bato-adv
کد خبر: ۲۵۴۵۵۰
یوکیا آمانو:

هیچ سند معتبری از انحراف مواد هسته‌ای در موضوع "پی‌ام‌دی" وجود ندارد

آژانس در یکی از مهم‌ترین تحولات تاریخ نظارت و راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران روز چهارشنبه پس از هشت سال اعلام کرد که "فعالیت‌های مربوط به توسعه ابزار انفجار هسته‌ای پیش از پایان سال 2003 فراتر از مطالعات علمی نبوده است" و "هیچ سند معتبری از انحراف مواد هسته‌ای در ارتباط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه‌ هسته‌ای ایران ندارد."

تاریخ انتشار: ۲۲:۲۸ - ۱۱ آذر ۱۳۹۴
آژانس در یکی از مهم‌ترین تحولات تاریخ نظارت و راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران روز چهارشنبه پس از هشت سال اعلام کرد که "فعالیت‌های مربوط به توسعه ابزار انفجار هسته‌ای پیش از پایان سال 2003 فراتر از مطالعات علمی نبوده است" و "هیچ سند معتبری از انحراف مواد هسته‌ای در ارتباط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه‌ هسته‌ای ایران ندارد."

یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عصر روز چهارشنبه 11 آذر ماه‌ (2 دسامبر) ارزیابی نهایی خود از مسایل باقی‌مانده در خصوص برنامه هسته‌ای گذشته و حال ایران را منتشر کرد.

بر اساس آنچه در بخش نتیجه‌گیری گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده است وی اعلام کرد: تمام اقدامات تعیین شده در نقشه راه اجرا شده و ایران توضیحات و اطلاعات لازم را برای تکمیل تحقیقات آژانس ارائه داده است.

در بخش خلاصه این گزارش آمده است، تمام فعالیت‌های تعیین شده در نقشه راه اجرا شده است. ایران توضیحات لازم را به صورت مکتوب و اسناد مربوطه در خصوص مسائل باقی‌مانده گذشته و حال را ارائه داده است و آژانس سوالات درباره ابهامات مربوط به توضیحات و نشست‌های کارشناسی فنی که برگزار شده را مطرح کرده است.

آژانس فعالیت‌های پادمانی را در مکان‌های مورد نظر خود شامل سایت پارچین اجرا کرد و یک نشست جمع‌بندی برگزار شده است. اجرای نقشه راه مسیر همکاری سازنده‌تر میان ایران و آژانس را تسهیل کرده است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارزیابی می‌کند که یک سری از فعالیت‌های مربوط به توسعه ابزار انفجار هسته‌ای پیش از پایان سال 2003 در ایران به عنوان یک اقدام هماهنگ‌شده صورت گرفته و برخی از این فعالیت‌ها پس از سال 2003 ادامه یافته است. آژانس هم‌چنین ارزیابی می‌کند که این فعالیت‌ها فراتر از مطالعات علمی و احتمالی و به علاوه دستیابی به شایستگی‌ها و ظرفیت‌های فنی مربوطه نبوده است.

آژانس هم‌چنین هیچ نشانه معتبری از فعالیت‌های مربوط به تحقیق و توسعه یک ابزار انفجار هسته‌ای پس از سال 2009 در دست ندارد. آژانس هم‌چنین هیچ سند معتبری از انحراف مواد هسته‌ای در ارتباط با ابعاد نظامی احتمالی برنامه‌ هسته‌ای ایران ندارد.

گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره مسایل گذشته و حال برنامه هسته‌ای ایران در پانزده صفحه به علاوه یک صفحه ضمیمه منتشر شد.

برگردان فارسی این گزارش که ترجمه‌ای غیررسمی است در پی می‌خوانیم:

شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی

GOV/2015/68

2 دسامبر 2015 میلادی

ارزیابی نهائی درخصوص مسائل باقیمانده گذشته و حال پیرامون

برنامه هسته ای ایران

A. مقدمه

1. این گزارش مدیرکل به شورای حکام، در راستای نقشه راه برای روشن سازی مسائل گذشته و حال مربوط به برنامه هسته ای ایران (نقشه راه) ، شامل ارزیابی نهایی تمامی موضوعات باقیمانده گذشته و حال، همانگونه که در گزارش مدیرکل در نوامبر سال 2011 میلادی آمده است، می باشد (GOV/2011/65). این ارزیابی بر اساس تمامی اطلاعات مرتبط با پادمان در دسترس آژانس، شامل اطلاعات ناشی از اجرای موافقتنامه پادمان در ایران ، چارچوب همکاری ، شامل نقشه راه، و برنامه اقدام مشترک (JPA) می باشد.

A.1 نگرانی های آژانس

2. از سال 2001 به بعد، آژانس بتدریج در مورد احتمال وجود فعالیتهای افشانشده هسته ای مرتبط با سازمانهای نظامی، شامل فعالیتهای مربوط به توسعه یک کلاهک هسته ای برای یک موشک نگران شد. گزارشات مدیرکل موضوعات باقیمانده مربوط به ابعاد احتمالاً نظامی برنامه هسته ای ایران را مشخص نمود و خواستار اقداماتی از سوی ایران برای حل و فصل آنها گردید. ضمیمه 2011 شامل تجزیه و تحلیل مشروح اطلاعاتی می باشد که بعداً در اختیار آژانس قرار گرفت. این اطلاعات نشان داد که ایران فعالیت هایی در ارتباط با توسعه یک وسیله انفجاری هسته ای انجام داده بود. این اطلاعات همچنین نشان داد که پیش از پایان سال 2003، این فعالیتها بر اساس یک برنامه ساختاری، و اینکه برخی از فعالیتها ممکن است هنوز ادامه داشته باشد تحقق یافته است.

3. اطلاعات متقن و ارایه شده در آن ضمیمه از منابع گسترده و مستقل، شامل تلاشهای خود آژانس و تعدادی از کشورهای عضو، شامل خود ایران ارایه گردیده است. این (اطلاعات) از نظر محتوای فنی، افراد و سازمانهای درگیر و چهارچوب زمانبندیها مطابقت داشت. بر اساس این ملاحظات، و در پرتوی دانش عمومی آژانس از برنامه هسته ای ایران و تکامل تاریخی آن، آژانس، اطلاعات مندرج در ضمیمه را در مجموع معتبر یافت.

4. آژانس درخواست کرد که ایران بدون تاخیر بطور محتوایی با آژانس بمنظور ارایه روشنگری در خصوص ابعاد احتمالاً نظامی برنامه هسته ای خود همانطوریکه در ضمیمه 2011 مشخص شده تشریک مساعی نماید.

A.2. قطعنامه های گذشته شورای حکام و شورای امنیت

5. شورای امنیت تایید نمود که گامهای خواسته شده از سوی شورای حکام در قطعنامه هایش برای ایران الزام آور است. بین سالهای 2006 و 2010، شش قطعنامه شورای امنیت تحت فصل هفت منشور سازمان ملل به تصویب رسید که بر اساس مفاد آن قطعنامه ها الزام آور می باشند.

6. بویژه، شورای امنیت در قطعنامه ژوئن 2010 (1929) بر وظایف ایران، ازجمله، همکاری کامل با آژانس در خصوص تمامی موضوعات باقیمانده، خصوصاً موضوعات منجر به نگرانی در باره ابعاد احتمالاً نظامی برنامه هسته ای ایران، شامل ارایه دسترسی بدون تاخیر به تمامی سایتها، افراد و اسناد مورد درخواست آژانس مجدداً تایید نمود.

7. متعاقب ارایه گزارش مدیرکل در نوامبر 2011، شورای حکام، در قطعنامه نوامبر 2011 (GOV/2011/69)

، از جمله، تاکید نمود که ضروری است تا ایران و آژانس گفتگوی خود را با هدف حل و فصل فوری تمامی موضوعات باقیمانده ، شامل موضوعاتی که منجر به نگرانیها در مورد ابعاد احتمالاً نظامی برنامه هسته ای ایران شده است، بمنظور ارایه روشن سازیها در خصوص آن مموضوعات تشدید نمایند.

8. علاوه بر گزارش مدیرکل در اوت 2012 (GOV/2012/37)، شورای حکام، در قطعنامه اش در سپتامبر 2012(GOV/2012/50)، از جمله، تصمیم گرفت که درخواستهای همکاری آژانس از ایران با هدف حل و فصل تمامی موضوعات باقیمانده ضروری و فوری است تا بدینوسیله اعتماد بین المللی نسبت به ماهیت کاملاً صلح آمیز برنامه هسته ای ایران اعاده شود.

B. تلاشها برای بررسی نگرانیهای آژانس از نوامبر 2011

B.1. رهیافت ساختاری

9. بین ژانویه 2012 و می 2013، آژانس و ایران ده دور گفتگو در وین و تهران با هدف دستیابی به یک ' رهیافت ساختاری' سندی برای حل و فصل موضوعات باقیمانده مرتبط با برنامه هسته ای ایران، برگزار نمودند . معذالک، این گفتگوها به نتایج قطعی منجر نگردید. در اکتبر 2013، آژانس و ایران به این نتیجه رسیدند که، با بن بست مذاکرات و نبود دورنمایی برای دستیابی به توافق در خصوص این سند، یک رهیافت جدید با هدف اطمینان از ماهیت منحصراً صلح آمیز برنامه هسته ای ایران بایستی توسعه یابد.

B.2. چارچوب برای همکاری

10. در 11 نوامبر 2013، آژانس و ایران یک ' بیانیه مشترک در خصوص چارچوبی برای همکاری ' ( چارچوب برای همکاری) امضا کردند، که در آن توافق گردید تا همکاری در زمینه فعالیتهای راستی آزمایی آژانس برای حل و فصل تمامی موضوعات حال و گذشته، افزایش یابد، و اقدام با این فعالیتها بر اساس یک رویه گام به گام باشد.

