فرارو- میان موسیقی شمال و جنوب خراسان تفاوت های عمده ای وجود دارد. در حالی که موسیقی در شمال تحت تاثیر اقوام مهاجر ترک و کرد و حتی ترکمن قرار دارد، شیوه دوتار نوازی و الحان تا حدود زیادی منحصر به منطقه شمال است. اما موسیقی جنوب خراسان در ارتباط با ناحیه شرق از پیچیدگی های کمتری نسبت به منطقه شمال برخوردار است ولی در عین حال ارتباط بیشتری با ریشه های قدیم خرسان و گرایشات عرفانی دارد.
یکی از برجسته ترین نوازندگان این منطقه غلامحسین سمندری بود که مخاطبان عام او را به واسطه آلبوم خون پاش و نغمه ریز و صدای ملکوتی محمد ابراهیم شریف زاده می شناسند. عنوان این آلبوم از شعری به همین نام از مهدی اخوان ثالث گرفت شده است.
گفته می شود روزی کاستی از آثار غلامحسین سمندری به دست اخوان ثالث میرسد و وی را تحت تأثیر قرار میدهد به گونهای که مشتاق دیدارش میشود. سرانجام در مجلسی او را میبیند و زمانی که سمندری دوتار به دست میگیرد، اخوان به گریه میافتد و شعر معروف «خون پاش و نغمه ریز...» را در توصیف او میسراید.
او متولد 1311 در باخزر در تربت جام بود. یهودی منوهین، ویولونیست مشهور بینالمللی دربارهٔ او گفته بود: «حاضرم تمام افتخاراتم را بدهم، اما در عوض بتوانم پنجههای این مرد روستایی را داشته باشم.»
از حسین سمندری تنها همین یک آلبوم در سال ۱۳۸۰ از سوی موسسهٔ فرهنگی هنری ماه ریز مهر منتشر شد که یکی از پرفروش ترین آلبومهای موسیقی نواحی در ایران بوده است. ارشد طهماسبی نوازنده آهنگساز و نوازنده تار مسئولیت انتخاب قطعات را بر عهده داشته است.
غلامحسین سمندری در نیمههای اسفند ۱۳۹۰ دچار سکتهٔ مغزی شد که موجب از کار افتادن دست چپش شد. وی سرانجام روز سوم فروردین ۱۳۹۱ و در حالی که تنها چند ساعت از مرخص شدنش از بیمارستان میگذشت در سن ۷۹ سالگی، درگذشت.
آنچه که در ادامه می بینید بخشی از پژوهشهای خانم سیما بینا پژوهشگر و خواننده موسیقی نواحی ایران در خصوص موسیقی جنوب خراسان است: