مگر پلیس قاضی است؟!

فرارو- عباس عبدی کارشناس سیاسی می‌گوید: «این سوال کاملا بجا است که پلیس به چه دلیل قانونی می تواند فردی را احضار کند؟ مگر پلیس قاضی است و اصلا اگر فرد احضار شده به پلیس مراجعه نکند چه می شود؟ آیا اقدامات تنبیهی در نظر گرفته شده مبنای قانونی دارد؟ خوب مستندات آن را اعلام کنند.»

سردار حسین ساجدی‌نیا از ساماندهی بیش از 7000 مامور نامحسوس پلیس امنیت در راستای اجرای طرح امنیت اخلاقی در پایتخت خبر داد.

سردار ساجدی نیا در مراسم آغاز به کار پلیس گشت ارشاد نامحسوس با بیان اینکه از ابتدای این هفته طرح امنیت اخلاقی به شکل محسوس و در سطح گسترده‌ای در سطح میادین، مجتمع‌های تجاری، و بزرگراه‌های پایتخت به اجرا در آمده است، گفت: این افراد در صورت مشاهده موارد ناهنجاری همچون مزاحمت برای نوامیس، آلودگی صوتی، کشف حجاب در خودرو و انجام حرکات نمایشی در خیابان، شماره پلاک خودرو را برداشته و از طریق سامانه پیامکی به مرکز پلیس امنیت اخلاقی اطلاع می‌دهند سپس از سوی پلیس امنیت با این افراد تماس گرفته و از آنان خواسته می‌شود که در موعد تعیین شده به پلیس مراجعه کنند.

علت تشکیل پلیس نامحسوس چیست؟

عباس عبدی کارشناس مسائل سیاسی و اجتماعی در گفتگو با فرارو گفت: «بنده پشت پرده این تصمیم را نمی دانم اما روشن است که پلیس اقدامات گذشته خود را موثر ندانسته که طرح جدیدی ارائه کرده است. پس سوال اصلی این است که آیا عدم موفقیت پلیس گشت ارشاد در سال های اخیر به دلیل کمبود نیرو بود یا به دلیل محسوس بودن این نیرو بوده است؟»

وی ادامه داد: «اگر این عدم موفقیت به دلیل کمبود نیرو بوده این هفت هزار نفر را در قالب پلیس محسوس استخدام کنند، اما اگر به دلیل محسوس بودن پلیس، ناموفق بودند در این صورت نیازی به استخدام جدید نیست؛ همین پلیس های موجود و محسوس خود را نامحسوس کنند.»

وی افزود: «البته اگر دلیل دوم صادق باشد باید گفت این فاجعه است که محسوس بودن پلیس نه تنها نتوانسته در انجام وظیفه این نیرو کمک کند، بلکه مانع موفقیت آن شده است.»

عبدی درباره توضیحات پلیس پیرامون لزوم ایجاد گشت ارشاد نامحسوس گفت: «متاسفانه پلیس دفاعیه درستی از لزوم شکل گیری چنین نیرویی بدست نداده است و حتی در توضیحات رئیس پلیس پایتخت در این باره وظایف این گروه و رفتاری که پلیس بر اثر گزارش های آنها پیشه خواهد کرد ابهامات قانونی زیادی وجود دارد.»

وی ادامه داد: «این سوال کاملا بجا است که پلیس به چه دلیل قانونی می تواند فردی را احضار کند؟ مگر پلیس قاضی است و اصلا اگر فرد احضار شده به پلیس مراجعه نکند چه می شود؟ آیا اقدامات تنبیهی در نظر گرفته شده مبنای قانونی دارد؟ خوب مستندات آن را اعلام کنند.»

وی افزود: «لذا اگر پلیس زحمت بکشد و وظایف پلیس نامحسوس را به صورت منطقی بنویسد و مستندات قانونی اقدامات پلیس روی این گزارشها را ذکر کند کل قضیه روشن خواهد شد.»


این کارشناس مسائل اجتماعی درباره علت شکل گیری پلیس نامحسوس گفت: «من واقعا علت آن را نمی دانم. به هر حال مزاحمت های خیابانی همیشه وجود داشته و هیچگاه کسی هم برای کاهش یا رفع این ناهنجاری اجتماعی کاری نکرده است. اما من فکر می کنم این طرح بیشتر برای مقابله با موضوع حجاب است که معلوم هم نیست به نتیجه برسد و مردم چه واکنشی به آن داشته باشند.»

وی ادامه داد: «البته به نظر می رسد این طرح بیشتر جنبه روانی داشته و پلیس بیشتر قصد دارد مردم هر لحظه فکر کنند یک نفر ناظر بر اعمال آنها است تا دست از پا خطا نکنند. لکن برای پلیس شایسته نیست که از این شیوه ها استفاده کند و اگرچه ممکن است در کوتاه مدت و به شکل مقطعی و مُسکّن وار تاثیراتی داشته باشد اما در بلند مدت عوارض سختی خواهد داشت.»

عبدی در پاسخ به این سوال که تبعات و پیامدهای وجود پلیس نامحسوس در جامعه چیست؟، گفت: «سوال این است که اگر کسی هم بی حجاب باشد و او را شناسایی کنند و با وی تماس بگیرند و احضارش کنند چه مشکلی حل می شود؟ اگر بگوید بی حجاب نبوده یا مامور نامحسوس دروغ گفته باشد چطور می توان اعتمادکرد؟»

وی ادامه داد: «اکنون که پلیس دارای لباس و کارت شناسایی است موارد متعددی از سوءاستفاده از عنوان و لباس پلیس در جامعه گزارش می شود؛ لذا اگر از فردا عده ای به نام پلیس نامحسوس شروع به تلکه گیری از مردم کنند و پلیس هم عنوان کرد اینها نیروهای ما نیستند مردم باید چه کنند؟»

وی افزود: «از سوی دیگر چنانچه از شواهد و دلایل این طرح بر می‌آید اکنون زورِ پلیس رسمی و محسوس به ناهنجاری های مختلف در جامعه نمی رسد و معلوم نیست پلیس نامحسوس قصد دارد چه گره ای از این مشکل باز کند؟ لذا به نظر می رسد این طرح نشان دهنده استیصال پلیس در انجام وظایفی است که از حیث قانونی غیرقابل اجراست و این امر موجب فرسایش آن است که در نتیجه نمی تواند به وظایف اصلی خود بپردازد و خود را درگیر چنین موضوعاتی می کند.»

عبدی در پاسخ به این سوال که اگر این پلیس نامحسوس است چرا عکس هایی از آنها در خبرگزاری ها منتشر شده است؟، گفت: «شاید به این طریق قصد دارند عنوان کنند که این طرح کاملا جدی است. اما این موضوع خیلی مهم نیست چون انتشار آن عکس ها نمی تواند منجر به شناسایی آنها توسط مردم در حین رفتار روزانه شود.»

عبدی در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است در اجرای این طرح اهداف سیاسی نیز نهفته باشد؟، گفت: «در این باره نمی توانم اظهارنظر مستندی کنم اما وقتی مردم مشاهده می کنند گشت ارشاد برای سال ها ثابت بوده اما اکنون بعد از انتخابات قرار است به صورت نامحسوس شود طبیعی است که این تحول را به مسائل سیاسی ربط دهند.»

وی افزود: «لذا بهتر است پلیس از انجام این گونه طرح‌ها پرهیز کند تا چنین برداشتی در جامعه رخ ندهد چون اینگونه برداشت ها پلیس را تضعیف می کند.»