110 بر اساس چهارچوب همکاری، آژانس و ایران در خصوص یکسری گام ها، هر کدام حاوی اقدامات عملی که باید از سوی ایران اجرا شود، به توافق رسیدند. از هیجده اقدام عملی مورد توافق، پانزده اقدام مربوط به ابعاد مختلف برنامه هسته ای اعلام شده ایران بود، که ایران تمامی آنها را پیش از 2014 انجام داد. سه اقدام عملی دیگر مربوط به ابعاد احتمالاً هسته ای ایران بودند، که هدف از هرکدام روشن سازی موارد نگرانی آژانس، بر اساس ضمیمه 2011 بود. تا جولای 2015، ایران اولین سه اقدام عملی را اجرا نمود و با آژانس در مورد دو اقدام عملی دیگر مبادرت به بحثهای فنی نمود.

12. در 14 جولای 2015، مدیرکل و جناب آقای علی اکبر صالحی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران (AEOI)، نقشه راه را امضا کردند. آژانس و ایران، درتداوم همکاریها بر اساس چهارچوب همکاری، بمنظور تسریع و تقویت همکاری و گفتگو با هدف حل و فصل تمامی موضوعات باقیمانده که توسط آژانس و ایران حل نشده بود، تا آخر سال 2015، توافق نمودند. اقدامات مورد توافق در نقشه راه در ضمیمه 1 فهرست شده است.

B.3. قطعنامه 2231 شورای امنیت

13. در 20 جولای 2015، شورای امنیت قطعنامه 2231 (2015) را تصویب نمود ، که در آن، از جمله، مجدداً تایید نمود که ایران ' بر اساس درخواستهای آژانس بمنظور قادر شدن برای حل و فصل تمامی موضوعات باقیمانده، همانطوریکه در گزارشات آژانس تصریح شده، همکاری خواهد کرد'.

C. اجرای نقشه راه

14. در نقشه راه، آژانس و ایران بمنظور حل و فصل تمامی مسائل گذشته و حال، همانطوریکه در ضمیمه 2011 تصریح شده، تا پایان سال 2015، موافقت نمودند. با آغاز اجرای نقشه راه، آژانس مجموعه ای از اطلاعات را در اختیار داشت که نشان میداد ایران فعالیتهای مرتبط با توسعه یک وسیله انفجاری هسته ای را انجام داده بود. این اطلاعات که در ضمیمه 2011 منعکس شده اند، و بر اساس ارزیابی آژانس، در مجموع، معتبر بوده ، و همچنین اطلاعات کسب شده تا مقطع نوامبر 2011، که بیشتر به تجزیه و تحلیل مندرج در آن ضمیمه کمک کرد.

15. همانطوریکه در نقشه راه مورد توافق قرار گرفت، در 15 اوت 2015، ایران توضیحات مکتوب خود و اسناد مربوطه را در خصوص موضوعات گذشته و حال به آژانس ارایه نمود. در 8 سپتامبر 2015، آژانس پرسشهای مربوط به ابهامات در خصوص اطلاعات ارایه شده توسط ایران در 15 اوت 2015 را به ایران ارائه داد. این پرسشها همراه با بخشهای c.1-12 از ضمیمه 2011 و یک ساختار مشترک برای ارایه پرسشها برای هرکدام از بخشها، به شرح ذیل می باشند: شاخص های متخذه از متن ضمیمه 2011 بمنظور دستیابی به روشن سازیها فهرست شده، بررسی آژانس از اطلاعات موجود تا نوامبر 2011 از فعالیتهای پادمان خود، از ایران و دیگر کشورها، و هرگونه نشانه ای در خصوص شاخص ها، و پرسشهای آژانس.

16. در 15 اوت 2015، بمنظور رفع ابهامات مربوط به اطلاعات ارایه شده از سوی ایران به آژانس، در روزهای 15، 16، 17 و 29 و 30 سپتامبر 2015 و 10 و 14 اکتبر 2015، آژانس و ایران نشستهای فنی-کارشناسی برگزار کردند، و آژانس در اماکن مورد نظر در ایران در روزهای 18، 19 و 20 سپتامبر و 9 و 15 اکتبر اقدام به فعالیتهای پادمان نمود.

17. در 20 سپتامبر 2015، مدیرکل و معاون مدیرکل و رئیس بخش پادمانها از مکان خاص مورد نظر آژانس در پارچین بازدید نمودند.

18. تمامی فعالیتها بر اساس نقشه راه بر طبق برنامه مورد توافق اجرا گردید، در 24 نوامبر 2015، آژانس و ایران ' جلسه جمع بندی فنی ' در وین برگزار کردند.

D – متدلوژی

19. در نوامبر 2011، آژانس «تحلیل خود از اطلاعاتی که در قالب شاخص های مرتبط با وجود یا توسعه فرآیندهای مربوط به فعالیت های هسته ای از جمله نظامی شدن در اختیار داشت» را ارائه نمود. از نوامبر 2011، آژانس از طریق فعالیت هایی در قالب «چارچوب همکاری»، از جمله «نقشه راه» و «برنامه اقدام مشترک»، از طریق تلاش های خود آژانس، و از دولت های عضو، از جمله ایران، اطلاعات بیشتری به دست آورده است. از آنجا که اطلاعات تکمیلی در اختیار آژانس قرار گرفته است، آژانس قادر شده است که تحلیل خود در مورد جنبه های نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران را پالایش کند.

20. به منظور انجام ارزیابی نهایی، آژانس تمام اطلاعاتی که در اختیار دارد را در ارتباط با هریک از دوازده حوزه، به نحو مندرج در پیوست 2011 مورد تحلیل قرار داده است. آژانس همچنین از همین اطلاعات استفاده کرده تا بتواند از طریق ملاحظه ماهیت، میزان و انسجام اطلاعات در طی زمان، درکی از تصویر کلی بدست آورد.

E- ارزیابی های حوزه ای

21. همچنانکه قبلا گزارش شده است ، آژانس تحلیل خود از برنامه هسته ای ایران را بر یک مسیر اکتساب شامل اورانیوم با درصد غنی شدگی بالا (HEU) متمرکز کرده است. بر اساس شاخص های ملاحظه شده توسط آژانس در ارتباط با فعالیت های هسته ای ایران، کار آژانس بر تحلیلی مرتبط با توسعه یک ابزار انفجاری درونی HEU متمرکز شده است.

E. 1. ساختار مدیریت برنامه

22. اطلاعاتی که پیش از نوامبر 2011 در اختیار آژانس قرار داشت نشان می داد که ایران از طریق تعدادی از ساختارهای مدیریتی متفاوت و متغیر، تمهیدات لازم برای فعالیت هایی در پشتیبانی از یک جنبه نظامی احتمالی برای برنامه هسته ای خود را فراهم کرده است. بر اساس این اطلاعات، ساختارهای سازمانی بیشتر حوزه های فعالیت مرتبط با تولید یک ابزار انفجاری هسته ای را پوشش می داد. این اطلاعات مشخص می کرد که فعالیت های آغاز شده در اواخر دهه هشتاد میلادی در دپارتمان های مرکز تحقیقات فیزیک (PHRC) و بعدتر، تحت رهبری محسن فخری زاده، در اوایل دهه 2000 میلادی در پروژه هایی در برنامه AMAD تمرکز یافت، و آنگونه که ادعا شده بود از طریق «دفتر ارکیده» مدیریت می شد. این اطلاعات نشان می داد که فعالیت های تحت برنامه AMAD در اواخر سال 2003 میلادی متوقف شده و اینکه کار کاملا ثبت شده، تجهیزات و اماکن کار یا بطور کامل پاکسازی شده و یا امحاء گردید تا چیز زیادی برای شناسایی ماهیت حساس کاری که صورت گرفته بود باقی نماند. نهایتا، بر اساس این اطلاعات، یک سازمان جدید با عنوان سازمان پژوهش و نوآوری دفاعی توسط محسن فخاری زاده تاسیس شده و در سایت مژده در نزدیکی دانشگاه مالک اشتر در تهران مستقر شد.

23. در مطالب ارائه شده توسط ایران به تاریخ 15 آگوست 2015 تحت نقشه راه، ایران اطلاعاتی در ارتباط با برخی از سازمان های ذکر شده در پیوست 2011 و ارتباطات آنها و کارکردهای آنها به آژانس ارائه کرد. در این ارتباط، ایران از جمله وجود یک برنامه هماهنگ شده با هدف تولید یک ابزار انفجاری هسته ای را رد کرد، و مشخصا وجود برنامه AMAD و «دفتر ارکیده» به عنوان عناصری از چنان برنامه ای را تکذیب کرد. آژانس در تاریخ 8 سپتامبر 2015 سوالاتی در این خصوص از ایران مطرح کرد که سپس در جلسات فنی-کارشناسی در تهران مورد بحث قرار گرفتند. یک بخش مهم از اطلاعاتی که در خصوص وجود ساختارهای سازمانی در اختیار آژانس قرار گرفته بود، در خلال اجرای نقشه راه توسط ایران تایید شد.

24. آژانس چنین ارزیابی می کند که، پیش از پایان سال 2003، یک ساختار سازمانی در ایران برقرار بوده که برای ایجاد هماهنگی برای طیفی از فعالیت های مرتبط با تولید یک ابزار انفجاری هسته ای مناسب بوده است. اگرچه برخی اقدامات پس از سال 2003 صورت گرفته، اما آنها بخشی از یک تلاش هماهنگ شده نبودند.

E.2. فعالیت های خرید

25. همانطور که قبلا گزارش شد، ایران اعلام کرده است که سازمان انرژی اتمی به خاطر تحریم های بین المللی تحمیل شده بر کشور، با دشواری هایی در خرید روبرو شده است. این محدودیت ها در به دست آوردن اقلام حساس موجب شد که دستیابی ایران بر مواد و تجهیزات برای برنامه هسته ای ش دشوار گردد. بر اساس اطلاعاتی که تا پیش از نوامبر 2011 در اختیار آژانس بود، ایران قادر بود خریدهای خود را، عمدتا برای فعالیت های چرخه سوخت هسته ای خویش، از طریق شرکت هایی که مستقیما با سازمان انرژی اتمی یا وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ارتباطی نداشتند انجام دهد، و لذا مصرف کننده نهایی را پنهان نماید.

26. آژانس همچنین نشانه هایی در دست داشت از برخی نمونه های خرید و اقدام به خرید اقلامی که، علاوه بر سایر امور، به تولید یک ابزار انفجاری هسته ای مربوط می شد. آژانس اطلاعاتی در اختیار ندارد که اقدام به چنین خریدهایی پس از سال 2007 صورت گرفته باشد.

