چرا دولت سفر اردوغان به تهران را لغو نکرد؟

فرارو- یک کار‌شناس روابط ایران و ترکیه، تاکید کرد که پذیرفتن انجام سفر رییس جمهوری ترکیه به ایران با وجود طرح اتهاماتی به کشورمان ریشه در تدبیر دولت برای پایان دادن به تنش‌های منطقه‌ای و بین المللی دارد که قابل تحسین است.

بهرام امیراحمدیان، استاد دانشگاه درباره انجام سفر رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه به تهران گفت: رییس جمهوری ترکیه در حالی روز سه شنبه برای انجام سفری دوجانبه به تهران سفر می‌کند که روابط دو کشور در هفته‌های اخیر تحت تاثیر اظهارات و سخنان تند او درباره طرح اتهام دخالت ایران در امور داخلی کشورهای منطقه قرار داشت.

وی افزود: پس از آن این گمانه زنی مطرح شده بود که احتمالا سفر اردوغان تحت تاثیر آن سخنان و ادعا‌هایش لغو خواهد شد با این حال بر پایه بیانیه رسمی دو کشور اعلام شد که این سفر طبق برنامه انجام خواهد شد و اردوغان روز سه شنبه به تهران خواهد آمد.

امیراحمدیان با بیان اینکه انجام این سفر با وجود سخنان تند رییس جمهوری ترکیه حکایت از اهمیت روابط دوجانبه برای دوکشور دارد گفت: روابط تهران و آنکارا یکی از باسابقه‌ترین روابط سیاسی و اقتصادی در منطقه خاورمیانه به حساب می‌آید. تاریخچه روابط سازنده دو کشور، به بیش از یک قرن پیش باز می‌گردد که با توجه به ریشه تاریخی دو کشور، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.

وی افزود: روابط دو کشور اگر چه یک رابطه پر فراز و نشیب بوده است اما به دلیل منافع مشترکی که ایران و ترکیه در منطقه و در همسایگی هم داشته‌اند هیچگاه این رابطه در اوج تنش و درگیری‌های دو جانبه هم قطع نشده است.

این کار‌شناس روابط ایران و ترکیه با تاکید بر اینکه ایران و ترکیه به یکدیگر نیاز دارند و به نوعی مکمل هم هستند گفت: ایران برای دسترسی به اروپا و انتقال منابع خود از جمله نفت و گاز خود به این قاره به ترکیه نیاز دارد به همین میزان هم ترکیه برای دسترسی به آسیای مرکزی نیازمند ایران است.

وی افزود: بنابراین مهم‌ترین زمینه همکاری دو کشور که بستر روابط دو جانبه را شکل داده است، حوزه انرژی و تجارت است. ایران به عنوان صادرکننده منابع زیرزمینی از قبیل نفت، گاز و مشتقات آن‌ها، به شریک راهبردی ترکیه در زمینه انرژی تبدیل شده که نیاز روز افزون این کشور به انرژی را پاسخ می‌دهد و در دیگر سو، ترکیه با فروش محصولات نساجی، مصالح ساختمانی، انواع محصولات چوبی، انواع مبلمان و انواع محصولات الکتریکی، سهم مهمی در تجارت خارجی ایران دارد.

امیراحمدیان ادامه داد: جدا از همکاری‌های اقتصادی، ایران و ترکیه دو کشور بزرگ منطقه و جهان اسلام هستند که از تمدن مشترکی نیز برخوردار هستند. بر این اساس دو کشور به دلیل منافع و اشتراک فراوان تاکنون تلاش کرده‌اند که تحت هر شرایطی روابط دوجانبه خود حتی در اوج تنش و درگیری و اختلاف نظر و سلیقه حفظ کنند که این نشان از عمق روابط دوجانبه دارد.

وی با استقبال از تاثیر نپذیرفتن دولت حسن روحانی از فشارها برای لغو سفر اردوغان به تهران در پی سخنان تند اخیر او گفت: دولت حاکم دولت تدبیر و امید است. بر پایه شعاری که این دولت انتخاب کرده است تلاش می‌کند که چالش‌ها را با تدبیر برای حصول حداکثر منافع ملی مدیریت کند.

این کار‌شناس روابط ایران و ترکیه ادامه داد: در حقیقت این رویکرد، استراتژی دولت روحانی است که تهدید‌ها را به فرصت تبدیل کند تا منافع حداکثری برای مردم و کشور تامین شود.

امیراحمدیان تصریح کرد: دولت روحانی چه در رابطه با سفر اردوغان به تهران و چه در موضوع هسته‌ای می‌توانست رویکرد دیگری را پیش بگیرد و مسیر متفاوتی را نسبت به آنچه تاکنون طی شده است را پیش بگیرد.

وی در ادامه گفت: با این حال بر پایه استراتژی تدبیر تاکنون تلاش کرده است که چالش‌های بین المللی را بر پایه تعامل و گفت‌و‌گو حل و فصل کند. گفت‌و‌گو هم مبنای دو طرف دارد. دو طرف باید بنشینند و در رابطه با مسائل مورد اختلاف حرف بزنند و مشکلات خود را یک به یک حل کنند.

این کار‌شناس روابط ایران و ترکیه افزود: همانطور که در رابطه با موضوع هسته‌ای، ایران تصمیم گرفت که این موضوع را در یک گفت‌و‌گوی دو طرف حل و فصل کند می‌تواند در یک گفت‌و‌گوی دو طرف مشکلات منطقه‌ای خود با ترکیه را نیز حل کند. به این ترتیب پذیرفتن انجام این سفر از سوی دولت حسن روحانی ریشه در تدبیر دولت برای پایان دادن به تنش‌های منطقه‌ای و بین المللی دارد که قابل تحسین است.

وی با بیان اینکه البته این تدبیر تنها نزد دولت کنونی ایران وجود ندارد بلکه دولت ترکیه نیز از چنین تدبیری برخوردار است گفت: وقتی که آقای اردوغان نسبت به ایران انتقادات و اتهاماتی را مطرح کرد و حمله و هجمه‌ها از داخل ایران نسبت به او بالا گرفت او تاکید کرد که قصد به تعویق انداختن سفر ندارد.

امیراحمدیان افزود:‌‌ همان طور که اشاره شد این نیز نشان از اهمیت روابط دو جانبه برای دو کشور دارد به طوری که در میانه تنش در روابط و اختلاف نظر‌ها پیرامون مسائل منطقه‌ای دو کشور تلاش می‌کنند که سطح روابط خود را حفظ نمایند.

این کار‌شناس روابط ایران و ترکیه در خاتمه گفت: در داخل ایران باید درایت وجود داشته باشد که اهمیت استراتژیک ترکیه برای ایران بیش از سایر کشورهای همسایه منطقه است و از این رو باید تلاش کرد که این رابطه دستخوش هیجانات زودگذر نشود.