سه سناریو برای نفت در سال 2015

تابستان سال گذشته، پس از یک دوره غیرمعمول ثبات طولانی، قیمت نفت سیری نزولی پیدا کرد و در عرض شش ماه به کمتر از نصف کاهش یافت. در چند هفته اخیر بازار بهبود یافت و قیمت ها بخشی از سقوط خود را جبران کردند. البته احتمالاً به این زودی ها مجدداً به قیمت 100 دلار نخواهد رسید، چون عواقب ناشی از سقوط قیمت همچنان ادامه دارد.
 
دلایل سقوط قیمت نفت شامل افزایش ذخایر منابع سنتی و غیرسنتی از قبیل شیل، تقاضای پایین به ویژه از سوی مشتری پرمصرفی همچون چین و تغییر در تمایلات اوپک به ویژه عربستان برای ادامه ایفای نقش تولید کننده متغیر می شود. شوک وارد شده به قیمت نفت منعکس کننده آن چیزی است که اقتصاددانان آن را جنبشی نامطلوب میان عرضه و تقاضا می دانند.
 
این تحولات موجب نگرانی های زیادی شده است. در حال حاضر قیمت پایین نفت موجب نابودی یک مسئله خواهد شد: کاهش قیمت نفت بسیاری از حوزه های نفتی موجود را غیررقابتی می کند و انرژی های جایگزین را محدود می کند و موجب توقف سرمایه گذاری در توسعه آن ها در بلندمدت می شود.
 
در حالی که این نابودی باعث تقویت و افزایش قیمت نفت در کوتاه مدت و میان مدت می شود، اما سه دلیل قوی وجود دارد که احتمالاً ثابت می کند قیمت ها به این زودی ها به سطح نیمه اول سال گذشته نخواهد رسید.
 
اول: رشد تقاضا کمتر از آن چه تصور می شود، آهسته است. قسمتی از آن مربوط به بازار انرژی می شود که شامل عدم اطمینان خریداران به ثبات قیمت پایین نفت است. همچنین هزینه ها در تغییر الگوهای مصرف انرژی هم نقش دارد. مسئله دیگر تردید عمومی درباره خطر اقتصادی به موازات ریسک مالی به ویژه برای شرکت هایی است که ممکن است به فکر گسترش و افزایش سرمایه گذاری باشند.
 
دوم: قیمت های پایین نفت موجب فشار مالی و سیاسی به بعضی از کشورهای تولید کننده نفت –نیجریه، روسیه و ونزوئلا- شده است که تحت شرایط خاصی می تواند در آینده موجب اختلال در سهمشان در بازار جهانی انرژی شود. این تاثیر موجب افزایش نگرانی ها درباره بی ثباتی در کشورهایی مانند عراق و لیبی می شود.
 
سوم: عربستان سعودی، این هفته مجدداً تاکید کرد که تصمیم ماه نوامبر این کشور نقشی در زمینه تولیدکنندگان متغیر نداشته است و وزیر نفت هم اضافه کرده است که این رویکرد ثابت شده و درست است. به طور خاص، در این زمان، کاهش خروجی نفت کمتر از سوی اوپک دنبال می شود و بیشتر از سوی تولیدکنندگان غیراوپک دنبال می شود. به این ترتیب اوپک و به ویژه عربستان، برای ایجاد قسمتی از سهم بازارشان که از دست رفته است، نیازی به زمانی چند ساله ندارند.
 
اگر فرض کنید شوک ژئوپولیتیک بزرگی وجود نداشته باشد، سه تاثیر بر قیمت نفت در سال 2015 پیش بینی می شود. اول، انتظار ادامه تثبیت، هر چند در یک بازه زمانی و با گرایش افزایش قیمت نفت در طول سال می رود. دوم، بازگشت سریع به سطح قیمت 100 دلار وجود نخواهد داشت. سوم تولید کنندگان با صرف هزینه پایین نفت و تولیدکنندگان سنتی انرژی سهم بازارشان را افزایش خواهند داد.

منبع: بلومبرگ ویو
ترجمه: دیپلماسی ایرانی