27. طی بحث های صورت گرفته در تاریخ 16 سپتامبر 2015 با آژانس، ایران مطالبی که قبلا عنوان کرده بود را تایید کرد مبنی بر اینکه، همانطور که آژانس احراز نموده است، ایران یک بررسی در مورد خرید یک دوربین مخصوص با سرعت بالا کرده بوده، این دوربین برای مقصودی متعارف بوده، و نهایتا، ایران این خرید را صورت نداده است. در خلال این مباحثات، ایران همچنین بر تکذیبی قبلی خود در مورد اینکه یک شرکت نام برده شده، برای خرید سوئیچ های با سرعت بالا تلاش کرده بوده پافشاری کرد.

28. آژانس از زمان پیوست 2011، هیچ اطلاعات تکمیلی در خصوص این موضوع دریافت نکرده است.

E . 3. اکتساب مواد هسته ای

29. اطلاعاتی که پیش از نوامبر 2011 در اختیار آژانس قرار داشت نشان می داد که معدن گچین یک منبع بالقوه برای اورانیوم به منظور استفاده در فعالیت های هسته ای اعلام نشده در بازه زمانی 2000 تا 2003 بوده است. این اطلاعات همچنین نشان می داد که فعالیت های مقدماتی، از جمله «پروژه نمک سبز» در یک مکان نامشخص صورت گرفته و هدف از آنها تولید نمک های اورانیوم بوده که می توانسته است مناسب باشد برای یا تبدیل یا به مواد برای غنی سازی اورانیوم و یا به موادی برای تجزیه مستقیم نمک های اورانیوم به فلز خالص اورانیوم. این اطلاعات از سندهای مرتبط با مطالعات ادعایی و سایر اطلاعات دریافتی از دولت های عضو ریشه می گرفتند، و نشان می دادند که این فعالیت ها در زمانی که برنامه AMAD در اواخر سال 2003 متوقف شد، پایان گرفتند. این اطلاعات نشان می داد که کار مزبور در یک مرحله پیشرفته نبوده است. این اطلاعات نشان می داد که کار مقدماتی که با هدف اجرای این فرآیند صورت گرفته بود، مشتمل بر استفاده از مواد جایگزین بود تا از احتمال آلودگی کنترل نشده جلوگیری شود. سایر اطلاعات نشان می داد که ایران، خارج از چرخه سوخت هسته ای اعلام شده خود، در حال توسعه فرآیندهایی برای تجزیه نمک های اورانیوم به فلز خالص اورانیوم بوده است. اطلاعات موجود در اسناد مطالعات ادعایی، نمک های اورانیوم که قرار بود تولید شوند را به تولید کلاهک مرتبط می ساخت.

30. ایران وجود معدن گچین را در آوریل سال 2004 در خلال اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی اعلام نمود. در سال 2014 در قالب چارچوب همکاری و برنامه اقدام مشترک، ایران امکان دسترسی مدیریت شده آژانس به معدن گچین را فراهم آورد. آژانس چنین ارزیابی کرده است که فعالیت های صورت گرفته در این سایت با اعلامیه هایی که ایران در قالب چارچوب همکاری و برنامه اقدام مشترک ژنو ارائه داده است همخوانی دارد و اینکه، در هر صورت، پیش از سال 2006 هیچ میزان قابل توجهی مواد هسته ای در گچین نمی توانسته است تولید شده باشد. آژانس چنین ارزیابی می نماید که فرآیند طراحی شده برای تولید نمک های اورانیوم به لحاظ فنی دچار مشکل بوده و در مقایسه با آن چیزی که به عنوان بخشی از چرخه سوخت هسته ای اعلام شده ایران، در اختیار این کشور قرار داشته، از کیفیت پایینی برخوردار بوده است.

31. آژانس همچنین اطلاعاتی از دولتهای عضو دریافت کرده بود که، مقادیری در مقیاس کیلوگرم از فلز اورانیوم در اختیار برنامه AMAD قرار داشته است، هرچند که مورد استفاده قرار نگرفته است. همانگونه که قبلا گزارش شد، آژانس در آگوست 2011 یک راستی آزمایی فیزیکی از موجودی (PIV) لابراتوار تحقیقاتی چندمنظوره جابر بن حیان به عمل آورد، تا علاوه بر چیزهای دیگر، مواد هسته ای موجود در شکل فلز طبیعی اورانیوم و پسماند فرآیند مربوط به آزمایش های تبدیل UF4 به فلز اورانیوم که در این لابراتوار در بازه زمانی 1995 تا 2000 صورت گرفته بود را راستی آزمایی نماید. در نتیجه این راستی آزمایی فیزیکی، آژانس متوجه یک ناهمخوانی احتمالی در حد چند کیلوگرم اورانیوم طبیعی در نتایج حسابرسی این آزمایش ها گردید. آژانس این اطلاعات را مجددا در سال 2014 مورد بازبینی قرار داد و به این ارزیابی رسید که میزان اورانیوم طبیعی مزبور در حد تقریب متداول در سنجش ها و حسابرسی های مربوط به مواد هسته ای بوده است.

32. بر مبنای تمام اطلاعاتی که در اختیار آژانس قرار داشت، از جمله از طریق فعالیت های ویژه راستی آزمایی که در چارچوب همکاری مشخص شده است (از جمله دسترسی مدیریت شده به معدن گچین) و برنامه اقدام مشترک ژنو، آژانس هیچ نشانه ای از یک چرخه سوخت هسته ای اعلام شده در ایران فراتر از آن فعالیت هایی که پیشتر توسط ایران اعلام شده بود به دست نیاورد. آژانس چنین ارزیابی می نماید که هر میزان مواد هسته ای که ممکن است در قالب برنامه AMAD در اختیار ایران بوده باشد، در حد تقریب متداول در سنجش ها و حسابرسی های مربوط به مواد هسته ای بوده است.

E . 4. اجزاء هسته ای برای یک ابزار انفجاری

33. اطلاعاتی که پیش از نوامبر 2011 در اختیار آژانس قرار داشت نشان می داد که، در اوایل دهه 1990، ایران ممکن است اطلاعات مربوط به طراحی یک ابزار نظامی هسته ای را از طریق یک شبکه مخفی عرضه هسته ای دریافت کرده باشد. ایران یک کپی از سند یک صفحه ای دستنویس را در اختیار آژانس قرار داد که گفته می شود پیشنهادی از سوی این شبکه مخفی عرضه هسته ای بوده در ارتباط با فناوری غنی سازی توسط سانتریفیوژ. در خلال بحث هایی که در سال 2005 با ایران صورت گرفت، آژانس به یک سند 15 صفحه ای مربوط به تبدیل ترکیبات اورانیوم به فلز اورانیوم («سند فلز اورانیوم») و تولید اجزاء فلزی نیمکره ای اورانیوم غنی شده دست یافت.

34. اطلاعاتی که پیش از نوامبر 2011 در اختیار آژانس قرار داشت نشان می داد که ایران در کار مقدماتی با هدف توسعه یک فرآیند شیمیایی برای تجزیه یک ترکیب فلوراید اورانیوم (UF4) به فلز اورانیوم با استفاده از اکسید سرب به عنوان ماده جایگزین پیشرفت هایی داشته است. بعلاوه، این اطلاعات نشان می داد که ایران کارهای مقدماتی، بدون مواد هسته ای، برای تولید اجزاء اورانیومی برای یک ابزار انفجاری هسته ای صورت داده است. در خلال بحث های صورت گرفته در سپتامبر 2015 تحت نقشه راه، ایران به آژانس اطلاع داد که ایران کار متالورژیک که مشخصا برای ابزارهای هسته ای طراحی شده باشد انجام نداده، و مایل به بحث در خصوص فعالیت های مشابه که فاقد چنان کاربردی هستند، نمی باشد.

35. بر مبنای تمام اطلاعاتی که در اختیار آژانس بود، آژانس هیچ نشانه ای از اینکه انجام فعالیت هایی توسط ایران که مستقیما ریشه در «سند فلز اورانیوم » یا اطلاعات طراحی یک ابزار انفجاری هسته ای از طریق یک شبکه مخفی عرضه هسته ای داشته باشد نیافته است.

E . 5. تولید چاشنی انفجاری

36. تولید چاشنی های ایمن و سریع العمل، و تجهیزات مناسب برای آتش کردن چاشنی ها، یک بخش لایتجزی از برنامه تولید یک ابزار انفجاری هسته ای از نوع درون-انفجاری است. پیش از نوامبر 2011، آژانس اطلاعاتی داشت که نشان می داد که ایران، در سالهای 2002 تا 2003، اقدام به تولید چاشنی های انفجاری از نوع کابل های پلی انفجاری (EBW) و ایجاد توانایی آتشزنه با ولتاژ بالا کرده است که، در ترکیب با یکدیگر، موجب می شد چند چاشنی انفجاری به طور همزمان با کمتر از چند میکروثانیه اختلاف آتش بگیرند.

37. در خلال جلسه ای که در سال 2014 در قالب چارچوب همکاری برگزار شد، ایران اطلاعاتی در اختیار آژانس قرار داد که نشان می داد که در دسامبر 2000 وزارت دفاع ایران تصمیم گرفته بود ضوابط ایمنی برای برخی عملیات مشخص که دربردارنده مواد منفجره متعارف بودند را از طریق تولید چاشنی های انفجاری ایمن تر ارتقاء دهد. ایران بیان نمود که کار مقدماتی بر روی چاشنی های EBW توسط یک گروه صنعتی مرتبط با وزارت دفاع صورت گرفته و پس از آن، در سال 2002، کار های بیشتر را آغاز نموده است که به تولید موفقیت آمیز چاشنی های انفجاری EBW منجر شده است. ایران فیلمی از انجام فعالیت های آزمایشی به آژانس نشان داد که عنوان نمود مربوط به صنعت هوافضای او است. آژانس توجه نمود که ایران توضیحی در ارتباط با فعالیت هایی که بر اساس اطلاعات قبلی، در سالهای 2002 تا 2003 انجام داده بود ارائه نداده است.

