رنگ‌ها نشانه‌اند

یادداشت دریافتی- محمد ماکویی؛ آیا هرگز فکر کرده اید که "آبی رنگ" بودن برخی مخازن جمع آوری زباله، نشانه چیست؟!

قطعا هیچ ایرادی ندارد که پاسخ این سوال را ندانید اما بی ایراد نیست اگر گمان برید که این "رنگ" هیچ نشانه ای را در دل نهان نکرده و تنها نقاشانی خوش سلیقه تر، مخازن این "رنگی" را دارای جلوه ای به مراتب زیباتر و دلنوازتر از مخازنی نموده اند که با رنگ سیاه و بد ترکیبشان، نه شب ها خوب مشاهده می شوند و نه روزها دیدنی هستند!

با این حال شاید برایتان جالب باشد که بدانید مخازن "آبی" در اصل اختصاص به مواد بازیافتی داشت(دارد؟!)؛ موادی که ارزش و اهمیتش را بر خلاف مردم عادی و معمولی هم زباله دزدها خوب می دانند، هم غرفه های بازیافت و هم ماشین های جمع آوری پسماندهای خشک که در روزهایی خاص، با ملودی مخصوصشان هموطنان عزیزمان را خبر می کنند که وقتش رسیده که پسماندهای خشکشان را از خانه و زندگیشان دور نمایند!

اینکه چرا به مرور مخازن "آبی" در حکم مخازن "مشکی" به حساب آمدند و هم در خویشتن زباله تر را جمع کردند و هم در خود زباله خشک را دیدند را فقط هم نمی توان به حساب مردم و شهروندانی گذاشت که فکر می کردند (هنوز هم فکر می کنند) که وظیفه آن ها فقط در برون سپاری زباله و دور ریز خلاصه می شود و پس از آن و زمانی که آشغال در اشغال و حوزه وظایف شهرداری قرار گرفت، خود شهرداران مناطق بهتر از هر کسی می دانند که بهتر است چگونه انواع مختلف زباله ها را سوا کرده و سامان دهی نمایند و یا چطور با دور ریزها تا کنند تا نه آثار بد و بیماری زایی آنها، شهروندان را آزرده خاطر بسازد و نه محتویات خوبشان! موش ها و دیگر موجودات و جانوران موذی را ترغیب نماید که قدم رنجه فرموده و از راههای دور و نزدیک خویشتن را به خانه و زندگی مردم بکشانند!

اینکه گفته می شود چرا فقط هم شهروندان مقصر نیستند، به این دلیل است که اگر دست کم در حوزه محیط زیست "رنگ" براستی نشانه است- که در بسیاری از کشورها دقیقا همین گونه است- نمی توان انتظار داشت که در حالی که به مردم آموزش و عادت داده شده که در کیسه های "آبی رنگ"، هر نوع زباله ای را که دوست دارند می توانند بریزند، در مخازن "آبی" فقط می بایست زباله های خشک را وارد نموده و از انداختن زباله های تر در آنها جدا اجتناب نمایند!

براستی در حالی که در ایستگاه‌های مترو کیسه های "سبز رنگ"، جمع آورنده هر نوع زباله ای هستند، چرا باید از مردم انتظار داشته باشیم که با دیدن "رنگی" خاص در یک جمع کننده زباله؛ که هم می تواند سطل و کیسه باشد و هم قادر است مخزن کوچک و بزرگ جمع آوری زباله را در بر بگیرد؛ متوجه شوند که مثلا در ظروف و کیسه های "سبز رنگ" فقط می باید پسماندهای آلی را بریزند؟!  پسماندهایی که بخوبی قابل کودسازی هستند و از پسماندهای آشپزی و زایدات غذایی و باقی مانده میوه ها و سبزیجات گرفته تا شاخ و برگ گیاهان و گل ها را شامل می شوند و نمونه شان را در بسیاری از پارک ها و فضاهای سبز می توان مشاهده نمود!


وقتی شهروندان پس از ورود به فروشگاه‌های شهروند، مغازه های کوچک و یا سوپرهای بزرگ محله، کیسه زباله در خواست می کنند و در مقام اجابت اگر کیسه کوچک بخواهند برای نمونه "سبز رنگش" را؟! و اگر متوسط و بزرگش را مطالبه کنند، مثلا "آبی" و یا "سیاهش" را می گیرند و وقتی مردم عادت کرده اند که سطل زباله خانگیشان را وفق آموزشی که در خانه و مدرسه دیده اند بر مبنای سلیقه و نه کاربرد انتخاب نمایند، آیا منطقی نیست که از صمیم قلب باور کنند که کیسه ها و ظروف و مخازن جمع آوری زباله دست بالا بر مبنای سلیقه و بعد خانوار و نه هیچ چیز دیگری که از آن جمله می توان به نوع کار برد شان اشاره نمود،  "رنگ" بندی و تولید شده اند!؟

حال آنکه به راحتی می توان سطل ها و کیسه های "رنگی" را در سایزها و اندازه های گوناگون تولید کرده و در حالی که سطل ها و کیسه های "مشکی" را تحت نام سطل و کیسه زباله شناخت و شناساند. سطل ها و کیسه های "آبی" را سطل و کیسه بازیافت نامگذاری نمود و سطل و کیسه "سبز" را سطل و کیسه پسماند تر نامید و نامی کرد؟!

جالب است که مسئولین و دست اندرکاران محیط زیست کشور ما در حالی می خواهند که تفکیک زباله از مبدا را برای مردم جا بیندازند که حتی برای خودشان جا نیفتاده که فقط زمانی برای مردم امکان دارد که با دیدن "رنگ" ظرف و سطل و مخزن و کیسه زباله به یاد بیاورند که چه "رنگی" برای دریافت کدامین دورریزها اختصاص داده شده اند که دست کم "جمع کننده های زباله" بر خلاف مسئولین و دست اندرکاران امور گوناگون زیست محیطی با یکدیگر هماهنگ باشند و مثلا اینطور نباشد که در حالی که مخازن جمع آوری "آبی رنگ" مخصوص جمع آوری مواد بازیافتی هستند، در سطل ها و کیسه های "آبی" زباله هر چیزی را بتوان انداخت! بدون آنکه در میان این "هر چیزی" حتی یک چیز جا انداخته شده و به اصطلاح قسر در برود و سر از کیسه، ظرف یا سطلی به "رنگ" دیگر در بیاورد!

*اشتباه نشود! در کمتر کشور پیشرفته ای است که پسماند تر که بسیار قابلیت کودسازی دارد همراه سایر دور ریزها، دور انداخته شود! پسماندهای تر با جداسازی، یا در خانه ها و باغچه ها به مصرف کودسازی می رسند و یا در باغات و مزارع و دیگر جاهایی که برایشان مهم است، آنچه براحتی قابل تبدیل به کود است براحتی و مفت و مسلم دور ریخته نشود! تبدیل به کمپوست(اصطلاح علمی که به اختصار بیانگر تبدیل زباله به کود است) می گردد!