"آب وارداتی" آبِ رفته را به جوی برمی‌گرداند؟!

واردات آب به کشور در دستور کار گرفت. این راه‌حل این‌روزها قرار است به‌شکلی جدی‌تر بررسی شود. وزیر نیرو اخیرا گفته بندرعباس، بوشهر و کرمان با مشکلاتی جدی در تامین آب شُرب مواجه‌اند. حمید چیت‌‌چیان از انجام مطالعه و بررسی بر روی امکان واردات آب از خارج و انجام مذاکرات با برخی از کشورهای همسایه خبر داده است.

تاریخ انتشار: ۱۲:۴۲ - ۱۰ شهريور ۱۳۹۴

فرارو- واردات آب به کشور در دستور کار قرار گرفته است. وزیر نیرو اخیرا گفته سه شهر بندرعباس، بوشهر و کرمان با مشکلاتی جدی در تامین آب شُرب مواجه‌اند. حمید چیت‌‌چیان از انجام مطالعه و بررسی بر روی امکان واردات آب از خارج و انجام مذاکرات با برخی از کشورهای همسایه خبر داده است.

به گزارش فرارو، پیش از این نیز، واردات آب موضوعی مورد بحث میان مسئولان برای حل مشکلات کم‌آبی بود. اردیبهشت امسال وزیر نیرو از احتمال انتقال آب از سه کشور مجاور سخن گفت.

اما وزیر جهاد کشاورزی، با این راه حل مخالفت کرد. او معتقد بود که به جای این‌کار باید چاه‌های غیرمجاز را شناسایی و با تفاهم و همکاری مسئولان و بهره‌بردارن نیاز به ‌آب را مرتفع کرد.

با این‌وجود راه کار واردات آب در برنامه پنجم توسعه نیز ذکر شده است. دولت می‌تواند با توجه به ماده 142 قانون برنامه پنج‌ساله پنجم توسعه، نسبت به انتقال آب از سایر کشورها به داخل اقدام کند.

ورود به یک خشکسالی عظیم

این در حالی است که ایران در شرف ورود به خشکسالی عظیم و گرم‌تر شدن قرار دارد. میزان آب در دسترس کشورِ در حال حاضر از 130 میلیارد مترمکعب به 110 میلیارد مترمکعب کاهش پیدا کرده و در مقابل مصرف به شدت افزایش یافته است.

همچنین بنابر آمارها متوسط بارش کشور در سال‌های اخیر به 207 میلیمتر رسیده و از سوی دیگر با توجه به اینکه درجه حرارت کشور 1.2 درجه بالا رفته، تبخیر منابع آبی افزایش یافته است.

هرچند وزیر نیرو از لزوم توجه به سه شهر بندرعباس، کرمان و بوشهر سخن گفته، اما به‌نظر می‌رسد خشکسالی شدید و ناتوانی در تامین آب شُرب مردم هر روز دامنه گسترده‌تری پیدا کند. ابتدای امسال بود که رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: 520 شهر پرجمعیت و 120 مرکز استان با کم‌آبی شدید روبه‌رو هستند.

واردات آب؛ آری یا خیر؟

با این شرایط آیا واردات آب گزینه خوب و حتی بهترین راه‌حل برای مسئولان خواهد بود؟ کارشناسان حوزه محیط زیست نظرات مختلفی در این‌باره دارند.

اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، بوم‌شناس و فعال محیط زیست، در گفتگو با فرارو معتقد است: واردکردن آب تنها برای بخش شُرب امکان‌پذیر است و در بخش کشاورزی بی‌فایده است.

این بوم‌شناس همچنین گفت: واردات آب قطعا منجر به گران‌شدن آب خواهد شد. اگر کشور مجبور باشد که آب به داخل وارد کند، باید برای بخش شُرب باشد و نه برای بخش کشاورزی. اینکه واردات آب برای کشاورزی بیهوده و بی‌نتیجه خواهد بود به این دلیل است که در صورت ورود آب، ما نیاز به لوله‌کشی و ایجاد سایر امکانات برای رساندن آب به بخش کشاورزی پیدا خواهیم کرد و این قیمت محصولات را نیز به شدت افزایش خواهد داد و یک کیلو خیار را نزدیک به 35 هزار تومان خریداری خواهیم کرد که در این روند و به‌تبع مشکلات شدیدتری را شاهد خواهیم بود. در نتیجه واردکردن آب برای کشاورزی کاری غیرغقلانی است.

مشاور رئیس سازمان محیط زیست همچنین اظهار کرد: در مورد آب شُرب اما می‌توان به این راه‌حل فکر کرد. ما می‌توانیم برای مثال از کشورهای حاشیه و همجوار آب را وارد کرده، در مخازنی نگه‌داری کنیم و آن را به شهرهایی که با مشکلات شدید شُرب روبه‌رو هستند دهیم. دلیل موجهی نیز پشت این قضیه وجود دارد و آن این‌که هنگامی‌که آب شُرب از میان برود، حیات انسانی نیز از بین خواهد رفت و ما مجبوریم برای مردم این‌کار را بکنیم، هرچند که هزینه‌بر باشد و تاثیرات زیست‌محیطی نداشته باشد.

نیازی به واردات آب نداریم

اما حسین رفیع –فعال محیط‌زیست- معتقد است هرچند کشور با خشکسالی و کم‌آبی شدید روبروست، اما این به دلیل آن است که مدیریت آب در کشور ما مشکل دارد و ما مشکل کم آبی نداریم.

رفیع در گفتگو با فرارو ضمن بیان این مطلب توضیح داد: تجربه واردکردن آب به کشور، چندی‌پیش و در مورد سد دوستی که در شمال شرق کشور (مشهد) قرار دارد برای ما رخ داد. این تجربه، تجربه خوبی نبود و می‌تواند درسی برای ما باشد. اگر واردات آب منجر شود که ما خودمان را به آن وابسته کنیم، مشکلات عمیق‌تر و بیشتری برایمان رخ خواهد داد که حتی می‌تواند به مسائل امنیتی نیز کشیده شود؛ حتی ممکن است کشور صادرکننده آب از زمانی به بعد صادرات آب به کشورمان را متوقف کند.

این فعال محیط زیست و عضو NGO بچه‌های آب ضمن اشاره به اینکه ما با مشکل بی‌آبی در کشور مواجه نیستیم، گفت: در کشورمان آب کم نداریم، بلکه آنچه ما نداریم مدیریت صحیح آب است. سال‌هاست که مدیریت منابع آبی در کشور ما با مشکل مواجه است. وقتی که ما سد می‌زنیم اما 35 درصد آن را به هدر می‌دهیم، آیا دیگر نیازی به این هست که از کشورهای دیگر آب وارد کنیم؟ اگر مانع هدر رفتن 35 درصدی آب شویم، دیگر نیازی به واردکردن آب نیز نخواهیم داشت.

وی افزود: در بحث بین‌المللی هم حتی در مواقعی که مثلا کشور افغانستان آب را رها می‌کند تا به هامون برسد، مدیریت ضعیف آب رهاشده را از دست داده؛ بخشی از آن تبخیر شده و بخش دیگر به مقاصد دیگری رسیده است. بنابراین پیش از هرکار ما نیازمند آن هستیم که مدیریت آب را در کشورمان تصحیح کنیم؛ هنگامی که مدیریت آب در کشور ما با چالش همراه باشد، واردکردن آب دیگر نخواهد توانست کمکی به ما بکند.

از میان اخبار