر شده است زیرا درهای کابین قفل می‌شوند. اما این قفل‌ها دست‌کاری در پرواز را برای خلبان‌ها و یا متجاوزین آسان‌تر کرده است.

فقدان یک پیام اضطراری و یا عدم پاسخ‌گویی به درخواست‌های کنترل ترافیک هوایی در 12 دقیقه قبل از انحراف هواپیما، می‌تواند سؤالی برای بررسی محققان باشد.

خلبان این پرواز محمد سعید شوکیر بیش از شش هزار ساعت و کمک‌خلبان محمد ممدوح احمد حدود سه هزار ساعت تجربه پرواز داشتند.

از زمان ناپدید شدن پرواز MH370، خلبانان تحت سوءظن بوده‌اند. همچنین، سقوط عمدیِ هواپیمای ژرمن وینگز در سال 2015 توسط کمک‌خلبان، احتمالات وحشتناکی را نشان می‌دهد که روسای ایرلاین لوفتانزا اعتراف کرده‌اند برای جلوگیری از آن کاری از دستشان بر‌نمی‌آید.

تحقیقات بین‌المللی درباره پرواز هواپیمایی مصر در سال 1999 نشان داد که کمک‌خلبان پرواز 990 از لس‌آنجلس به قاهره، عمداً باعث سقوط این هواپیما در آب‌های اقیانوس اطلس شد؛ اما دولت مصر این یافته‌ها را رد کرد.

نقص فنی
فناوری جدید احتمال نقص ناگهانی یک هواپیمای مدرن را بسیار پایین می‌داند: هواپیمای A320 به اسب بارکش حمل‌ونقل هوایی در مسافت‌های کوتاه معروف است و شعار ایرباس این است که چنین مدل هواپیمایی هر دو ثانیه یک‌بار درجایی در جهان در حال فرود یا پرواز است.

این احتمال در هوای خوب و ارتفاع زیاد حتی کمتر است. اما تاریخچه پرواز نشان می‌دهد نقص‌های فنی فاجعه‌آمیز بوده‌اند.

ترکیبی از حوادث
پیچیدگی فزاینده هواپیماها سبب شده در برخی حوادث خلبان‌ها بیشتر تحت شک و تردید باشند. تنها هجده ماه گذشته بود که هواپیمای ایرباس اندونزی پس از صعودی غیرطبیعی در دریای جاوه سقوط کرد. محققان یافتند که نقص در کنترل سکان و یک هشدار خودکار باعث آغاز زنجیره‌ای از حوادث شد که هواپیما را از کنترل خلبان خارج کرد.

تونی کیبل، محقق سابق AAIB بر روی سوانح A320 تحقیق کرده است و می‌گوید: "با وقوع مشکلات الکتریکی در سیستم، در کابین خلبان وضعیت آشفته‌ای با پیام‌ها، کاکپیت ها و آلارم های مختلف پیش می‌آید و کنترل این شرایط برایشان دشوار می‌شود. کاری که می‌شود انجام داد ریست تمام دستگاه‌های کنترل است. اما در بعضی موارد، کابین خلبان این کار را انجام نداده‌اند و ازنظر من به فاجعه بسیار نزدیک شده‌اند- اگر این اتفاق در شب می‌افتاد، می‌توانست بسیار بد تمام شود. "