38. ایران عنوان نمود که دلیل تولید چاشنی های EBW کمک به پیشگیری از سوانح انفجاری بوده، و در خلال نشستی که در قالب چارچوب همکاری در تاریخ 20 ماه می 2014 برگزار شد، فهرستی از پنج سانحه را به آژانس ارائه کرد. آژانس معلوم نمود که این اطلاعات با جدول زمانبندی همخوانی نداشته و ارتباطی به برنامه تولید چاشنی ها ندارند. در جلسه ای که در قالب نقشه راه در 15 اکتبر 2015 برگزار شد، ایران جدولی از شش سانحه دیگر را به آژانس ارائه داد. آژانس توجه دارد که اگرچه هریک از این ها گفته شده که در زمان های درست رخ داده و مرتبط با سوانح انفجاری هستند، لااقل یکی از آنها به نظر نمی رسد که ارتباطی با چاشنی ها داشته باشد.

39. در همان جلسه مورخ 20 می 2014، ایران همچنین به آژانس اطلاع داد که در حوالی سال 2007، صنایع نفت و گاز این کشور تشخیص داده بودند که به چاشنی های انفجاری EBW برای تولید ابزارهای حفر چاه های عمیق اکتشاف نیاز هست. ایران در جهت تحکیم این ادعا، اطلاعاتی به آژانس ارائه داد، از جمله نتایج تعداد محدودی تست که در آنها چاشنی های انفجاری با همزمانی زیر میکروثانیه آتش شده بودند. ایران به آژانس اطلاع داد که در سال 2008، به دلیل نگرانی از علاقه ای که آژانس به تولید چاشنی های EBW توسط ایران ابراز کرده بود، تامین نیاز صنعت نفت و گاز به حالت تعلیق درآمده بود. کار بر روی چاشنی های انفجاری تکی برای کاربرد در صنعت نفت و گاز در سال 2013 آغاز شد. همانگونه که قبلا توسط آژانس گزارش گردید، این نوع کاربرد در تعارض با رویه های تخصصی صنعتی نمی باشد.

40. آژانس چنین ارزیابی می نماید که چاشنی های EBW تولیدی توسط ایران دارای مختصاتی هستند که به ابزار انفجاری هسته ای مربوط می شود. آژانس تصدیق می نماید که روند رو به رشد استفاده از چاشنی های انفجاری EBW برای مصارف غیرنظامی و نظامی متعارف وجود دارد.

E .6. ابتکار مواد انفجاری قوی و آزمایشات مربوطه

41. پیش از نوامبر 2011 دولت های عضو اطلاعاتی را در اختیار آژانس قرار دادند که ایران اطلاعات طراحی فناوری مواد منفجره موسوم به آغازگر چند نقطه ای (MPI) را در اختیار دارد و این که ایران این اطلاعات را برای آماده سازی مواد منفجره با قدرت بالا در هندسه (حجم) نیمکره مورد استفاده قرار داده است. این اطلاعات حاکی از آن بود که ایران یک سامانه MPI نیم کره ای را توسعه و حداقل یک آزمایش در مقیاس بزرگ در سال 2003 انجام داده است که جزییات فنی آن از نظر داخلی و با مواد نگارش شده توسط یک «کارشناس خارجی» همخوانی داشت. آژانس ارزیابی مجدد کرده است که این آزمایش در مکانی به نام «مریوان» و نه در «منطقه» مریوان انجام شده است.

42. آژانس بعد از نوامبر 2011 اطلاعات اضافه از دولت های عضو در باره انجام آزمایش هایی در مقیاس پایین توسط ایران در اوایل دهه 2000 با هدف تایید آماده سازی مواد منفجره با قدرت بالا، تجهیزات مربوطه، و اجرای معیارهای ایمنی در مکان های آزمایشی مختلف در ایران دریافت کرد.

43. اطلاعات در دسترس آژانس در 2011 نیز نشان می داد که ایران می توانسته از کارشناس خارجی پیش گفته که از هر دو دانش فناوری MPI و عیب شناسی تجربی (experimental diagnostics) برخوردار بود و بخش زیادی از کار حرفه ای خود را به اشتغال در برنامه سلاح هسته ای در کشور مبداء خود صرف نموده، بهره برده باشد. حضور کارشناس خارجی در ایران در بازه زمانی 1996-2001 توسط ایران تایید شده، هر چند ایران اظهار داشته است که فعالیت های او به تولید الماس های نانو (نانو الماس) مربوط بوده است.

44. در اطلاعات ارائه شده توسط ایران به تاریخ 15 اوت 2015 تحت نقشه راه، و در جریان مباحثات بیشتر در سپتامبر 2015، ایران به آژانس اطلاع داد که این کشور یک الزام فنی برای توسعه فناوری MPI مربوط به یک کاربرد نظامی متعارف مربوط به اوایل دهه 1990 میلادی داشته است و این که «عملیاتی کردن» این پروژه در سال 2007 شروع شد. اطلاعات ارائه شده توسط ایران نشان داد که چگونه مفهوم ژنراتور موج حلقوی از طراحی مذکور در اطلاعات تأمین شده توسط ایران برای آژانس در 2008 اقتباس شده و ظاهراً برای بهینه سازی عملکرد مواد انفجاری متعارف توسعه یافته بود. ایران در جریان جلسه کارشناسی فنی مورخ 30 سپتامبر 2015 نمونه هایی از ژنراتور موج حلقوی شامل تعدادی که با مواد منفجره پر و شلیک شده بودند را به آژانس نشان داد. ایران اعلام کرد که آزمایش از ماهیتی تجربی به منظور تعیین کارکرد سامانه انفجاری برخوردار بوده است. متعاقباً ایران اعلام کرد که این کشور مشخصاتی را برای کارکرد ژنراتور موج حلقوی تعریف نکرده و فقط اندازه گیری های تشخیصی محدودی را انجام داده است.

45. علاوه بر اطلاعاتی که نشان می داد ایران با فناوری آغازگر چند نقطه ای MPI در هندسه (حجم) مسطح کار کرده است، در مباحثات مورخ 30 سپتامبر 2015 ایران اعلام کرد که این کشور فناوری MPI را برای یک هدف نظامی متعارف نامشخص در یک هندسه (حجم) استوانه ای مورد تحقیق قرار داده است. ایران همچنین تکرار کرد که هیچ کاری در زمینه فناوری MPI در هندسه (حجم) (نیم) کره ای انجام نشده است.

46. آژانس ارزیابی می کند که فناوری MPI توسعه یافته توسط ایران ویژگی های مربوط به یک وسیله انفجاری هسته ای به اضافه ویژگی های مربوط به شمار کوچکی از کاربردهای جایگزین را دارد.

E.7. آزمایش های هیدرودینامیک

47. پیش از نوامبر 2011، اطلاعات به دست آمده از طریق کوشش های خود آژانس به علاوه اطلاعات تأمین شده برای آژانس توسط دولت های عضو نشان داد که ایران اجزای شبیه سازی شده برای یک وسیله انفجاری هسته ای از مواد دارای چگالی بالا را تولید کرده است، و این که این اجزا می توانند دارای ویژگی های مربوط به آزمایش فشاری دینامیک اجزا، یعنی آزمایش هیدرودینامیک باشند. چنین آزمایشی می توانسته استفاده از تجهیزات تشخیصی با سرعت بالا برای نظارت بر تقارن شوک فشاری هسته شبیه سازی شده یک وسیله انفجاری هسته ای را در بر داشته باشد.

48. همان گونه که قبلاً گزارش شد، در ارتباط با آزمایش هیدرو دینامیک، آژانس اطلاعاتی را از دولت های عضو شامل تصاویر ماهواره ای دریافت کرد که نشان می داد ایران در سال 2000 یک سیلندر بزرگ را در مجتمع نظامی پارچین ساخته و نصب کرده است. اطلاعات دیگر نشان داد که این سیلندر با پارامترهای یک محفظه شلیک مواد منفجره (محفظه) (chamber) موجود در نوشته های کارشناس خارجی مطابقت دارد و برای مهار آثار انفجار تا 70 کیلوگرم مواد منفجره با قدرت بالا (مقداری مناسب برای انجام آزمایش های هیدرودینامیک با مواد منفجره پرقدرت) طراحی شده بود. اطلاعات نشان می داد که ایران ابتدا مخزن را نصب و سپس یک ساختمان را در اطراف آن بنا کرده است، و این که این ساختمان (ساختمان اصلی مورد نظر آژانس) تا اواخر سال 2003 مورد استفاده بود.

49. آژانس بعد از نوامبر 2011 اطلاعات اضافی از دولت های عضو در باره تجهیزات مستقر در سایت پارچین و تعداد زیادی تصاویر ماهواره ای بازرگانی بدست آمده از این سایت را دریافت کرد.

50. آژانس از ایران خواست تا فعالیت های مربوط به توانمندی های پژوهشی انفجاری نظارت شده از نظر علمی را که مبنای نگرانی های مشخص آژانس مطروحه در ضمیمه 2011 بودند را روشن سازد. ایران هیچ گونه توضیحی ارائه نکرد.

51. از زمان طرح نخستین درخواست آژانس از ایران برای دسترسی به محل مشخص مورد نظر آن در سایت پارچین در فوریه 2012، فعالیت های گسترده ای در این مکان انجام شده است. این فعالیت ها، مشاهده شده از طریق تصاویر ماهواره ای بازرگانی، ظاهراً از جمله تخریب ساختمان اصلی ، حذف/جایگزینی یا نوسازی سازه دیوار خارجی آن، حذف و جایگزینی بخشی از سقف، و مقدار زیادی مایع خارج شده از ساختمان را نشان می داد. تصاویر ماهواره ای بازرگانی همچنین نشان داد که پنج ساختمان یا سازه دیگر در همان مکان در این دوره زمانی تخریب شدند و این که تسطیح زمین و محوطه سازی در منطقه وسیعی در این مکان و اطراف آن انجام گرفته است.

52. تحت مفاد نقشه راه، آژانس و ایران در باره ترتیباتی در خصوص موضوع پارچین توافق کردند. این ترتیبات شامل مشاهده بصری و نمونه برداری محیطی در محل مورد نظر آژانس بود. این فعالیت ها در 20 سپتامبر 2015 تکمیل شدند. برای تایید موثق بودن فعالیت ها و نمونه ها، آژانس تضمین نمود که نمونه ها در محل مورد نظر گرفته شده اند و این که اقدامات حفاظتی در مورد نمونه ها مطابق رویه های پادمانی تأسیس شده توسط آژانس رعایت شده است.

