ترس از احیای وحشت فرقه ای 2006 درعراق

فرارو- دخیل حباش یک روز پیش از آنکه خانواده اش از حملات شبه نظامیان سنی فرار کنند، میزبان سه تن از همسایگان عرب خود بود. دوست نزدیکش متلول میر در حال نوشیدن چای به وی اطمینان داد که نگران پیشروی جنگجویان نباشد و هیچ خطری متوجه وی و خانواده ایزدی اش نخواهد بود. 

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از نیویورک تایمز، این مردها سال های سال به هم کمک کرده بودند: در سال های پس از حمله آمریکا، زمانیکه خروج از محاصره شمال برای ایزدی ها بسیار خطرناک بود، میر به جامعه حباش آذوقه می رساند. میر از مزرعه حباش گوجه فرنگی و هندوانه می خرید و گاهی از وی پول قرض می گرفت. 

حباش که از اردوگاه موقتی پناهندگان در نزدیکی شهر کردنشین زاخو داستان خود را بازگو می کرد گفت: «همسایگان عرب ما در مقابل مان ایستادند. ما حس می کنیم که مورد خیانت قرار گرفته ایم. آنها دوستان ما بودند.»

این آخرین باری بود که این مردها یکدیگر را ملاقات کردند و هر کدام به سمت بخش جداگانه ای از دورنمای شکاف فرقه ای عراق رفتند. برخی عراقی ها می ترسند که موقعیت ایزدی هایی که هزاران تن شان یا گم شده اند یا توسط نیروهای داعش قتل عام شده اند، منادی بازگشت کابوس فرقه ای سال های 2006 و 2007 باشد، زمانیکه همسایگان در مقابل همسایگان شان ایستادند.

بسیاری از قبایل سنی از پیشروی های داعش حمایت نکرده اند. اما این گروه از تلخی ریشه دوانده میان اعراب سنی که ناشی از بدرفتاری دولت نوری المالکی، نخست وزیر سابق عراق بود، بهره زیادی برده است. به گفته مقامات رسمی، زمانیکه داعش وارد عراق شد برخی نیروهای سنی فرصتی یافتند تا بخشی از برتری که در زمان حکومت صدام حسین داشتند را طلب کنند.

با پیشروی داعش بیش از 400 هزار ایزدی که از مذهبی باستانی با ریشه هایی در اسلام و آئین زرتشت پیروی می کنند، مجبور به ترک محل سکونت خود شدند. این بحران انسانی به باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا کمک کرد که مجوز حملات هوایی با هدف متوقف کردن کشتار مردم در شمال عراق را کسب کند.

مرد ایزدی که با امتناع از ذکر نام کوچکش تنها با بردن اسم حاسو اکتفا کرد در مورد شرایطش گفت: «پس از فرار، با نزدیکترین دوست خود تماس گرفتم. وی مرد عربی است که مغازه ای در روستای ما دارد. زمانیکه از او پرسیدم در چه حال است و چکار می کند، گفت که به دنبال ایزدی ها می گردد که آنها را به قتل برساند.»

دوست حاسو گفته های وی را رد کرد اما زمانیکه یک خبرنگار برای اشاره به این گروه شبه نظامی از کلمه داعش استفاده کرد وی به شدت عصبانی شد چراکه این شبه نظامیان تندرو حال ترجیح می دهند که آنها را دولت اسلامی بخوانند.

قاسم عمر، یکی دیگر از ایزدی های پناهنده می گفت پیش از آنکه داعش به روستای آنها برسد، همسایگان عرب او پرچم های سیاه داعش را بر فراز خانه های خود نصب کردند. عمر 31 ساله گفت: «پیش از آمدن داعش، این روستائیان عرب به کمک آنها رفته بودند. نمی توان این مسئله را باور کرد. آنها برادران ما بودند.»

دامنه این سازش و تبانی را نمی توان به درستی به تصویر کشید. بسیاری از خانواده های ایزدی که با آنها گفتگو شد اطلاعات دست اولی درمورد همسایگان عربی که به داعش کمک کنند، در اختیار نداشتند. در برخی موارد نیز اعراب جان خود را به خطر می انداختند تا از دوستان مورد اذیت قرار گرفته خود حمایت کنند.

با این حال میانه این آشوب، یک حقیقت احساسی در حال ظهور است: داعش همزیسیتی مسالمت آمیزی که روزی بسیاری از شهرهای شمالی را در برمی گرفت را نابود کرده است.

حباش می گوید: «ما دوست داریم که به روستایمان برگردیم اما هرگز رابطه ای با اعراب برقرار نخواهیم کرد. هرگز شرایط مانند گذشته نخواهد شد.»

وی روزی را به خاطر می آورد که مردان عرب به خانه شان آمدند و حین نوشیدن چای به آنها گفتند پرچم حمایت از حزب دموکراتیک کرد را بردارند و آن را با یک پرچم سفید جایگزین کنند. در این صورت زنده خواهند ماند.»

این مردان خانه آنها را ترک کردند و خانواده حباش منتظر ماندند. چند ساعت بعد، دوستانشان به آنها خبر دادند که روستایی در نزدیک شان به دست داعش افتاده است. نیروهای پیشمرگه کرد در حال عقب نشینی بودند. مردان اعدام می شدند و زنان و کودکان ناپدید. ساعت 2 صبح این خانواده از خانه خود گریختند. 

با وخامت اوضاع ده ها هزار ایزدی در کوه شنگال گرفتار شده و در محاصره شبه نظامیان داعش قرار گرفتند. خیانتی که به ایزدی ها شد، ترس عراق از بازگشت به وحشت فرقه ای سال 2006 را تشدید می کند.