غنی‌نژاد: طرح خرید کالا رانتی است

 موسی غنی‌نژاد اقتصاددان با اشاره به اینکه طرح دولت برای پرداخت وام با کارت اعتباری موجب سوء استفاده رانت‌خوارها می‌شود، گفت: از نظر اقتصاد سیاسی هم این طرح شکست خورده است و میلیون‌ها ناراضی از دولت ایجاد می‌کند.

به گزارش تسنیم، موسی غنی‌نژاد اقتصاددان درباره کارت خرید اعتباری دولت گفت: کارت اعتباری در همه جای دنیا مرسوم است اما کارت اعتباری را بانک می‌دهد، این موضوع ارتباطی به وزارت صنعت ندارد. وقتی وزارت صنعت وارد می‌شود و مسئله این‌گونه مطرح می‌شود که اعتبار با نرخ پایین‌تر داده شود، رانت ایجاد می‌شود.

وی گفت: سالها است که در کشور سیاست‌هایی که منجر به رانت می‌شود اجرا شده است. تجربه نشان می‌دهد که هر جا رانت ایجاد شود، رانت‌خوارها از سیاست گذاران باهوش‌ترند، این طرح هم این‌گونه است، وقتی رانتی ایجاد می‌شود، رانت‌خوارها به میدان می‌آیند و آن را می‌برند.

این اقتصاددان افزود: باید به فلسفه این طرح فکر کرد؛ اگر قرار است اعطای کارت اعتباری به‌عنوان امکانی که تاکنون وجود نداشته است، به وجود آید، اقدام بسیار خوبی است اما کارت اعتباری به رانت ارتباط ندارد. رویه درست این‌گونه است که بانک وضعیت مالی مشتری‌اش را بررسی می‌کند و بر اساس آن اعتباری برای مشتری در نظر می‌گیرد. نرخ سود را هم بانک تعیین می‌کند نه اینکه جای دیگری حتی بانک مرکزی نرخ سود را مشخص کند، هروقت این‌گونه شود رانت ایجاد می‌شود.

به‌گفته وی، بعضی از مدیران خود را خیلی باهوش تصور می‌کنند و فکر می‌کنند سیستمی را طراحی می‌کنند که  هیچ سوء استفاده‌ای نشود اما در ایران آن افراد رانت‌خوار باهوش راه نفوذ را پیدا می‌کنند. در حال حاضر نمی‌توان این راه‌ها را پیدا کرد اما در زمان اجرا مشخص خواهد شد که سود این کارت‌ها نصیب چه‌کسانی خواهد شد.

غنی‌نژاد گفت: سالهاست می‌خواهیم شرایط مناسبی ایجاد کنیم که اقشار ضعیف از آن بهره ببرند اما رانت‌خوارها از آن استفاده کرده‌اند، اعطای کارت اعتباری هم همین است، تفاوتش این است که گفته می‌شود سامانه طراحی شده است اما این توهم است که فکر کنیم با سامانه می‌توان راه رانت را بست.

وی افزود: مطرح می‌کنند که اگر به‌لحاظ اقتصادی توجیه چندانی برای این طرح وجود ندارد اما از نظر اقتصاد سیاسی قابل توجیه است اما دیدگاه من این است که از نظر اقتصاد سیاسی هم این طرح تاکنون شکست خورده است و در آینده هم شکست بدتری خواهد خورد.

این اقتصاددان گفت: در طرح فروش اعتباری خودرو هم بیش از آنکه رضایت ایجاد شود نارضایتی ایجاد شد. برای آن حدود 100هزار نفری که موفق به خرید شدند، رضایت ایجاد شد اما باقی افراد ناراضی شدند. از همه بیشتر خودروسازان احساس رضایت کردند چون یک رانت نصیبشان شد. در طرف دیگر میلیون‌ها نفر که احساس می‌کنند سرشان کلاه رفته، ناراضی شده‌اند. در مورد کارت اعتباری هم این اتفاق رخ خواهد داد چراکه به عده‌ای این امکان خواهد رسید و عده‌ای از آن بی‌نصیب می‌مانند، به همین علت نارضایتی ایجاد می‌شود.

وی تصریح کرد: عده‌ای نمی‌توانند درست از آن استفاده کنند که به جمع ناراضیان می‌پیوندند، در این میان رانت‌خواران می‌توانند از آن بهره ببرند، بر همین اساس می‌گویم که از نظر اقتصاد سیاسی هم نمی‌توان این طرح را توجیه کرد.

غنی‌نژاد گفت: در حال حاضر برخی دیدگاه‌ها در شبکه‌های اجتماعی نشان دهنده ایجاد نارضایتی است. معلوم نیست این طرحها چگونه مورد مطالعه قرار می‌گیرد. آنچه از طرح برمی‌آید این است که پایه پولی را افزایش خواهد داد و دستاوردهای تورمی را به خطر می‌اندازد. ریسک حتمی در زمینه اقتصاد کلان وجود دارد و نتیجه‌ای که در زمینه اقتصاد سیاسی به‌دنبال آن هستند نیز به دست نخواهد آمد.