53. هنگامی که مدیرکل و معاون مدیرکل در امر پادمان ها از ساختمان اصلی مورد نظر آژانس در سایت پارچین در 20 سپتامبر 2015 بازدید کردند، آنها یک محفظه یا هر گونه تجهیزات مربوطه را در داخل ساختمان مشاهده ننمودند. آنها از جمله نشانه های تازه ای دال بر نوسازی داخلی، یک سقف با یک سطح مقطع غیر معمول و یک سامانه تهویه مطبوع که به نظر می رسید ناقص است را مشاهده نمودند.

54. ایران در جریان مباحثات در جلسه کارشناسی فنی تحت نقشه راه اعلام کرد که ساختمان همیشه برای انبار کردن مواد شیمیایی جهت تولید مواد منفجره مورد استفاده قرار گرفته است.

55. آژانس نمونه های محیطی را تجزیه و تحلیل نموده است. آژانس ترکیبات انفجاری یا پیش سازهای آنها را که نشان دهد ساختمان برای انبار کردن بلند مدت مواد شیمیایی مربوط به مواد منفجره مورد استفاده قرار داشته است را پیدا نکرد.

56. به دنبال تکمیل جلسه کارشناسی فنی در 14 اکتبر 2015 که در آن ایران با نشان دادن یک عکس هوایی گرفته شده توسط ایران، تصاویر ماهواره ای آژانس را مورد چالش قرار داد، آژانس از منابع مختلف از جمله یک منبع بازرگانی، تصاویر ماهواره ای جدیدی را به دست آورد که نشانه های قبلی مربوط به حضور یک شیء استوانه ای شکل بزرگ در محل مورد نظر آژانس در سایت پارچین در تابستان 2000 را حمایت می کرد.

57. اطلاعات موجود نزد آژانس شامل نتایج تجزیه و تحلیل و تصاویر ماهواره ای، اعلام ایران در باره هدف (نوع کاربری) ساختمان را حمایت نمی کند. به عنوان نتیجه فعالیت های انجام شده تحت مفاد نقشه راه، آژانس تصدیق کرده است که از 20 سپتامبر 2015 سیلندر در ساختمان اصلی مورد نظر (آژانس) نبود. آژانس ارزیابی می کند که فعالیت های گسترده انجام شده توسط ایران از فوریه 2012 در محل خاص مورد نظر آژانس، توان آژانس برای انجام راستی آزمایی مؤثر را به صورت جدی تضعیف نمود.

E.8. مدل سازی و محاسبات

58. تا نوامبر 2011 آژانس اطلاعاتی را از دولت های عضو دریافت کرده بود که نشان می داد ایران قبل از 2004 و بین 2005 و 2009 مطالعات مدل سازی رایانه ای ترتیبات اجزای متعددی را که فقط مختص تنظیمات انفجاری هسته ای مبتنی بر فناوری انفجار داخلی بودند را انجام داده است. اطلاعات منابع باز نیز نشان داد که ایران مطالعات اضافی مربوط به مدل سازی مواد منفجره پر قدرت را که آژانس نیز در چارچوب شبیه سازی هیدرودینامیک و مطالعات توسعه کد مهم می دانست، انجام داده است. مدل سازی تشریح شده در بالا دارای شماری کاربردهای ممکن است که برخی از آنها به طور خاص برای یک وسیله انفجاری هسته ای است.

59. اطلاعات اضافی دریافت شده توسط آژانس از دولت های عضو از نوامبر 2011 با اطلاعاتی که قبلاً در اختیار آژانس بود همخوانی دارد. همچنین اطلاعات اضافی در باره یک پروژه در سال 2009 برای تعیین معادله های حالت مواد مورد نظر از یک دولت عضو به دست آژانس رسید.

60. آژانس در اکتبر 2014 شماری از این موضوعات شامل آن دسته از موضوعات که به نشریات ایرانی منبع باز اشاره داشتند را با ایران مورد بحث قرار داد. در خصوص نشریات منبع باز مربوط به محاسبات نوترونی، ایران توضیح داد که نشریات مشخص شده توسط آژانس بر کار گذشته و حال انجام شده توسط یک فرد مشخص مبتنی می باشد که رساله درجه دکتری خود را به اتمام رسانده است. ایران در آوریل 2015 این رساله (به زبان فارسی) را برای بررسی به آژانس نشان داد. ایران در باره مدل سازی محاسبات وسیله انفجاری هسته ای اعلام کرد که چنین مطالعاتی هرگز در ایران انجام نشده است. آژانس برخی شباهت ها بین نشریات منبع آزاد ایرانی و مطالعات مطروحه در اطلاعات دریافت شده از دولت های عضو بر حسب تطابق متنی، و پارامترهای بعدی مشخص و دیگر پارامترهای به کار رفته را مورد توجه قرار می دهد.

61. در مورد مطالعات مدل سازی در زمینه مواد منفجره پرقدرت، ایران در اطلاعات ارسالی به آژانس به تاریخ 15 اوت 2015 تحت نقشه راه، به استفاده از مدل سازی هیدرودینامیک در کاربردهای نظامی متعارف اشاره و اعلام نمود که چنین کاربردهایی ربطی به نگرانی آژانس ندارند. ایران در جریان جلسه های کارشناسی که بعد از آن تاریخ برگزار شدند، مشخص ساخت که با امعان نظر به ابعاد نظامی متعارف قوی مربوط به این کار، در موضعی نیست که در باره آنها صحبت کند.

62. بر اساس همه اطلاعات در دسترس آژانس شامل (اطلاعات دریافت شده) از اجرای نقشه راه، آژانس ارزیابی می کند که ایران مدل سازی رایانه ای یک وسیله انفجاری هسته ای را قبل از 2004 و بین 2005 و 2009 انجام داده است. با این حال آژانس ماهیت ناقص و پراکنده این محاسبات را مورد توجه قرار می دهد. آژانس همچنین کاربرد برخی مدل سازی های هیدرو دینامیک برای وسیله های انفجاری نظامی متعارف را مورد توجه قرار می دهد.

E.9. آغازگر نوترونی

63. اطلاعات ارائه شده به آژانس توسط دولت های عضو قبل از نوامبر 2011 نشان می داد که ایران اقدامات عملی برای تضمین آغازگری نوترون یک وسیله انفجاری هسته ای از نوع انفجار داخلی از طریق آزمایش با مواد و محاسباتی که می توانست تحت فشرده سازی شوک نوترون ایجاد نماید را مورد توجه قرار داده بود. قبل از اجرای نقشه راه، آژانس ارزیابی کرد که یکی از شاخص های ساخت منابع نوترون حاصل از شوک ضعیف تر از آن چه قبلاً در نظر گرفته شده بود می باشد.

64. اطلاعات اضافی تأمین شده توسط یک دولت عضو قبل از نوامبر 2011 نشان داد که فعالیت در این زمینه در ایران احتمالاً بعد از 2004 ادامه داشته است و این که از حدود 2006 به بعد، ایران یک برنامه چهار ساله در باره اعتبارسنجی طراحی منبع نوترون حاصل از شوک از جمله از طریق استفاده از مواد غیرهسته ای به منظور اجتناب از آلودگی را آغاز کرده است. ایران در جریان جلسه کارشناسی فنی در سپتامبر 2015 اعلام کرد که هیچ فعالیت، عملی یا نظری، مربوط به منابع نوترونی ناشی از شوک را انجام نداده است.

65. موارد ارائه شده توسط ایران به آژانس در اوت 2015 تحت نقشه راه اطلاعاتی را در باره مطالعات عمومی تولید نوترون شامل می شد و نشریات منبع آزاد غیر ایرانی مربوط را مشخص می سازد. ایران تایید نمود که تحقیق در یک مؤسسه در ایران انجام شده است که طی آن تجهیزات تمرکز پلاسما برای ایجاد پالس های کوتاه نوترون و توسعه و آزمایش حساسه های مناسب به کار رفته است. در جریان یک بازدید فنی از یک مؤسسه در ایران در تاریخ 9 اکتبر 2015، ایران توانمندی های تحقیقاتی نوترون در آن مؤسسه را به آژانس نشان داد.

E.10. انجام یک آزمایش

66. اطلاعات تأمین شده برای آژانس توسط یک دولت عضو قبل از نوامبر 2011 نشان داد که ایران ممکن است در 2002-2003 آزمایش های مقدماتی مربوط به آزمایش یک وسیله انفجاری هسته ای را برنامه ریزی کرده و انجام داده باشد. آژانس همچنین اطلاعاتی داشت که ایران شماری از آزمایش های عملی به منظور مشاهده این که آیا اجزای شلیک چاشنی EBW آن طی یک مسافت طولانی بین نقطه شلیک و یک وسیله آزمایشی مستقر در یک تونل (shaft) عمیق به نحوی رضایت بخش عمل می کند را انجام داده است.

67. اطلاعات اضافی از اسناد مطالعاتی ادعایی نشان داد که ایران اسنادی را که مشخص شده است به ترتیبات ایمنی مواد منفجره که ذاتاً به آزمایش یک وسیله انفجاری هسته ای مربوط می باشند، در اختیار دارد.

68. آژانس اطلاعات اضافی در این زمینه را از زمان ضمیمه 2011 دریافت نکرده است.

E.11. تلفیق یک وسیله پرتاب موشک

69. اطلاعات گسترده ارائه شده به آژانس در چارچوب اسناد مطالعاتی ادعایی قبل از نوامبر 2011 کار پروژه ای مفصل انجام شده در ایران طی سالهای 2002-2003 برای بررسی این که چگونه می توان یک کلاهک کروی را به داخل محفظه کلاهک موجود وسیله حمل موشک شهاب 3 تلفیق کرد به گونه ای که چنین کلاهکی شرایط دشوار پرتاب و ورود مجدد را تحمل کند، و تا زمان رسیدن به هدف خود قابلیت کارکردی اش را حفظ کند، نشان داد. طبق این اطلاعات، این مطالعات مهندسی، که شامل ملاحظات عملی، نظری و طراحی بود همچنین شماری از کارگاه ها که اجزا و قطعات مدل ها به اندازه طبیعی در آنها ساخته شدند را مورد استفاده قرار داد. اطلاعات همچنین نشان داد که جزییات کار پروژه در گزارشات به ثبت رسیده بود.

70 . در طول دوره اجرای نقشه راه، آژانس از جمله از ایران درخواست کرد تا ترتیب انجام بازدید از کارگاه های تعیین شده از سوی آژانس بعنوان کارگاه هائی که در اسناد مطالعات ادعائی مشخص شده بود، را بدهد.

71. در تاریخ 30 سپتامبر 2015 ، ویدئوی کوتاهی توسط ایران از سه کارگاه مشخص شده در اسناد مطالعات ادعائی به آژانس نشان داده شد. گفته شد که دو مورد از این ویدئوها از داخل دو کارگاهی که همچنان مشغول فعالیت هستند فیلم برداری شده در حالیکه ویدئوی سوم از بیرون کارگاهی گرفته شده که دیگر فعال نیست. در تاریخ 15 اکتبر 2015 از آژانس برای بازدید از دو کارگاه در حال فعالیت دعوت شد. از این ویدئوها و دیدارها؛ آژانس راستی آزمائی نمود که کارگاهها همان کارگاههای توصیف شده در اسناد مطالعات ادعائی هستند. بعلاوه، مشخصات و قابلیت کارگاه با موارد توصیف شده در اسناد مطالعات ادعائی مطابقت دارد.

72 . آژانس وجود دو کارگاه در ایران، مورد اشاره در اسناد مطالعات ادعائی را راستی آزمائی نمود، ولی هیچگونه اطلاعات بیشتری را در این زمینه از زمان ضمیمه 2011 میلادی دریافت نکرده است.

E.12 . سیستم فیور، مسلح سازی و آتش

73 . تا قبل از نوامبر 2011 میلادی، آژانس تعدادی سند از اسناد مطالعات ادعائی در اختیار داشت که به توسعه یک سیستم آتش از نمونه اشاره داشت که کلاهک جدیدا' طراحی شده برای موشک شهاب 3 را قادر می ساخت در هوا بالای یک هدف یا پس از برخورد با زمین منفجر شود.

74 . اطلاعات در اختیار آژانس از اسناد مطالعات ادعائی نشان داد که ایران تعدادی انتخاب های فنی برای سیستم فیوز، مسلح سازی و آتش را مورد بررسی قرار داده که تضمین می کند کلاهک سطحی موشک جدید شهاب 3 تا زمان رسیدن وسیله به هدف مشخص شده سالم مانده و اینکه کلاهک پس از آن صحیح عمل کند.

75 . آژانس اطلاعات بیشتری در این زمینه از زمان ضمیمه سال 2011 میلادی دریافت نکرده است.

F . ارزیابی کلی

76 . این ارزیابی کلی نتیجه تحلیل همه اطلاعات در دسترس آژانس در ارتباط با هر یک از 12 زمینه، مندرج در ضمیمه سال 2011 میلادی می باشد.

77 . بر اساس همه اطلاعات در دسترس آژانس در رابطه با اکتساب مواد هسته ای، از جمله از فعالیتهای راستی آزمائی خاص مشخص شده تحت 'چارچوب همکاری' (شامل دسترسی مدیریت شده به معدن گچین) و برنامه اقدام مشترک، آژانس نشانه هائی از چرخه سوخت هسته ای اعلام نشده در ایران، فراتر از فعالیتهای اعلام شده گذشته از سوی ایران، نیافته است. آژانس ارزیابی می کند که هر مقدار مواد هسته ای که می توانسته تحت برنامه آماد (AMAD Plan) در اختیار ایران قرار داشته باشد مربوط به شبهات ناشی از حسابداری و اندازه گیری مربوط به مواد هسته ای بوده است.

78 . بر اساس کلیه اطلاعات در دسترس در رابطه با اجزای هسته ای وسیله انفجاری، آژانس نشانه هائیاز انجام فعالیت هائی از سوی ایران که بتواند مستقیما' به 'سند فلز اورانیوم' یا به اطلاعات طراحی یک وسیله انفجاری از شبکه مخفی عرضه هسته ای ردیابی شود، نیافته است.

79 . آژانس ارزیابی می کند که چاشنی های انفجاری (EBW) توسعه یافته از سوی ایران مشخصاتی مرتبط با یک وسیله انفجاری هسته ای دارند. آژانس تصدیق می کند که استفاده فزاینده ای از چاشنی های EBW برای اهداف غیرنظامی و نظامی متعارف وجود دارد. آژانس همچنین ارزیابی می کند که فنآوری آغازگر چند نقطه ای توسعه یافته از سوی ایران مشخصات مرتبط با یک وسیله انفجاری هسته ای، و همچنین (مرتبط) با تعداد محدودی از کاربردهای جایگزین دارد.

80 . اطلاعات در اختیار آژانس در رابطه با آزمایش هیدرودینامیک نشان داد که ایران اتاقکی بزرگ را در مجتمع نظامی پارچین در سال 2000 ساخته و نصب کرده است. سایر اطلاعات نشان داد که این اتاقک منطبق با پارامترهای یک اتاق آتش انفجاری ترسیم شده در انتشارات کارشناس خارجی است. اطلاعات در اختیار آژانس، شامل نتایج تحلیل نمونه ها و تصاویر ماهواره ای، اظهارات ایران درخصوص منظور از این ساختمان را تایید نمی کند. فعالیتهای انجام شده درچارچوب نقشه راه ثابت کرده است که اتاقک در ساختمان اصلی موردنظر وجود ندارد. آژانس ارزیابی می کند که فعالیتهای فشرده صورت گرفته از سوی ایران از فوریه 2012 میلادی در مکان خاص موردنظر آژانس توانائی آژانس را برای انجام راستی آزمائی موثر تضعیف نموده است.

81 . بر اساس کلیه اطلاعات در اختیار آژانس درخصوص مدل سازی و محاسبات، شامل (اطلاعات ناشی) از اجرای نقشه راه ، آژانس ارزیابی می کند که ایران مدل سازی کامپیوتری از یک وسیله انفجاری هسته ای را قبل از سال 2004 میلادی و ما بین سالهای 2005 و 2009 میلادی انجام داده است. معهذا، آژانس ماهیت ناقص و پراکنده این محاسبات را مورد توجه قرار می دهد. آژانس همچنین قابلیت کاربرد برخی مدل سازی (های) هیدرودینامیک برای وسایل انفجاری نظامی متعارف را مورد توجه قرار می دهد.

82 . آژانس وجود دو کارگاه در ایران، مورد اشاره در اسناد مطالعات ادعائی درخصوص تلفیق یک وسیله پرتاب موشک را راستی آزمائی نموده ولی اطلاعات دیگری در این زمینه از زمان ضمیمه سال 2011 میلادی دریافت نکرده است.

83 . آژانس اطلاعات بیشتری نسبت به آنچه در اسناد مطالعات ادعائی درخصوص انجام یک آزمایش یا درخصوص سیستم فیوز، مسلح سازی و آتش آمده است از زمان ضمیمه 2011 میلادی دریافت نکرده است.

84 . آژانس ارزیابی می کند که، قبل از پایان سال 2003 میلادی، یک ساختار سازمانی در ایران مناسب برای هماهنگی طیفی از فعالیتهای مرتبط با توسعه یک وسیله انفجاری هسته ای وجود داشته است. هرچند برخی فعالیتها بعد از سال 2003 میلادی اتفاق افتاده، اما این (فعالیتها) بخشی از یک تلاش هماهنگ شده نبوده است.

85 . ارزیابی کلی آژانس آنست که طیفی از فعالیتهای مرتبط با توسعه یک وسلیه انفجاری هسته ای در ایران قبل از پایان سال 2003 میلادی بعنوان تلاشی هماهنگ شده وجود داشته و برخی فعالیتها بعد از سال 2003 اتفاق افتاده است. آژانس همچنین ارزیابی می کند که این فعالیتها فراتر از امکان سنجی و مطالعات علمی، و کسب مهارتها و توانمندی های مرتبط فنی و مشخص پیشرفتی نداشته است. آژانس نشانه های معتبری از فعالیتهای مرتبط با توسعه وسیله انفجاری هسته ای در ایران بعد از سال 2009 میلادی در اختیار ندارد.

G . خلاصه

86 . همه فعالیتهای مندرج در نقشه راه بر اساس برنامه مورد توافق انجام شده اند. ایران توضیحات کتبی و اسناد مربوطه راجع به مسائل باقیمانده گذشته و حال ارائه داده و آژانس سوالاتی راجع به ابهامات مرتبط با توضیحات ایران تقدیم داشت و نشست های فنی- کارشناسی برگزار گردید. آژانس فعالیتهای پادمانی در مکان های خاص موردنظر آژانس، از جمله در پارچین، انجام داد و جلسه جمع بندی برگزار شد. اجرای نقشه راه همکاری محتوائی بیشتر میان آژانس و ایران را تسهیل نمود.

87 . آژانس ارزیابی می کند که طیفی از فعالیتهای مرتبط با توسعه وسیله انفجاری هسته ای در ایران قبل از پایان سال 2003 میلادی بعنوان تلاشی هماهنگ، و برخی فعالیتها بعد از سال 2003 میلادی انجام شده است. آژانس همچنین ارزیابی می کند که این فعالیتها فراتر از امکان سنجی و مطالعات علمی، و کسب مهارتها و توانمندی های فنی مرتبط و مشخص پیشرفتی نداشته است. آژانس نشانه های معتبری از فعالیتها در ایران در ارتباط با توسعه وسیله انفجاری هسته ای بعد از سال 2009 میلادی در اختیار ندارد.

88 . آژانس نشانه های معتبری از انحراف مواد هسته ای در ارتباط با ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران نیافته است.

ضمیمه یک
نقشه راه روشن سازی مسایل باقیمانده گذشته و حال در مورد برنامه هسته ای ایران

آژانس بین المللی انرژی اتمی (آژانس) و جمهوری اسلامی ایران (ایران) در ادامه همکاری بر اساس چارچوبی برای همکاری توافق می کنند که همکاری و گفتگویشان را با هدف حل تمام مسایل باقیمانده گذشته و حال که تاکنون توسط ایران و آژانس حل نشده، تسریع و تقویت کنند.

