وحشت داعش از ابوعزرائیل

با سر تراشیده، ریش بلند و هیکل تنومندی که دارد به نمادی در میان عراقی‌ها تبدیل شده است. از او با عنوان «نابودگر»، «رمبو» و «فرشته مرگ» در عراق نام برده می‌شود. اگر داعش با خشونت‌های خود هراس خود را پیشاپیش در دل عراقی‌ها افکنده است اما در میان عراقی‌ها هم هستند افرادی که نام آنها لرزه بر اندام داعشی‌ها می‌اندازد. «اوریلین وال» در 5 اوت 2015 او را «اسطوره شیعی» می‌نامد که شجاعتش برایش لقب «رمبو»ی عراق را به ارمغان آورده است. او به «قهرمان مقاومت» در برابر داعش تبدیل شده است. گفته می‌شود او به سبک خود می‌جنگد. تبر بر دوش می‌گذارد، شمشیر خود را در هوا می‌چرخاند و «هل من مبارز» می‌طلبد.

نامش «ایوب فالح الربیعی» است و کنیه‌اش «ابوعزرائیل». او فرمانده «کتائب امام علی»، یکی از گروه‌های شیعی که در زمره مبارزان مردمی «حشد شعبی» قرار دارد، است که علیه حضور داعش در عراق می‌جنگد. شعار او «الا طحین» است یعنی «شما را پودر می‌کنم». او پیش‌تر عضو «ارتش مهدی» بود که رهبری آن بر عهده مقتدا صدر بود. برخی منابع او را در دهه 40 عمر و برخی دیگر در دهه 50 عمر معرفی کرده‌اند. گفته می‌شود او پیش‌تر مدرس دانشگاه بوده و در رشته تکواندو هم فعالیت کرده است. او پدر 5 فرزند است و زندگی معمولی دارد.

با فعال شدن داعش در سوریه ابتدا به این کشور رفت و سپس در عراق علیه داعش جنگید. صفحه فیس‌بوک او بیش از 300 هزار «لایک» دارد. در بهار 2015 نام او در رسانه‌های انگلیسی، فرانسوی و آمریکایی مطرح شد. دیلی میل می‌نویسد: اگرچه چهره او زمخت و جدی است اما طبع شوخی دارد و بیشتر همکارانش می‌گویند او لبخند بر لب دارد. این گزارش می‌نویسد پس از اعلان عمومی آیت‌الله سیستانی برای مبارزه با داعش، ایوب به ندای آیت‌الله لبیک گفت و در نیمه ژوئن 2014 برای مبارزه با داعش عزم خود را جزم کرد. او در اولین گام به کتائب امام علی پیوست. دیلی میل می‌نویسد وقتی نبرد برای آزادسازی تکریت شروع شد، حضور «رمبوی عراق» باعث دلگرمی برای نیروهای عراقی شد. او نام خود را روی سینه سمت چپ «ابوعزرائیل» حک کرده است. در تصاویری که از او منتشر شده، ابوعزرائیل تیرباری به اندازه قد خود در دست دارد.

ابوعزرائیل را «عاشق سِلفی گرفتن» معرفی می‌کنند. می‌گویند او پس از درگیری‌ها و برای استراحت و آرامش، با دوستان و در وضعیت‌های مختلف سلفی می‌گیرد: یک بار با شمشیری در دست، بار دیگر تبری بر دوش و یک بار هم در کنار تصویری از «شیر».

ضدحمله‌ای علیه داعش
تردیدی نیست که داعش در فضای مجازی به شدت فعال است. در واقع، این گروه بخشی از نیروهای عضو را از طریق مجازی جذب می‌کند. عملکرد «فرشته مرگ» از این جهت جالب توجه است که در مقابل «تکِ» داعش، دست به «پاتک» می‌زند. به دیگر سخن، همان طور که داعش از تمام اقدامات خود عکس و فیلم تهیه کرده و در فضای مجازی منتشر می‌کند، ابوعزرائیل هم چنین می‌کند.

ابراهیم المرعشی، استادیار دپارتمان تاریخ در دانشگاه دولتی کالیفرنیا می‌گوید به لطف فضای مجازی است که افرادی مانند «رمبو» مطرح شده‌اند. او با استناد به نظریه مارشال مک لوهان که می‌گفت« رسانه، پیام است» ظهور رمبوی عراق را یادآور این سخن مک لوهان می‌داند و می‌گوید فارغ از پیام ارسالی از سوی داعش یا ابوعزرائیل اما نفس رسانه خود شامل پیام است. المرعشی می‌نویسد؛ پیام رسانه در عصر تصاویر فتوشاپی این است که تعیین واقعیت روی زمین دشوار می‌شود.

