فایننشال تایمز نوشت: با توافق هسته ای ایران، تولیدکنندگان غربی در صدد بازگشت به پروژه های قبل از تحریم اند.
روزنامه فایننشال تایمز در اینترنت امروز در گزارشی به قلم روبین میلز در مرکز بروکینگز در دوحه نوشت: شرکتهای نفتی بین المللی دچار مشکلند اما پس از توافق هسته ای روز سه شنبه، ایران ناگهان یک راه حل بنظر میرسد.
با توجه به احتمال تضعیف مجدد قیمتهای نفت و گاز با بازگشت ایران به بازار بین المللی نفت، مهارت اصلی شرکتهای بزرگ در اجرای پروژه های تجاری پیچیده که به لحاظ فنی چالش برانگیزند، بیشتر یک دردسر به نظر میرسد.
آنها از یک طرف با پروژه های پرهزینه در کانادا، قطب شمال و بخش های دور افتاده آفریقا، استرالیا و آسیای مرکزی مواجه اند و از طرف دیگر سرمایه گذاری شان در تولید نفت و گاز شیل موفقیت چندانی نداشته است و سطح تولید کلی آنها راکد یا رو به کاهش بوده است. آنها به تولید عظیم، درازمدت و کم هزینه برای ایجاد توازن در پروژهای پرهزینه ترشان نیاز دارند.
شرکتهای بزرگ انرژی قبلا نیز دچار این وضعیت بوده اند. در سالهای دو هزار و نه تا دو هزار و ده با چند سال رکود قیمتهای نفت، شرکتهای رویال داچ شل، اکسون موبیل،؛ لوک اویل، بی پی، استات اویل و دیگران در سطح وسیعی برای بدست آوردن قراردادهای سخت در عراق وارد عمل شدند.
از آن زمان تاخیر در پرداختها، بالارفتن هزینه ها و مشکلات زیرساختاری منجر به کاهش درآمد و مشکلات دیگری برای شرکتهای بزرگ انرژی شده است.
قرارداد نفتی ایران که هنوز در دست تنظیم است، به لحاظ طرح کلی تفاوت چندانی با قراردادهای عراق ندارد اما در مرحله اجرا بسیار جذاب تر است. شرکتهای نفتی بین المللی همراه با کارشناسان مستقل متعدد در تنظیم چارچوب قرارداد جدید نقش داشته اند.
قراردادهای متقابل ایران نسبت به دهه هزار و نهصد و نود و اوایل دهه دو هزار بهبود چشمگیری یافته است. در قراردادهای قبلی خطرات زیادی متوجه سرمایه گذار بود و مشوقی برای انتقال تخصص یا افزایش تولید و ذخایر نبود.
در حالیکه هنوز مرکب قرارداد هسته ای خوش نشده است، شرکتهای نفتی غربی بدون شک در صدد بر می آیند به پروژه های ایران قبل از تحریم ها باز گردند. شرکت ئی ان آی به دارخوین، شل به یادآوران و توتال به آزادگان.
شرکتهای نفتی آسیایی عمدتا چینی که طی دوره تحریم ها در سطح پایین به فعالیت ادامه دادند، در آنجا باقی خواهند ماند اما توانایی های فنی شان از نظر ایرانیان چندان بالا نیست.
گرچه روسها با اهمیت سیاسی که دارند، در این عرصه نقش خواهند داشت. شرکت گازپروم نِفت قبلا در مورد حوزه آذر در ادامه پروژه بدرای خود در عراق وارد مذاکره شده است.
اما شاید شرکتهای بزرگ آمریکایی جالب تر از همه باشد. آنها اخیرا هیچ تجربه ای در این کشور ندارند اما به دلایل سیاسی ایرانیان تمایل زیادی به مشارکت آنها دارند. اکسون موبیل، شِورون، کونوکو فیلیپس و شاید اورینتال از جمله شرکتهایی اند که تمایلشان به همکاری مسلم است. اما آمریکایی ها همچنان با محدودیتهای ناشی از تحریم های آمریکا مواجهند ولی ممکن است در هر زمان ممکن در مورد گزینه های موجود وارد مذاکره شوند.
حضور در ایران برای بزرگترین شرکتهای نفتی یک ضرورت است. اما این امر فقط زمانی به حل مشکل آنها کمک خواهد کرد که بتوانند مشکلات موجود در قراردادها و خطرات متعدد حقوقی و سیاسی در خارج و داخل ایران را مدیریت کنند.