در این زمینه ایران و آژانس بر موارد زیر توافق کردند:

1- آژانس و ایران بر ترتیبات جداگانه ای توافق کردند که به آنها اجازه می دهد تا مسایل باقیمانده آنگونه که در ضمیمه گزارش 2011 مدیرکل آژانس درج شده است را بررسی کنند. فعالیتهای اتخاذ شده و نتایج بدست آمده تا به امروز بوسیله ایران و آژانس در مورد برخی از موضوعات در این روند منعکس خواهند شد.

2- ایران تا تاریخ 15 اوت 2015 توضیحات خود را، بطور کتبی، و اسناد مربوطه در مورد مسایلی که در ترتیبات جداگانه در بند 1 اشاره شده، به آژانس ارائه خواهد داد.

3- پس از دریافت توضیحات کتبی ایران و اسناد مربوطه، آژانس این اطلاعات را تا 15 سپتامبر 2015 مرور خواهد کرد و سوالاتش در مورد ابهامات احتمالی پیرامون چنین اطلاعاتی را به ایران ارائه خواهد داد.

4- پس از آنکه آژانس سوالات خود در مورد ابهامات احتمالی پیرامون چنین اطلاعاتی را به ایران ارائه کرد، جلسات فنی-کارشناسی، اقدامات فنی، آنچنانکه در ترتیبات جداگانه توافق شده، و بحث و بررسی برای رفع این ابهامات در تهران سازماندهی می گردند.

5- ایران و آژانس ترتیبات جداگانه دیگری را در مورد موضوع پارچین توافق کردند.

6- تمام فعالیت های تعیین شده در بالا، تا 15 اکتبر 2015 به هدف حل تمام مسایل باقیمانده گذشته و حال آنگونه که در ضمیمه گزارش 2011 مدیرکل آژانس درج شده، تکمیل می گردند.

7- مدیرکل گزارش روزآمد منظمی را به شورای حکام در مورد اجرای این نقشه راه ارائه خواهد کرد.

8- تا 15 دسامبر 2015 مدیرکل ارزیابی نهایی خود در مورد حل تمام مسایل باقیمانده گذشته و حال آنگونه که در ضمیمه گزارش 2011 مدیرکل آژانس درج شده را، برای اقدام از سوی شورای حکام، ارائه خواهد داد. یک جلسه فنی جمع بندی بین ایران و آژانس قبل از انتشار آن گزارش برگزار خواهد شد.

9- ایران اعلام کرد که بصورت کتبی ارزیابی جامع خود در مورد گزارش مدیرکل را به آژانس ارائه خواهد کرد.

10 – بر اساس 'چارچوب همکاری'، آژانس به لحاظ کردن نگرانی های امنیتی ایران ادامه خواهد داد.


برچسب ها: آمانو پی ام دی
bato-adv
مش قاسم
Turkiye
۱۲:۲۲ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
حالا فهمیدم از سال 73 تا حالا چرا پراید کره ای از 1.600 شده40 ملیون!
کی پول این تحقیقات و پروژه های دولا سه لا رو میخورده؟نیاز نیست غربی ها شاکی باشن ........
پول ده تای امارات خرج نشده باشه صلوات!!!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۵۲ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
این پرونده خرجی روی دست ملت مظلوم و همیشه در صحنه ایران گذاشت که تا قرن ها باید حساب پس بده
جانباز فدایی رهبر
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۱۸ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
صرف نظر از گزارش آمانو و خاکستری بودن آن، مهم این است که غربی ها بالاخره ادعاهای خود را پس گرفتند و مجبور شدند در برابر ایران کوتاه بیایند و پورنده قطور ادعاهای بی اساس و سیاسی خود را در مورد نظامی بودن فعالیت های هسته ای اریان را ببندند و راه را برای آینده هموار کنند. این گزارش و اساسا برجام به نفع مجموعه نظام جمهوری اسلامی ایران است که هدفش از فعالیت های هسته ای، مسالمت آمیز بوده است. البته برخی ها در ایران عقیده داشته اند که ایران باید بمب اتمی بسازد. برجام و اجرابی آن البته به ضرر آنهاست. این اقلیت تندرو و جنگ طلب خوشبختانه در اقلیت مطلق هستند و مردم و نظام و رهبری اعتنایی به آنها نمی کنند هر چند نعره هایشان گوش خراش است.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۳۲ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
مشکل اومانو نیست مشکل ولی الله سیف است و محمد رضا نعمت زاده
اینها پرونده را نمی بندند
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۲۲ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
اهداف مذاکراتی ایران در موضوع هسته‌ای، چه با آژانس، چه تروئیکای اروپایی و چه 5+1 همواره این بوده که بی اساس بودن اتهامات وارد شده علیه ایران و ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران برای جهان روشن شود. اگر ایران در گذشته و حال توافقی کرده، دست به تعلیق تاسیسات خود زده، محدودیت هایی را پذیرفته و دسترسی ها و نظارت هایی خارج از تعهدات خود در قالب NPT پذیرفته، همه و همه بدین جهت بوده که برای طرف های مقابل خود، اعتمادسازی کرده و دروغین و جعلی بودن اسناد و ادعاهای مربوط به تعقیب سلاح هسته ای از سوی ایران را ثابت کند. حتی جناب حجت الاسلام روحانی نیز بارها هدف خود از توافق هسته ای را همین موضوع دانسته اند و فی المثل در تیرماه 94 می گویند " تلاش دشمنان برای ایجاد ذهنیت دروغین ساخت سلاح هسته‌ای در ایران باید برای جهانیان افشا شود. باید این تبلیغ غلط دشمن را با تمام توان برای جهان افشا کنیم."

بسته شدن پرونده PMD که یکی از اهداف برجام بود و نقشه راهی که در راستای برجام طراحی شد تا همه سوالات و ابهامات آژانس برطرف شود، در راستای همین امر یعنی "افشای تبلیغ غلط دشمن و ذهنیت دروغین ایجاد شده" بود.

گزارش 11 آذر آژانس بین المللی انرژی اتمی اما نشان داد که این نهاد، نه تنها در نتیجه همکاری های گسترده و بی سابقه ایران، حاضر به تائید ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای ایران و بی پایه بودن ادعای PMD نیست، بلکه در همین گزارش بدون کمترین سند و مدرکی، مدعی شده ارزیابی نهایی اش این است که ایران تا سال 2009 به دنبال سلاح هسته ای بوده و درباره بعد از آن نیز نمی تواند نظر دهد!

گزارش 11 آذر آژانس که بلافاصله با سوت و کف صهیونیست ها و آمریکایی ها همراه شد، بر یک سری ادعاهای دروغین مبتنی بر اسنادی جعلی یا صحه گذاشته و یا درباره آنها مبهم گویی کرده است. این گزارش ادعا می کند ایران تا پایان 2003 یک سازمان (Organizational Structure) برای فعالیت های مرتبط با سلاح هسته ای داشته است، چاشنی های EBW که ایران تولید کرده در سلاح هسته ای کاربرد دارد و البته کاربردهای دیگری هم دارد، تکنولوژی MPI که ایران بدان دست یافته، دارای ویژگی های مرتبط با سلاح هسته ای است و البته یک سری کاربردهای محدود دیگری هم دارد، درباره سیلندر تست بمب ادعایی گفته است سیلندر آنجا که ما رفتیم نبود اما نمی توانیم بگوئیم چیزی نبوده، ادعا شده ایران مدل های کامپیوتری سلاح هسته ای را طراحی کرده و محاسبات فنی مربوطه را انجام داده، و سرانجام اینگونه جمع بندی شده که ایران تا سال 2009 یک سری مطالعات علمی در رابطه با تولید سلاح انجام داده و تلاش کرده به تکنولوژی های لازم مربوط به تولید سلاح دست یابد!

جالب اینکه برای هیچ کدام از این ادعاها، کمترین سندی ارائه نشده و "دیکته سیاسی" برازنده ترین عنوان برای این گزارش است. اما پرسش ما از دوستانی که می گویند جنبه های سفید این گزارش بر جنبه های سیاه آن می چربد این است که دقیقا کجای این گزارش سفید است؟ مگر غیر از این است که آژانس رسما در این گزارش کلمه "احتمالی" را از عبارت " ابعاد نظامی احتمالی" برداشته و MD را جایگزین PMD کرده است؟