المرعشی می‌افزاید؛ قهرمان فضای مجازی داعش در سال 2014 کشته شد اما اندکی بعد او تصاویری از خود در فضای مجازی منتشر کرد که حاکی از زنده بودن او بود. با این حال، حقیقت این است که انتقال میدان رزم از «روی زمین» به «فضای مجازی» باعث دشوار شدن پیش‌بینی درگیری‌ها می‌شود. المرعشی می‌افزاید؛ نبرد بر سر وفاداری جوانانی است که با استفاده از فیس‌بوک به دنبال ابراز وفاداری خود هستند. مساله این است که تروریسم مساله‌ای پست مدرن است اما برداشت داعش از خلافت، بردگی جنسی، استفاده از کودک سربازان و نابودی میراث پیشااسلامی همگی با یک کلمه از سوی پیروان این گروه مشخص می‌شود: «لایک». بنابراین، شبه نظامیان شیعی با علم کردن فردی مانند ابوعزرائیل و «لایک» کردن او دو هدف را دنبال کنند: از یک سو قهرمان خود را بسازند و او را «لایک» کنند و به داعش نشان دهند که آنها هم دستی در فضای مجازی دارند. از سوی دیگر، کمپین بی‌اعتبار کردن داعش را در پیش گرفته‌اند.

المرعشی معتقد است با ظهور فناوری‌های جدید و مغشوش شدن واقعیت، حقیقتی روی زمین وجود دارد و آن آوارگی هزاران عراقی و سوری است که محصول عملکرد داعش است. تعلقات و وفاداری‌ها، خواه به داعش، خواه در مبارزه با این گروه، با رسانه‌های اجتماعی مشخص نمی‌شود بلکه با فرآیندهای بلندمدت اجتماع‌پذیری و تشکیل هویت تعیین می‌شود. فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی به شکل‌گیری چهره‌های مجازی کمک کرده‌اند.


قهرمانان نمی‌میرند
داعش در محیط رسانه‌ای جدید در عراق ظهور کرد و رسانه‌هایی مانند یوتیوب، فیس‌بوک و اینستاگرام هم به کمک این گروه آمد. در واقع، فضای رسانه‌ای جدید باعث مطرح شدن بسیاری از چهره‌ها شد. اگر گروه‌های شبه نظامی شیعی افرادی مانند ابوعزرائیل را دشمن داعش معرفی می‌کنند اما داعش هم به نوبه خود تروریست‌هایش را در فضای مجازی به رخ همگان می‌کشد تا هیبت آنها از فضای مجازی به عرصه واقعیت هم برسد. یکی از این افراد «شاکر وهیب» است و یکی از معدود تروریست‌های داعش است که بدون هیچ‌گونه پوششی بر صورت، از جنایات و آدم کشی‌های خود فیلم می‌گرفت. هوادارانش او را «شیر صحرا» می‌نامیدند. المرعشی می‌گوید؛ داعش با فعال شدن در فضای مجازی، از افراد معمولی چهره‌ای برجسته می‌ساخت. در واقع، ظهور «فرشته مرگ» برای مواجهه با تبلیغات مجازی داعش صورت می‌گیرد. داعش تلاش دارد تا فضای مجازی را به میدان ترکتازی خود تبدیل کند. در عین حال، همین فضا به محلی برای مقاومت در برابر داعش نیز تبدیل شده است. بر همین اساس، ابوعزرائیل اگرچه در فضای مجازی به‌عنوان قهرمانی شیعی در برابر داعش قد علم کرده اما هویت او واقعی است و در صحنه نبرد آشکارا حضور دارد. الجزیره در گزارشی می‌نویسد ظهور رمبوی عراق در فضای مجازی خبری مهم است چرا که نمایاننده برداشتی شیعی در فضای مجازی است که پس از ظهور داعش مطرح شده است. فضای مجازی اکنون «عرصه مجازی» نبرد میان شبه نظامیان شیعی با تکفیری‌های داعش است. المرعشی می‌نویسد: «فرشته مرگ» چهره‌ای مهم در عراق است. بخشی از این اهمیت به دلیل پایگاه هواداران اوست که با «لایک»‌های خود در فیس‌بوک او را مطرح ساخته‌اند.