فرارو- امروز 15 تیرماه سالگشت درگذشت قلیج انوری نوازنده دوتار موسیقیدان ترکمن است. به همین مناسبت یادداشتی از هوشنگ جاوید را که سال پیش منتشر شده بود را بازنشر می کنیم.
قليچ انوري در زنده نگه داشتن موسيقي تركمن سهم مهمي دارد زماني كه فعاليت هاي موسيقايي در جامعه كار سختي بود قليچ انوري تلاش كرد تا موسيقي تركمن را حفظ كند و با قرار دادن اين موسيقي در مسيري نو، جزو پيشروان اين عرصه محسوب مي شد.
من قليچ انوري را از سال 65 مي شناختم؛ او جزو اولين نوازنده هايي است كه بعد از انقلاب اجرايش در سال 1370 از رسانه ملي پخش شد و تلاش هاي بسياري براي زنده نگاه داشتن موسيقي تركمن انجام داد.
انوري همچنين جزو اولين كساني بود كه موسيقي تركمن را در خارج از ايران اجرا كرد. يكي از اولين اجراهاي خارجي او در تركمنستان بود كه مورد استقبال زيادي از سوي مردم و مسئولان اين كشور قرار گرفت؛ طوري كه اجراهايش به صورت زنده از راديو و تلويزيون تركمنستان پخش شد.
پس از اين اتفاق بود كه بزرگان موسيقي تركمنستان شروع به مراودات فرهنگي با تركمن هاي ايران كردند و در اين ميان خانه قليچ انوري يكي از پايگاه هاي مهم موسيقي تركمن شد كه هر گاه كسي از اهالي موسيقي تركمنستان به ايران مي آمد در منزل او اقامت مي كرد.
اشاره به اين نكته نيز ضروري است كه بخش مهمي از موسيقي تركمنستان در زمان سلطه روسيه فراموش شده بود و بيشتر موسيقي پاپ در اين كشور رواج پيدا كرده بود. اما پس از استقلال تركمنستان، و با ديدن اصالت هاي نوازندگي و خوانندگي قليچ و همچنين تسلط و اشرافي كه او بر موسيقي اصيل تركمن داشت موسيقيدان هاي تركمنستان از او بهره ها گرفتند.
اهميت قليچ انوري زماني بيشتر مشخص مي شود كه بدانيم همواره يكي از منابع اصلي پژوهش هاي پژوهشگران بزرگي چون دكتر مسعوديه، محمدرضا درويشي،اردلان و بسياري ديگر همواره او بوده است.
قليچ انوري همچنين جزو اولين هنرمنداني بود كه بعد از انقلاب در خدمت موسيقي انقلاب در آمد. ابتداي كار اين هنرمند نيز از جشنواره هاي استاني و سپس جشنواره هايي چون موسيقي فجر و ذكر الذاكرين بود و بارها مورد تقدير قرار گرفت.
قليچ انوري جزو پيشروان موسيقي تركمن بود كه اين هنر را در مسير نو قرار داد و تا حدود بسياري در حفظ اصالت هاي اين موسيقي نقش مهمي داشت. اما متاسفانه بسياري افراد كه با خود قليچ نيز
كار كرده بودند در حق او كم لطفي كردند و سعي كردند تا جايگاه مهم او را در موسيقي تركمن كتمان كنند.
در زماني كه كاربرد موسيقي در جامعه كار سختي بود قليچ تلاش كرد تا موسيقي تركمن را حفظ كند و جزو پيشروان اين عرصه محسوب مي شد. او همه تلاش خود را انجام مي داد تا چيزي از فرهنگ موسيقايي تركمن از قلم نيافتد. وي ادامه داد: قليچ انوري از شاگرد اساتيدي چون عاشور گلدي، محمد باخوشي و حسين خيوه بود و در كشورهاي مختلفي از جمله آلمان، تركيه، يونان، كشورهاي حاشيه خليج فارس، كشورهاي خزري و بسياري نقاط ديگر دنيا به اجرا پرداخت و موسيقي تركمن را معرفي كرد. فقدان او براي موسيقي تركمن و موسيقي محلي ايران دردناك است و همه علاقمندان فرهنگ مان را اندوهگين كرد؛
خدايش بيامرزد.