این گزارش، برخلاف هدف ترسیم شده آقای روحانی از توافق برجام، نه تنها دروغ سلاح هسته ای را افشا نکرده، بلکه بر ادعاهای دروغ صحه گذاشته و سناریوی غرب را به این شکل تکمیل کرده است: ایران به دنبال بمب بوده است؛ به این خاطر تحریم شده است؛ تن به مذاکره داده و محدودیت ها و نظارت های بی سابقه ای را پذیرفته و از NPT رسما استثنا شده است؛ به خاطر این محدودیت ها، برخی تحریم ها تعلیق شده و هرگاه ثابت شود اقدامات گذشته ایران ادامه دارد، تحریم ها بازخواهد گشت! شورای حکام یحتمل قطعنامه صادر کرده و خواهد گفت که موضوع ابعاد نظامی برنامه هسته ای ایران روشن شد و دیگر نیازی به ادامه کند و کاو گذشته نیست و کسانی این دستاورد عظیم جدید را جشن خواهند گرفت. اینها می خواهند اینگونه "پایان" پرونده PMD را اعلام کنند آن را "ببندند".
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۳۷
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۳۴ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
سال 2003 به قیل مربوط به دبیری شورای امنیت اقای روحانی می شود !!!!!!!!!چه تصادفی
مهرداد
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۳۸ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
چه ر بطی داره؟!!!مگه دبیر شورای عالی امنیت تصمیم گیرنده هایی بوده؟!!ازکجامعلوم بااین موضوع مخالفت هم نکرده باشه؟!!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۳۳ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
چقدر تو با سوادی چشمت نزنن
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۱۴ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
آقا این حرف ها رو رها کنید. به اصل گفته این حضرات دقت کنید. یعنی تمامی این تحریم های ظالمانه بدون دلیل بر علیه مردم ایران صورت گرفته!!!!! خدا لعنتشون کنه.
ناشناس
United States of America
۱۰:۳۲ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
این برای ایران واقعاً فاجعه است....به زبان ساده ، تایید این مطلب که ایران دارای برنامه تحقیقات برای سلاح هسته‌ای بوده از سوی آژانس و تایید ضمنی‌ ایران، به معنی‌ سوا پیشینه داشتن ایران است و تا دهها سال از پرونده ما پاک نخواهد شد و آنها این حق را برای خود قائل خواهند بود که برای همیشه بار ایران نظارت داشته باشند... دلیل آنهم سوا پیشینه ایران و عدم همکاری آن با آژانس برای ۱۲ سال و بیشتر است.... با تشکر از وزیر محترم خارجه و مدیران جهانی‌ در ۱۲ سال گذشته که این سوا پیشینه را رسما ثبت کردند!
ناشناس
United States of America
۱۰:۳۸ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
حالا از این به بعد اتفاقی‌ که میفته این است که آمریکا و چند کشور دیگر با تکرار و سند کردن تلاش ایران برای رسیدن به سلاح هست یی در نهیات با مقداری کش و قوس که حتی میتواند مثلأ تاخیر در انجام برجام مثلأ از سوی فرانسه باشد، پی‌ اام دی را مشروط عبور میکنند و همه چیز را برای ایران برای اجرای ادامه برجام مهیا خواهند کرد... اما میدانید چرا؟!.... چون حتی نمیتوانید تصور کنید که چه اندازه برای آمریکا و غرب، به خصوص در این وضعیت جنگ سرد جدید، مهم است که خیال آمریکا از اراک و تخلیه ایران از عناصر مهم باز درندگی مانند انتقال سانتریفوژ‌های فردو و سیمانی کردن لوله‌ها و اتصالات و انتقال اورانیوم غنی سازی شده کنونی به خارج ایران مهم است.... در دید خوشبینانه بعد از آن به ایران اجازه خواهند داد که تا حدودی نفت کمی‌ بیشتر در زمانی‌ که نفت به ۳۰ دلار یا کمتر خواهد ریسید بفروشد و از دیدی بد بینانه، نگرانی آنها از بی‌ ثبات شدن ایران به خاطرتحویل همین عناصر باز درنده تخفیف خواهد یافت و نقشه‌های پلید آنها برای بی‌ ثبات سازی کشور با خیال راحت اجازه امتحان کردن خواهد یافت و در واقع دوستانی که فکر میکنند با تحویل این عناصر، کشور امن تر خواهد شد، خدای نکرده ناامید خواهند شد....

تقریبا همان فرمولی که باهمکاری موقتی با سوریه برای خلع سلاح شیمیایی سوریه انجام دادند و بعد از آن سیل کمک نظامی به مخالفان سرازیر شد که با سقوط ادلب و دست بالا شدن مخالفان انجامید که در نهیات موجب حضور رسمی‌ روسیه و نیروهای بیشتر مستشاری ایران برای بر قرار کردن مجدد موزنه قوا در بحران سوریه شده...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۳۶ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
مهم اینه که ببینیم شورای حکام پرونده رو می بنده یا همچنان دبه درمیارن؟

و در صورت دوم آیا دولتمردان ما اونقدر مرد هستن که همونطور که این چند روز گفتن و اجرای برجام رو منوط به "بسته شدن" پرونده کردن، به حرفشون عمل می کنن، یا همچنان مثل تمام دبه های قبلی حضرات می گن "ان شاءالله گربه است" و مثل یک مررررررررررررد یک طرفه تعهدات خودشون رو انجام می دن، ولو طرف مقابل دبه کنه و راه به راه تحریم و ادعا...

دوهفته مونده تا عیار ادعای آقایون اثبات بشه...
فردا
Netherlands (Kingdom of the)
۲۳:۱۷ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
تبریک به دوستان تسلیت به دلواپسان و دشمنان، خاصه نتانیاهو و شرکا!!
حسین
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۱۹ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
حالا اقایان پیشگو که بر طبل شکست مذاکرات میکوبیدند و در روزنامه های خود شکست تیم روحانی را تیتر اول می گذاشتند از توهم بیرون بیایند و واقعیت را ببینند
امير
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۲۰ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
جونم حسين شريعت مداري

دلم ميسوزه فردا تيتر چي ميخواي بزني؟؟
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۳۴ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
یه مدت سکوت میکنه تا فراموش شه بعد شروع میکنه
پایداری
United Arab Emirates
۲۳:۲۵ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
هیچ اعتباری به این حرف ها نیست.
ارزشی
United Arab Emirates
۲۳:۲۷ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
نمی دنم چرا بوی بی اعتمادی میاد.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۳۶ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
هر بویی خطرناک نیست
انصار حزب الله
United Arab Emirates
۲۳:۲۷ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
مرگ بر سازمان ملل.
آزادی
United Arab Emirates
۲۳:۲۸ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
روحانی مچکریم.
ناشناس
United States of America
۲۳:۲۸ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
این گزارش واقعاً برای ایران فاجعه است... چون ایران در مذاکرات رسما قبول کرده بود که گزارش آقای امانو را در مورد پی‌ اام دی به عنوان حکم نهایی‌ و سند نهایی‌ به پذیرد.... حالا متاسفانه این گزارش همه ادعا‌های طرف غربی را حتی در مورد چاشینی‌های انفجاری و وجود اتاق انفجار در پارچین به گفته خود آقای عراق چی‌ تایید می‌کند... این بار حقوقی بسیار سنگینی‌ برای ایران در سالهای پیش رو خواهد داشت... البته آقای عراق چی‌ فرمودند این انفجارها و چاشینی‌ها برای صنعت نفت بوده... حالا طرف غربی حتما خواهد پرسید پس چرا حالا قبول می‌کنید؟!...اگر برای صنعت نفت بوده چرا نه در صنعت نفت ولی‌ در پارچین....؟!...و بسیاری سوالها و بهانه‌های دیگر.... واقعاً سالهای سختی را پیش روی خواهیم داشت....متاسفانه...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۳۱ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
حالا دیگه باید تحریم ها رو بردارن
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۴۱ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
خب خدا رو شکر البته صدا و سیمای میلی احتمالا خیلی ناراحته و هیچگونه گزارش مبسوطی در این زمینه ارائه نمیدهد و اگر الان آمانو یک گزارش منفی میداد الان تمام اخبار رو میگذاشتن کنار و گیر میدادن به آزانس و آمریکا و ....
انشاله به امید روزی که ایرانیها در رفاه و بدور از فساد و بیکاری و بدبختی و فحشا و مشکلات الان زندگی کنند...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۴۶ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
آمانو، آمانو
تشکر، تشکر
بیدل
Iran (Islamic Republic of)
۲۳:۵۷ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۱
خوبه
ناشناس
United States of America
۰۰:۰۲ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
الان بذر پاشو دارو دستش شروع میکنن انتقاد کردن !!!!
بذرپاش یه انتقاد کن عمو ببینه
ناشناس
Finland
۰۰:۴۸ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
خدا رو شکر
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۰:۵۳ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
اوف
احمد
Iran (Islamic Republic of)
۰۱:۲۲ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
به این جمله دقت کنید: " ...بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰، شش قطعنامه شورای امنیت تحت فصل هفتم منشور سازمان ملل تصویب شده‌اند " خود کسانی که قطعنامه ها رو تصویب کردن دارن می گن تحت فصل هفتم بوده بعد بعضی به اصطلاح کارشناسان و نمایندگان مجلس بعد از ساعت ها و روزها بحث به این نتیجه می رسیدند که ما تحت فصل هفتم نبودیم و چه و چه..!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۱:۵۵ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
پی ام دی بسته شد ایران برجام را اجرایی خواهد کرد و کشورهای 1+5 هم در مسیر لغو تحریم ها گام خواهند برداشت. این مسئله باعث نزدیکی روابط بین ایران و غرب و ایران و امریکا خواهد شد. از طزف دیگر ترکیه و ادروغان هم در سوریه گند زدند. الان همه دنیا متوجه شده اند که اردوغان و ترکیه رسما از داعش حمایت میکنند و این مسئله باعث انزوا و دوری ترکیه از غرب و امریکا شده است . امروز در پارلمان انگلیس بعضی از نمایندگان پارلمان به تندی از عربستان و ترکیه بخاطر حمایت از داعش انتقاد کردند. بعضی از نمایندگان کنگره امریکا هم از ترکیه بخاطر حمایت از داعش و تروریست انتقاد کرده اند. حالا نوبت نزدیک شدن ایران به غرب و امریکاست تا ایران بتواند خلا ترکیه را پر کند . در نبود ترکیه ما باید از غرب و امریکا امتیازات فراوان بگیریم منجمله اینکه امریکا انگلیس و فرانسه رو باید تحت فشار بگذاریم تا به ما اسلحه ها و تجهیزات نظامی مدرن و هواپییماهای مدرن و پیشرفته جنگی مثل F16 امریکایی و تورنادو انگلیسی و رافائل فرانسوی بفروشند تا ما هم بتوانیم با این هواپیماهای جنگی پیشرفته مواضع داعش را در عراق و سوریه و یمن از آسمان بمباران کنیم.
ناشناس
United States of America
۰۸:۳۶ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
دلت خوشه. بعضی‌‌ها نمی زارند.
ناشناس
Finland
۰۴:۲۷ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
پس تمام ادعاهای چندسال اخیر صهونیست ها آمریکا و اروپا دروغ بوده...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۷:۱۶ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
خدا رو شکر تبریک به همه
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۷:۱۷ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
این ها همه جنگ زرگری است.مسئله هسته ای دیگر به تاریخ پیوست.برجام ان..شا الله .اجرائی خواهد شد.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۵۱ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
خب خودتون اعتراف می کنید که فعالیت های ایران صلح آمیز بوده پس چرا حقوق هسته ای ما رو غصب کردید؟
البته من از شما ناراحت نیستم، از افراطی هایی که توی ایران دارید ناراحتم
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۲۱ - ۱۳۹۴/۰۹/۱۲
دفتر نخست وزیری اسرائیل از گزارش آمانو استقبال کرده است یعنی واقعا گزارش بنفع ماست که یه عده ای اینجوری خوشحالن
bato-adv
bato-adv
bato-adv
bato-adv